Eind oktober ontvingen 15 Hebban lezers een mailtje dat ze geselecteerd waren om mee te lezen met het boek Half leven van Aya Sabi. Twee lezers lazen mee met een eigen exemplaar. Al snel vielen ook de boeken op de deurmat en kon het lezen beginnen.

In Half leven lezen we het verhaal van drie vrouwen. Grootmoeder Fatna, haar dochter en kleindochter Shams. Drie generaties die ieder hun verhaal vertellen op een eigen manier. Over het koken van heerlijke gerechten, over een stuk geschiedenis van Marokko, over het missen van een geliefde en vooral over hoe trauma door kan werken in volgende generaties.

We beginnen de vragen met de cover. Een donkere cover waar als je goed kijkt een hoop op te zien is, hoewel dat niet voor iedereen zo was. Ellen:” Ik vind hetgeen heel aantrekkelijke cover. Te donker, waardoor bij mij de indruk gewekt wordt dat het een vrij naargeestig verhaal bevat, zonder enige vorm van vrolijkheid.” Anneke:” Ik heb heel lang naar de cover gekeken en ik kan er weinig in zien eigenlijk.” Aukje-Tjitske:” Ik vind de cover niet per se aantrekkelijk, al straalt het wel iets literairs uit. Ik vind hem wat te donker.”

De vraag over de cover werd ook aan Aya Sabi gesteld:

Op de cover staat een zwaan afgebeeld. De zwanenbek is fluorescerend oranje en de hals is zwart. Ik wilde een zwaan op de cover omdat de zwaan voor mij een mooi symbool is voor hoe moederschap beschreven wordt in het boek: charmante, elegante dieren die veranderen in monsters wanneer je aan hun jongen komt. Het staat ook symbool voor de dreiging die deze vrouwen voor elkaar vormen, de onvoorspelbaarheid en de complexiteit van hun band.

We gaan door met vragen over de schrijfstijl en de opbouw van het verhaal. Het bijzondere aan dit boek is dat het verhaal niet chronologisch wordt verteld en dat het verhaal van de drie vrouwen door elkaar heen lopen. Tevens is de stijl waarin in de drie vrouwen hun verhaal vertellen voor alle drie verschillend. Leonie1406:” Ik vond de opbouw wel verrassend en fijn lezen. Het verschil in tijden en mensen doet niet af aan dat het prettig leest. Normaal begint het verhaal ergens en werk je naar het einde toe, maar nu lopen tijden en verhalen door elkaar en ben je daardoor steeds weer benieuwd hoe iets is gekomen, of juist hoe het verhaal gaat aflopen.” Michelle:” Eerlijk, ik moest even wennen. Het duurde daardoor ook even net wat langer dan normaal om echt goed in het verhaal te komen. Eenmaal gewend kon ik er juist alleen maar van genieten, om op die manier van alles te weten te komen over deze drie generaties vrouwen.” Astrid vd Helm:” Ik moet eerlijk zijn. Ik vond het verhaal nogal warrig. Ook de perspectieven waren voor mij warrig. Ik moest telkens terugbladeren om te zien over wie ik nu las.” Daan Fousert:”Ik heb erg genoten van haar schrijfstijl. Af en toe ontroerde die mij en werd ik opgenomen ik de emotie die zij voelde en heel subtiel verwoordde. Ze gebruikt geen grote woorden. De eenvoud van haar taalgebruik raakte mij. Toch zit er veel kracht in en veel uitdrukkingsvaardigheid.” Eline Huls:” de schrijfstijl is erg wisselend. Deze past zich aan, aan het personage. Sabi gebruikt veel metaforen en daar houd ik wel van. Soms mocht het wel iets minder van mij en werden de zinnen wel heel lang, maar ik heb er ontzettend van genoten.”

Over de titel van het boek Half leven, kon ook leuk gediscussieerd worden. Maartje:” Voor mijn gevoel leven alle drie de vrouwen niet volledig, of niet volledig hun eigen leven. Ze worden erg gestuurd en beïnvloed door hun moeders. Hun ideeën, maar ook hun psychische bagage.” Inge:” Voor mij zijn er meerdere verklaringen die de titel op zich passend maken, maar ik moest meer moeite doen dan normaal met het 'verklaren' van de titel. En ben er ook niet helemaal over uit of ik de titel passend vind.”

Naast de discussie over de thema’s die we in het boek zijn tegen gekomen, zoals de moeder-dochter relatie, eenzaamheid en vrouwenemancipatie, hebben we ook stil gestaan bij wat ons heeft geraakt in het verhaal. Het was met name het verhaal van Fatna wat de meeste lezers erg heeft geraakt, het trauma wat nog generaties door kan werken. Zonder spoilers, toch een aantal indrukken die het op de lezers heeft gemaakt. ElsB:” Dat kwam zo hard binnen, omdat ik altijd dacht dat ze enkel getraumatiseerd was doordat ze aan oude mannen werd gekoppeld als kind, maar toen bleek het geheim gruwelijk. Ik heb tranen gehuild toen ik het las.” Marianne:” Het wordt op een zo aangrijpende manier vertelt dat je er kippenvel van krijgt.” 

Tot slot was het tijd voor de recensies:

Ger:” Mooi geschreven boek, met prachtige zinnen, zoals bijvoorbeeld: "Ik haat hem omdat hij mij geen reden geeft om hem te haten".

La vida es bella:” 9/10 voor dit prachtige debuut van een veelbelovend auteur die haar hart openstelt om te luisteren naar de verhalen van anderen. Vol empathie voelt ze de pijn en laat ze die uit haar pen vloeien. Zo raakt ze de lezer, die na de laatste bladzijde nog terugdenkt aan Fatna, haar verhaal en haar familie.”

Wilma: “Een boek die gelezen moet worden om te begrijpen hoe cultuurverschillen het verschil ook kan zijn in het begrijpen van elkaars levens.”

Het eindoordeel van deze leesclub komt uiteindelijk op een gemiddelde van 4,4 sterren.

Dank aan alle medeleesclubgenoten voor jullie inbreng en een extra compliment voor Astrid die een boek las dat echt buiten haar comfortzone lag en toch actief is blijven deelnemen aan de discussie.