In maart 2025 ging hier op Hebban een leesclub van start over het boek Headshot van Rita Bullwinkel. Een groep van 10 lezers waren de gelukkigen om dit boek te mogen meelezen.

Het verhaal

In het boek volgen we acht tienermeisjes die strijden om de titel van beste boksvrouw onder de 18 jaar. Ronde na ronde volgt de schrijfster hen in hun dromen en motivaties, terwijl ze terzelfdertijd ook een korte blik werpt op hun toekomst en een kijkje geeft in hun verleden.

De leesclub

Iedereen stelde zich voor in het leescafé. Niet alle leden hadden eerder aan een leesclub meegedaan op Hebban. Het duurde even voor de boeken begonnen toe te komen, maar uiteindelijk konden we toch van start gaan.

De vragen waren op voorhand gegeven, zodat mensen die dat wensten, konden lezen met de vragen in het achterhoofd.  Eenmaal het boek gelezen was, gingen we serieus aan de slag. Om de twee dagen kwam er een vraag online en er ontstond een actieve discussie over stijl, vrouwen in de sportwereld, maar ook andere favoriete boeken, …zoals jullie hieronder kunnen lezen. Het werd een leeservaring met kritisch lezende deelnemers.

De discussievragen

Personages

Eerst kijken we naar de personages. Wat vindt iedereen van de personages? Komen ze levensecht over?

Danielle vat het bondig samen: ‘De meiden komen echt over, maar je leert ze niet echt kennen.’

Karin: ‘Hoe verder ik in het boek kwam, hoe minder ik mezelf betrokken bij de meiden voelde en ik heb dan ook niet het gevoel dat ik ze heel goed ken. Wellicht zijn er te veel personages voor zo'n kort verhaal. Het begin van het boek sprak me heel erg aan, maar ik moet zeggen dat ik me door de laatste hoofdstukken heen moest worstelen.’

Readske: ‘De personages hebben allemaal iets rauws, ze hebben een randje. Dat maakt ze heel interessant, en het maakt me ook nieuwsgierig. De familiesituatie, het uiterlijk van de meisjes, de aanleiding om te beginnen met boksen, het krijgt allemaal aandacht. Toch mis ik de ‘gewone’ kant, en lijken de meisjes niet helemaal ‘rond’ te zijn. Van welke muziek houden ze? Hebben ze nog andere hobbies? Wat doen ze als ze niet boksen? Wie zijn hun vrienden en vriendinnen?’

Regina miste dan weer een stukje diversiteit bij de personages.

We keken ook naar lievelingspersonages.

Sofie: ‘Ik heb niet echt een lievelingspersonage, wel een karakter dat ik minder sympathiek vind nl Rachel Doricko. Ze komt enorm agressief over op mij, hoewel ik het element van die wasbeerbontmuts wel goed bedacht vind.’

Waarop Readske reageert: ‘Haha, ik vond Rachel Doricko juist het leukst! Maar eens met je observatie dat er bij ieder personage een bepalende ervaring wordt beschreven. Voor mij had dat wat bevreemdends, net alsof zo’n ervaring een voorwaarde is om te willen boksen?!’

Esselyn is het eens met Sofie dat niet alle personages even 'likeable' zijn.

Nu kijken we naar de keuzes. Wat vinden we van de keuzes die de personages maken? Begrijpen we hen?

Karin: ‘De tienerjaren zijn voor veel mensen een onzekere periode waarin je vooral gezien en gehoord wilt worden en een periode waarin je leert om je eigen keuzes te maken. Nee, ik begrijp die keuzes niet allemaal (maar dat begrijp ik ook niet van alle tieners die is lesgeef en van mijn eigen tienerkinderen), maar ik lees wel dat ze alle 8 verschillend zijn en hun eigen keuzes durven maken.’

Weekendlezer: ‘Ik begrijp niet alle keuzes, maar ik vind dat je de keuzes van personages in het boek niet hoeft te begrijpen. Het is juist interessant om te lezen over mensen die andere keuzes maken dan die jij zou doen.’

Hetty begrijpt de keuzes deels:  ‘Ik begrijp dat ze mee doen aan een wedstrijd en heel graag zouden willen winnen. Maar wat ze met de winst verder in hun leven zouden kunnen bereiken is me niet duidelijk.’

Stijl

We bekijken de schrijfstijl. Hoe zouden we die omschrijven? Wat valt er op? Vertelperspectief, flashbacks, … ?  Hier valt meteen op dat de stijl totaal verschillend ervaren en gesmaakt wordt! Zo hebben Readske en Bart hier een totaal verschillende ervaring mee.

Readske: ‘Dit boek heeft een ongelooflijk tempo. Toekomst en verleden van een personage komen in 1 alinea en soms in opeenvolgende zinnen voorbij. Maar toch is het steeds te volgen. Het perspectief van de alwetende verteller maakt dat we de personages ‘van buiten’ beschouwen, maar toch ook hun gedachten kunnen lezen. Steeds is het geschetste beeld rauw, hard, op het randje. Dat past bij het imago van boksen, en ik denk dat er daarom voor is gekozen de zachtere kant van deze meisjes niet te belichten. Al met al knap gedaan, ik vind het erg prettig om te lezen!’

Bart vindt het boek dan weer totaal chaotisch en lastig te volgen. ‘Zeer irritant herhaaldelijk gebruik van namen van personen aan begin van een zin. Erg onprettig om te lezen en moeilijk om in het verhaal te komen.’

Regina: ‘De stijl voelt voor mij als een mengelmoes van van alles. Wat ik wel opvallend vind, is dat er zowel in de flashbacks, de flash forward en het wedstrijdverslag een bepaalde afstandelijkheid in de schrijfstijl zit. Ergens vind ik dit ook wel passend bij het sportelelement. De beeldspraak vond ik overigens prachtig in het boek.’

Bart vond de afstandelijkheid en sport totaal niet passend. ‘Sport is emotie, je gaat tot het gaatje en behalve fysiek is het ook geestelijk uitdagend. Dat gevoel kreeg ik in ieder geval niet bij het boek.’

Voor Regina voelde het echter vooral als een stukje verslaglegging.

Het consequent gebruik van de volledige namen irriteerde zeer velen onder de lezers.

Is deze stijl anders dan je gewend bent?

Velen vinden de stijl totaal anders dan ze gewend zijn.

Weekendlezer: ‘Ik lees veel en in allerlei stijlen. Ik vind deze chaotische stijl niet echt prettig om te lezen. Het is dus niet mijn stijl. Het is ook lastig om je te binden aan de hoofdpersonages omdat er steeds weer anderen komen en de personages die je net probeert te leren kennen bijna helemaal van het toneel verdwijnen.’

Sofie: ‘Het boek staat bol van de mooie vergelijkingen en sterke beelden, dat vind ik knap bvb Iggy die de woorden van de coach wegslaat als vliegen van een stuk vlees, Rose die als een berg de klap incasseert, boksen met slappe verdediging is als een slecht ingepakt cadeautje.’

Marleen: ‘Het zijn korte stukjes, voorspelbaar in de opbouw maar ook oppervlakkig. Ik had best nog wat meer van de meisjes willen weten.’

Ook Karin vond de hoofdstukjes te kort om zich helemaal in een persoon te verdiepen. Het bleef oppervlakkig voor haar. 

Sport, vrouwen en geld

Dit boek gaat over de moeilijke relatie die vrouwen hebben met sport en over het geld dat ermee gemoeid is. Vinden we dat dit thema goed uitgewerkt is?

Marleen: ‘Ik vind dat het thema vrouwensport en geld goed is uitgewerkt, ik had er nog wel wat meer van willen weten.’

Hetty: ‘Ik vind dat het thema redelijk goed is uitgewerkt. Het boek kaart op een duidelijke manier aan hoe vrouwen in de sportwereld nog steeds met ongelijkheid te maken krijgen, zowel op vlak van kansen als van financiële beloning. De auteur belicht verschillende invalshoeken: van professionele atletes die minder verdienen dan hun mannelijke collega’s, tot de manier waarop sponsoring vaak uitblijft bij vrouwelijke sportprestaties. Toch miste ik soms wat diepgang of concrete voorbeelden die het verhaal krachtiger hadden kunnen maken. Sommige thema’s werden aangeraakt, maar niet volledig uitgewerkt. Dat maakt dat het thema wel aanwezig is en zeker relevante punten naar voren brengt, maar het had nog sterker kunnen zijn als er dieper op bepaalde casussen of persoonlijke verhalen was ingegaan.’

Readske: ‘Het boek beschrijft hoe lastig het is voor vrouwen om groot te worden in hun sport. De afstanden, het gebrek aan support, zeker in vergelijking tot mannen, en de kosten… dat is goed beschreven. Ook de rol van sportfamilies die allesbepalend zijn is mooi inzichtelijk gemaakt. Omdat is gekozen voor boksen, en dan ook nog een bepaalde groep personages, is het wel erg rauw allemaal. Ik heb me afgevraagd hoe realistisch dat is. Wanneer de auteur voor tennis of turnen had gekozen, zou het verhaal al heel anders zijn. De rol die het geld speelt, voor sporters, coaches, bond en organisatie van het toernooi, had wat mij betreft nog meer uitgewerkt kunnen worden. Voor mijn gevoel is dat toch een bijzaak in het boek.’

Danielle zwakt dit af: ‘Problemen in de sport voor vrouwen is idd een ding, maar voor de jeugd in het algemeen zijn toernooien ook niet altijd goed georganiseerd, dan is een slecht toernooi in een obscure locatie voor meisjes niets vreemd.’

Is onze mening hierover dan veranderd of net niet?

Karin: ‘Het is algemeen bekend dat er groot verschil is tussen de mannen en de vrouwen als het gaat om topsport, maar dit heeft mijn ogen wel geopend. Ik word er een beetje triest van. Ook omdat ik de motivatie van de meiden zelf een beetje mis. Als groot sportliefhebber, ben ik zelf erg gemotiveerd om lekker te sporten (en te winnen). Dit mis ik bij de meiden. Waarom ze meedoen aan dit toernooi, is voor mij niet helemaal duidelijk.’

Impact

Toen keken we of de auteur ons had kunnen raken in positieve of in negatieve zin. Hierover waren de meningen erg verdeeld.

Weekendlezer: ‘Mwah kunnen raken... niet echt. Ik had n.a.v. de reacties op de achterkant misschien te hoge verwachtingen.’

Karin: ‘Ik vind het taalgebruik van de auteur heel verrassend en het spreekt me wel aan. Dat maakte ook dat ik het boek tot het einde uitgelezen heb, ondanks dat ik me aan het eind niet helemaal kon focussen op het verhaal.’

Readske: ‘Op de eerste pagina al! Het verhaal van het jongetje met de rodeautootjes zwembroek. Ontzettend tragisch voor alle betrokkenen. Ik ben direct geraakt en betrokken bij het personage Andi.’

Danielle: ‘Nee ze heeft mij niet kunnen raken. Het blijft te oppervlakkig en wazig omschreven. Daardoor had ik regelmatig: wat zegt ze nou? Of wat heeft dit met de huidige setting te maken.’

Bart: ‘Ja, in negatieve zin. Ik vond de opbouw en structuur dermate storend, dat ik me geen moment betrokken heb gevoeld helaas.’

Marleen herkent wat Bart schrijft: ‘Het boek roept bij ook een soort weerstand op. Waarschijnlijk door de combinatie van de bokssport ( waarin vind iemand het leuk om iemand in elkaar te slaan??) en de schrijfstijl die me niet aanspreekt.’ Verder vindt ze ‘de triestheid van het boksen in een bijna leeg sportcentrum wel treffend neergezet. En dat is knap gedaan! En toch…Het is geen boek wat ik zal aanbevelen.’

Hetty vond het verhaal over het algemeen te langdradig, maar ze vond bepaalde zinsnedes en gedachtegangen wel heel mooi.

We illustreerden dit met fragmenten uit het boek en becommentarieerden elkaars input.

Karin: ‘Een stukje wat me zeker aanspreekt: “Nu begint ze haar eigen wensen te herzien, en ze komt tot de slotsom dat het winnen van deze wedstrijd, de beste van de wereld worden in boksen, helemaal niet iets was wat ze werkelijk wenste, maar gewoon iets wat ze probeerde omdat anderen zeiden dat ze er goed in zou zijn.”’

Readske: ‘“Ze heeft het jongetje gedood met haar afdwalende blik. Op zijn zwembroek stonden rode vrachtautootjes. Hij zag eruit alsof hij van plastic was. Hoe zijn dijbeentje aanvoelde toen ze hem van de bodem van het zwembad naar boven haalde, al dood, en hoe gemakkelijk hij was vast te houden […].”

Ik vind het heel beeldend en pijnlijk, ik kan me voorstellen dat ik dat mannetje zelf in mijn armen heb. Knap gedaan!

“p. 61 Rachel had een theorie voor andere mensen: ze zijn het bangst voor dingen die ze niet snappen maar niet kunnen vermijden, wat ze ook doen. Daarom probeerde Rachel ook zo angstaanjagend mogelijk door het leven te gaan, door zich als man en dier te kleden.”’

Ook keken we of de schrijfster mooie taal gebruikt. We zochten voorbeelden van mooie citaten.

Weekendlezer: ‘Een mooi citaat las ik op blz. 155: “Een overgenomen leven kan fantastisch zijn. Maar het kan ook sullig, stom, dramatisch zijn. Een door God geregisseerd toneelstuk is voor veel mensen het favoriete theater.”

Regina: ‘Ik was best gecharmeerd van de beeldspraak.

“Ik zou best een hond willen zijn, zei Izzy. Als je een hond bent word je sneller oud. Honden worden nooit echt tieners. Een paar maanden lang zijn het gewoon baby’s en dan zijn ze voor de rest van hun leven volwassen totdat ze moeten inslapen. Dat heeft wel iets beschaafds, zei Izzy, dat je niet iets halfslachtigs hoeft te zijn, een half mens, oftewel tiener, voor wie alles zo lang zo halfbakken is dat het praktisch onmogelijk wordt om te begrijpen hoe alles echt zit.”’

Sofie: ‘Artemis Victor kon weleens de sterke diepe kom zijn waarin Rachel Doricko tot moes wordt gestampt.’

Esselyn vindt het spelen met metaforen leuk, ‘zoals de vergelijking met een hond, of Rachel Doricko die zegt “ik ben een bosbrand”. "Artemis Victor ziet zich niet als een stenen vijzel, maar als een emmer water. Iedereen die wel eens een overstroming heeft meegemaakt kent de verwoesting die water kan aanrichten."(p. 186).’

Een tussendoortje

Deze vraag was bedoeld als ontspannend tussendoortje. Het doel was om uit de grote leesvoorraad van de hele leesclub te putten. Er werd de leesclubleden gevraagd hun absolute lievelingsboek aan te prijzen aan hun medelezers (titel en auteur). Ze moesten kort vertellen welk genre het is, een paar regels over het verhaal vertellen (kort en zonder spoilers!) en wat voor hen een sterkte is aan het boek (Origineel idee? Mooie taal? Ontroerend of net spannend, romantisch, …?) De hoop was dat deze vraag ons mooie inspiratie zou opleveren. Een gepassioneerd lezer kan immers nooit voldoende boekentips hebben. Bij deze vraag aangekomen gaat iedereen lekker los en krijgen we een hoop fijne leestips.

Evaluatie

We kijken of onze verwachtingen zijn uitgekomen? Is het boek beter meegevallen of juist minder? Waaraan lag dat?  Ook hier lagen de meningen sterk uiteen. Het boek beviel sommigen helemaal niet, anderen deels en anderen volledig.

Weekendlezer: ‘Nee, mijn verwachtingen zijn niet uitgekomen. Ik vond het boek tegenvallen en was er snel klaar mee. Mijn verwachtingen waren hoog vooral door de enthousiaste stukjes op de achterkant.
Dit komt natuurlijk mede omdat het onderwerp mij niet echt interesseert, maar soms kun je door een goed verhaal iets leren. Verder komt het door de korte rollen die de personages krijgen. Ik voelde mij niet betrokken en als ik iets meer wilde weten was het personage alweer klaar met haar verhaal. Wat voor mij ook niet hielp was de rommelige schrijfstijl. Natuurlijk is dit persoonlijk en wil ik niet te negatief zijn over dit boek. Het was gewoon niet 'mijn' boek.’

Danielle: ‘Mijn verwachtingen zijn niet uitgekomen. Ik had meer diepgang verwacht en gehoopt dat ik geraakt of weggeblazen zou worden, wat de recensies wel beloofden. Door de schrijfstijl, de vele personages, ook het continue heen en weer springen in de tijdslijn maakt het zo onoverzichtelijk. Het gaat niet de diepte in.’

Esselyn: ‘Mijn verwachtingen zijn deels uitgekomen. Ik had misschien meer verwacht van het boek op basis van de achterkanttekst, die kritiek zie ik ook bij anderen terugkomen. Aan de andere kant ben ik door het boek gevlogen en was het zo uit. Ik had gehoopt op wat meer diepgang en de verhalen achter de verhalen. Om die reden denk ik dat het een YA-boek is waar wat wordt weggebleven van dit soort thema's (maar ik lees haast nooit YA).’

Regina: ‘Mijn verwachtingen zijn niet geheel uitgekomen. Ik had verwacht dat ik het boek meer als een roman zou lezen. Tegelijkertijd had ik wel verwacht dat het boek rauw en origineel zou zijn. Dat was het zeker! Het boek is me echter mede door de schrijfstijl en vluchtigheid wat tegen gevallen.’

Hoewel het boek velen deels of volledig tegenviel, waren er ook anderen die het wel konden smaken.

Sofie: ‘Mijn verwachtingen zijn grotendeels uitgekomen. Het boek ging inderdaad over het vergankelijke, het tijdelijke van de roem waar de meiden op dat moment naar streven. Wel had ik het spannender verwacht, maar dat was niet echt heel hard zo. Misschien omdat het wat veel personages en wedstrijden waren. Toch was ik telkens benieuwd wie er zou winnen en was ik vaak mis in mijn gok. Ik had niet zoveel mooie beeldspraak verwacht, dat vond ik wel bijzonder.’

Ook Regina vond de beeldspraak mooi.

Readske: ‘Misschien had ik meer diepgang verwacht, maar ik vond het tempo van dit boek en de taal top! Het leest als een bokswedstrijd, korte slagen en je bent echt zo knock/boek out.’

Ze licht verder toe hoe er meer diepgang had kunnen ontstaan volgens haar: ‘Taal, personages en gekozen sport passen heel goed bij elkaar, en naar mijn smaak te veel. De personages zijn niet rond, en ik mis contrast. Waar is de zachte kant van deze meisjes, waar zijn de warme relaties? Juist door dat ook te beschrijven was er wat mij betreft diepgang ontstaan.’

Samen zijn we grondig in dit boek gedoken en hadden we een boeiende tijd. Dankjewel aan de volledige leesclub voor de inzet en de interessante gesprekken!

Sterren

Er werden 10 recensies geplaatst. Het boek werd als volgt beoordeeld door de lezers: 2 lezers gaven 4 sterren, 5 lezers gaven 3 sterren, 2 lezers gaven 2 sterren en 1 lezer gaf 1 ster. Dit brengt het boek op een gemiddelde van 2.8 sterren.

Sofie De Braekeleer, coördinator leesclub Headshot