Alhoewel ik hardnekkig beweer niet mee te doen aan de vijftig categorieën van de Hebban Reading Challenge, heb ik dankzij deze challenge waaraan ik dus niet deelneem (maar toch al 31 vinkjes heb gezet) in de categorie Lees een Vlaams debuut (#18) een wondermooi boek van eigen bodem ontdekt.

Woesten van Kris Van Steenberge. 

Ik ga niet meer naar school ... dus mijn hoofd zit vooral vol met de dingen die ik niet weet. 
Dingen die je niet weet, zijn de mooiste. Er zit verlangen in verscholen.

Auteur

Kris van Steenberge (°1963) debuteerde in 2013 met zijn boek Woesten. Hij woont en werkt in Lier waar hij onder andere onderwijzer is, maar ook toneelschrijver, regisseur en schrijver.

De kiem van dit boek werd gezaaid door zijn grootvader die bij hem inwoonde en over de Groote Oorlog vertelde.

Woesten werd beloond met de Debuutprijs en de Bronzen Uil. Ook al is het een typisch Vlaams boek, toch kwam het succes eerst in Nederland op gang, dit dankzij de doortocht van het boek in DWDD. 

Mensen zien met hun ogen soms meer dan ze met hun handen kunnen meten.

Samenvatting

Elisabeth is de enige dochter van de dorpssmid van Woesten een dorpje in de westhoek. Wanneer ze dokter in opleiding Guillaume ontmoet slaat de vonk hard over. Alhoewel er ook een zekere Hendrick is uit een slechte buurt van het dorp die meer dan een oog op haar heeft, trouwt ze met Guillaume, ook al omdat ze zwanger is van hem. Hij is van veel hogere komaf dan zij. Haar ouders zien het dan ook volledig zitten, maar niet zijn moeder.

Guillaume leidt de bevalling en wanneer een zoon geboren wordt, lijkt alles pais en vree. Maar dan komt een tweede kind, niet verwacht, een tweeling. Het tweede kind is misvormd. Of dit het gevolg is van de onervarenheid van Guillaume als kinderverlosser of een genetische afwijking wordt niet duidelijk in het boek. Guillaume neemt er onmiddellijk afstand van, ook van Elisabeth. Van dan af kan je amper nog van een huwelijk spreken. Vader Guillaume neemt meer en meer zijn toevlucht tot de drank, als schuldgevoel omdat de bevalling niet heleamaal goed is gegaan of omdat hij het aanzien van de misvorming niet aan kan is niet duidelijk. De eerstgeborene krijgt de naam Valentijn, heeft alles mee en vooral dan zijn looks. De tweede krijgt geen naam, of toch, de naam Nameloos. Zo moet dit jongetje door het leven. Hij heeft al een slechte start door zijn misvormde gezicht en dan komt daar zijn naam nog eens bij. Hij kan niet spreken, alleen wat klanken uistoten. Het duurt ook veel langer voordat hij kan lopen.

Naar school gaan zit er niet in voor hem. Ze hebben het geprobeerd, maar hij werd zo erg gepest dat het niet meer vol te houden was. Hij krijgt les van zijn tante Zoë. De tweeling is eigenlijk wel erg hecht.

En dan breekt de eerste Wereldoorlog uit en verandert alles. 

Ze spraken een taal die het midden hield tussen vuil Vlaams en foeterend Frans. Brusselaars zo bleek.

Oordeel 

Een Vlaams Debuut met hoofdletter D. Dit is zo mooi en dat voor een debuut. Wat moet dat wel niet worden wanneer de auteur zich verder ontwikkelt?

Het boek is opgedeeld in vijf stukken, de eerste vier worden iedere keer vanuit een ander personage verteld. Op die manier vordert het verhaal in de tijd. Moeder Elisabeth is eerst aan het woord, daarna vader Guillaume. Dan volgen we het verhaal van Valentijn, daarna van Nameloos en op het einde van de twee zonen tesamen.

De tijdsetting is begin twintigste eeuw, van voor de eerste wereldoorlog tot erna want wat er in die oorlog gebeurt met de personages is erg belangrijk.

Dit boek is doorspekt met mooie zinnen, ware juweeltjes, te veel om op te sommen, gewoon lezen zou ik zeggen. Ik denk dat ik ook mag zeggen dat dit een typisch Vlaams boek is door de setting, de taal, het kneuterige van het dorp, de roddels, meneer pastoor, dat wat er gebeurt. Het is bovendien ook nog gewoon spannend want je wil toch weten wat er met al de vier hoofdrolspelers gebeurt voor, tijdens en na de oorlog. Ik wil hier niets weggeven over de plot, geloof me dus maar op mijn woord: het is ook spannend, bijna een thriller. 

Vooral het gemoed van de mensen is schoon gewassen en gestreken zonder valse plooien, ruikt fris naar zomerbloemen.

Misschien moet ik toch eens meedoen aan de uitdaging van de vijftig categorieën, wie weet welke juweeltjes ik nog ontdek.