Vanavond zouden zes schrijvers met hun uitgevers en familie en vrienden aan mooi gedekte tafels, onder de kroonluchters van het Amstel Hotel, dineren. Rond half tien zou Ionica Smeets, de voorzitter van de Libris Literatuurprijs 2020, het woord nemen en alle boeken de revue laten passeren om tenslotte de winnaar bekend te maken. Het loopt dit jaar echter anders. Net als heel veel andere feestjes en evenementen is ook de uitreiking van de Libris Literatuurprijs uitgesteld.

De afgelopen jaren heb ik mij vaak afgevraagd hoe je nu als genomineerde schrijver zo’n avond ervaart. Je komt in nette kleren, ik neem ten miste aan dat je aandacht aan je garderobe hebt besteed, naar het toch wel imponerende Amstel Hotel. Je komt een grote zaal binnen met kroonluchters aan het plafond en mooi gedekte tafels. Wie mag je allemaal meenemen, wie zijn er uitgenodigd? Zit je daar aan tafel met familie, vrienden en de uitgever of zijn er andere belangrijke mensen uit de boekenwereld ook uitgenodigd? Heb je überhaupt nog wel trek in eten of gieren de zenuwen je door de keel? De prijs die je mogelijk kunt winnen is toch niet niets, een geldbedrag van 50.000 euro.

Wat zou ik graag eens bij zo’n avond willen zijn, gewoon als luistervink, lopend tussen de verschillende tafels om te luisteren naar de conversaties en misschien ook zelf nog iets te vragen als ik dat durf. Zouden er zes tafels zijn, iedere schrijver zijn eigen tafel?

Als eerste zou ik naar de tafel van Oek de Jong (Breda, 1952) gaan. Zwarte schuur is het enige boek dat ik tot nu toe heb gelezen van de genomineerde boeken. Zwarte schuur gaat over de 59-jarige kunstschilder Maris Coppoolse die op zijn 14de een ‘misdaad’ beging, een daad die hem zijn leven lang achtervolgt. Een verhaal over schuld en boete, maar ook over liefde en mooie kunst. In september 2019 koos het panel van DWDD dit boek als boek van de maand. Wat ik wel zou willen vragen aan de schrijver naar aanleiding van dit boek is welk personage het lastigste was om over te schrijven. Bij Oek de Jong aan tafel gaat het er misschien wel het meest ontspannen aan toe. Het is voor deze schrijver immers niet de eerste keer dat hij in zo’n entourage zit. In 2013 stond zijn boek Pier en Oceaan ook op de shortlist. De prijs ging toen echter naar Tommy Wieringa met zijn boek Dit zijn de namen. Hij weet dus hoe het voelt om niet de gelukkige winnaar te zijn.

De volgende tafel die ik zou bezoeken, is de tafel van de oudste schrijver onder de genomineerden, de tafel van Wessel te Gussinklo (Utrecht, 1941). Met zijn 79 jaar is hij de oudste in dit gezelschap. Op zijn 19de begon hij met schrijven maar zijn eerste roman is nooit in zijn geheel uitgegeven. Voor zijn tweede roman De verbonden tuin’lukte het hem 10 jaar lang geen uitgever te vinden. Toen het eenmaal uitgegeven was, won het direct twee prijzen, de Anton Wachterprijs en de Debutantenbeurs van het Fonds voor de Letteren. De verboden tuin is het eerste deel van de tetralogie over Ewout Meyster. Pas in 1995 verscheen het tweede deel: De opdracht. Ook dit boek won een aantal prijzen. Het genomineerde boek, De hoogstapelaar, is het derde deel en ook dit deel heeft al twee prijzen in de wacht gesleept, namelijk de BookSpot Literatuurprijs 2019 en de Zeeuwse Boekenprijs. De hoogstapelaar gaat over de nu 17- jarige Ewout Meijster die indruk wil maken op anderen. Hij weet hoe de wereld in elkaar zit en zal dit anderen wel even vertellen. Tegelijkertijd heeft hij ook last van angsten en depressies. Wessel te Gussinklo is inmiddels bezig met het 4de deel uit deze tetralogie. Wat ik wel zou willen weten, is hoe het een schrijver lukt om een hoofdpersonage over zo’n lange tijd ‘levendig’ te houden voor hemzelf.

Vervolgens zou ik naar de enige Vlaamse schrijver in het gezelschap gaan en dat is Saskia de Coster (Leuven, 1976). Het blijft altijd lastig om haar naam op de juiste manier te schrijven, als er al een juiste manier zou zijn. Is haar achternaam nu met een kleine d of met een hoofdletter D. Zelf zegt zij hierover “Dat is een spelletje dat ik speel. De ene keer schrijf ik mijn naam, met een grote D, de andere keer met een kleine d. Als je dat lang genoeg doet, weet niemand meer hoe het juiste is.” Maar liefst acht romans heeft Saskia de Coster al op haar naam staan waarvan ‘Wij en ik’ uit 2014 misschien wel de succesvolste tot nu toe is geweest. Zij won met dit boek de Opzij Literatuurprijs. De cover van dit boek ontwierp zij zelf. ‘Nachtouders’ gaat over twee vrouwen die samen met hun 1 jarige zoontje een jaar naar een Canadees hippie eiland gaan. De biologische vader van de jongen komt van dit eiland. Min of meer afgesloten van de wereld worden ze geconfronteerd met allerlei vragen over biologisch ouderschap en wanneer je een goede ouder bent. Saskia de Coster zei zelf over dit boek: “Dit is mijn verhaal, maar het is , denk ik, ook het verhaal van iedere ouder die wel eens gewankeld heeft." De Volkskrant gaf Nachtouders 5 sterren. Wat ik wel van Saskia de Coster zou willen weten is of het schrijven van dit boek haar de antwoorden heeft gegeven die ze zocht.

De vierde tafel die ik  zou aan doen, is de tafel van Manon Uphoff (Utrecht, 1962). Haar boek Vallen is als vliegen is het boek dat tot nu toe het meest genoemd is in allerlei lijstjes. Het boek werd wel 32 keer genomineerd op eindejaarslijstjes als beste boek. Het stond op de shortlist van de BookSpot Literatuurprijs, de Boekhandelprijs en de Opzij Literatuurprijs 2019. Het won tot nu toe alleen de Bookspot Scholierenprijs. De roman gaat over seksueel geweld in een gezin en is gebaseerd op eigen ervaringen van de schrijfster. De cover van dit boek is door Manon Uphoff zelf ontworpen. Hoe zou het zijn om zo vaak als favoriet genoemd te zijn en drie keer te zijn genomineerd voor een prijs en deze niet te winnen? 

De vijfde tafel die ik vervolgens bezoek, is de tafel van de schrijver Sander Kollaard (Amstelveen, 1961). Ik denk dat deze schrijver de meest onbekende in het rijtje van genomineerden is. Toch heeft hij al een prijs op zijn naam staan. Hij debuteerde in 2012 met een verhalenbundel Onmiddellijke terugkeer van uw geliefde en won daar meteen de Lucy B en CW van der Hoogtprijs mee. Zijn debuutroman Stadium IV (2015) werd uitgeroepen tot Boek van de Maand bij DWDD. Zijn boek Uit het leven van een hond beschrijft een doodgewone zaterdag uit het doodgewone leven van een doodgewone man genaamd Henk. In het tijdschrift ‘Boekenpost’ kondigt hij aan dat hij mogelijk nog een boek gaat schrijven over Henk. “Er valt nog veel meer te vertellen over deze man.” Kees de jongen is het favoriete boek van Henk, zou dit ook het favoriet boek van Sander Kollaard zijn?

De zesde en laatste tafel is de tafel van schrijfster Marijke Schermer (Amsterdam, 1975). Als enige in dit gezelschap heeft zij niet gestudeerd aan de universiteit maar heeft zij de toneelschool gedaan. Naast romans schrijft zij dan ook voor het toneel en won ze voor haar toneelwerk in 2009 de Charlotte Kölherprijs. Haar roman Noodweer uit 2016 stond in 2017 op de shortlist van de ECI Literatuurprijs. Haar boek Liefde als dat het is gaat over de vele versies van de liefde: puberromantiek, vriendschap, lust, tot de dood ons scheidt en de intensiteit van het moment. De NRC gaf dit boek 5 sterren. Aan haar zou ik vragen wat ze gemakkelijker vindt: schrijven voor toneel of het schrijven van een roman.

En dan zou het zo langzamerhand wel tijd zijn voor de bekendmaking van de winnaar, denk ik.  Maar niet vandaag. We moeten nog wachten tot 22 juni en dan zullen er waarschijnlijk niet 6 tafels staan.

Tot die tijd kun je natuurlijk nog zelf bepalen wie een terechte winnaar zou zijn en kan ik nog even verder dromen over een literair avondje in het Amstel Hotel.

Wie zou volgens jou in aanmerking komen voor de prijs?

Zijn er vragen die jij zou willen stellen aan de  schrijvers?

tekst: Harriet
banner: Tea
Bronnen: Wikipedia, De Groene Amsterdammer, eigen websites schrijvers