Dit jaar gaat Literatuur onder de Loep samen met jullie het nieuwe jaar in, want we hebben een heuse ‘Favorieten 3-daagse’ klaar staan! Vandaag, op oudejaarsdag, werken we heel toepasselijk het oude jaar af, met favoriete boeken die jullie nog van ons te goed hebben. De vraag die we vandaag beantwoorden is dan ook eenvoudigweg:

Wat was jouw favoriete boek van november/december 2020? 

Samenstelling: Ine
Banner: Anne Oerlemans en Ine

Tea had zin om uitgebreid te puzzelen

Mijn absolute favoriet van deze twee maanden is Het leven een gebruiksaanwijzing Georges Perec. Het valt niet mee om m’n euforie woorden te geven, maar het komt erop neer dat het boek niet in een keer te ‘vatten’ is en het om die reden zo oneindig genieten is. Keer op keer kun je teruggaan naar de schema’s, de schilderijen, de spelletjes etc. om te kijken waar en hoe Perec zijn ‘contraintes’ gestalte geeft. We gaan dit boek begin januari bespreken in Het klassieker-genootschap, maar de voorpret tijdens het lezen en het uitwisselen van tips was intens en goed voor een extra ster. Perec heeft mijn hart veroverd en inmiddels las ik meerdere boeken van hem. Hij verheft kijken naar de dingen tot iets bijzonders en daarmee krijgt de omgeving een totaal andere dimensie! Sterk aanbevolen voor liefhebbers van puzzelen.

Jan ontdekte een icoon

De voorbije twee maanden maakt het boek Holland van Rodaan al-Galidi het meeste indruk op mij. Hoe ik talent voor het leven kreeg (2016) van Rodaan Al Galidi werd een bestseller in Nederland. De schrijver is afkomstig uit Irak en woont sinds 1998 in Nederland. De eerste negen jaar verbleef hij in een asielzoekerscentrum. Het boek houdt ons een spiegel voor ogen over de manier waarop wij in dergelijke centra omgaan met mensen – stuitend, mensonterend - en hoe dat hen beïnvloedt. Regeltjes zijn toch zo belangrijk! Aan het eind van dit boek krijgt het hoofdpersonage Semmier Kariem een verblijfvergunning en denkt hij dat hij de vrijheid tegemoet gaat.  Het liefst wil hij zo snel mogelijk Nederland verlaten, moe van alle bureaucratie. Maar of dat lukt lees je in Holland. De bureaucratie tiert welig voort. Rodaan al-Galidi maakt in dit boek als het ware een foto van onze ‘vrije’ maatschappij.  De kern van Holland is een Odyssee naar het  je thuis voelen en de strijd tussen vrij zijn en gebonden zijn. Een boek dat tot nadenken stemt, dat ons nog maar eens met de neus op de feiten drukt in hoe wij met nieuwe Nederlanders omgaan. Het boek is actueel, denk maar aan de zaak rondom de kindertoeslagen’fraude’. Rodaan schrijft prachtig, poëtisch. Een icoon van een boek. 

Nathalie is helemaal weg van deze sappige en kleurrijke schrijfstijl

Ik had Wildevrouw, de nieuwste roman van Jeroen Olyslaegers, al naar voor geschoven vorige keer als parel, en ik ben altijd blij als ik het dan ook nadien als mijn favoriet kan noemen. Wildevrouw is zeker een van mijn favoriete boeken van dit jaar.  Waarschijnlijk heb ik dit jaar meer historische romans gelezen dan anders, hoewel ik er af en toe wel naar grijp. Een schrijfstijl zo sappig en kleurrijk als die van Olyslaegers vind ik niet veel elders. Je leert het dagelijkse leven en de personages waaronder de hoofdfiguur, herbergier ‘Beer’,  Pieter Breughel en vele andere bekende namen uit die tijd kennen door levendige scènes, niet door te detaillistische beschrijvingen, wat me helemaal heeft ingepakt. Zo vind ik dit boek bijna nog beter dan de 3 veelgeprezen historische romans van Hilary Mantel over Thomas Cromwell. De sfeerschepping is geweldig in dit boek. Er zijn heel wat parallellen te trekken zowel tussen deze roman als Olyslaegers’ vorige succesroman Wil als tussen dit boek en de huidige tijd (wantrouwen tegen de overheid, fake news, omgekochte bestuurslieden, ongeoorloofde speculatie, polarisatie, geloofsverschillen), maar zonder er dit te dik op te leggen, waardoor het verhaal er niet door bedolven wordt en volledig overeind blijft.

Anne ging graag verdwalen in een literaire fantasiewereld, en ook zij ging puzzelen

Ik deelde (tot nu toe) in de afgelopen twee maanden maar één keer 5 sterren uit en dat was aan Piranesi van Susanna Clarke. Het is een prachtig boek om helemaal in te verdwalen, maar het is een uitdaging, ik denk dat het meer als fantasy dan als literatuur gecategoriseerd moet worden, maar ik zou het zeker ook aan alle literatuurlezers aanraden. Het leest niet moeilijk, maar de wereld is wat anders dan wij gewend zijn :) In de eenzaamheid en afzondering waar Piranesi zich in bevindt, ontstaat een nieuwe waarheid, een nieuwe werkelijkheid. Het is puzzelen om de nieuwe wereld vorm te geven en te kunnen duiden. De kracht van het verhaal zit hem dan ook in de eenzame beleving van Piranesi zelf. Het zijn de puzzel en de psychologie achter het verhaal die Piranesi zo’n indrukwekkend en razend interessant boek maken. De onbetrouwbaarheid van het geheugen en zelfs die van geschreven herinneringen krijgt een heel nieuwe dimensie in deze nieuwe roman van Susanna Clarke. The New Yorker noemde het boek ‘een surrealistische meditatie over het leven in quarantaine’, Piranesi is een boek dat perfect past in de werkelijkheid van 2020.

Cies vertoefde even in de jaren 30 in Berlijn bij de joodse upperclass

Mijn favoriet van november en december is De erven Oppermann - Lion Feuchtwanger.

In deze deels autobiorgrafische roman uit 1933 beschrijft Feuchtwanger hoe de Berlijnse leden van de Duits-Joodse familie Oppermann het vergaat in een periode waarin de invloed en macht van Hitler en zijn Nazi's alleen maar verder toeneemt. De parallelen met wat er in de Verenigde Staten door Trump en zijn handlangers is gedaan en geprobeerd is opvallend. De overeenkomst zit niet zozeer in het gedrag van de twee regimes, maar in de wijze waarop daarop wordt gereageerd. Het zal allemaal niet zo'n vaart lopen.

In een periode van een aantal maanden wordt Gustav Oppermann gereduceerd van gerespecteerd zakenman, erkend kenner van Lessing en graag gezien gast op op allerlei avondjes in chique Berlijn, tot een (politiek) vluchteling die gemeden wordt als de pest en waar alleen nog maar "collega" vluchtelingen contact mee willen hebben. In de tussendtijd heeft zijn neefje een eind gemaakt aan zijn leven, omdat een Nazistische leraar op de middelbare school hem onder druk zette om afstand te doen van zijn eigen opvattingen, is het bloeiend familiebedrijf voor een habbekrats verkocht aan een met de Nazi's sympathiserende concurrent, en ga zo maar verder.

Feuchtwanger heeft met De erven Oppermann een roman geschreven die niet alleen een goede inkijk geeft in het leven van de Joodse upperclass in Berlijn in 1932-33, maar geeft ons ook een actuele waarschuwig dat zoiets weer kan gebeuren.

Hetty daarentegen ging ondergronds in Rusland, samen met stamgasten van het Literatuurcafé

Wanneer ik kijk naar de boeken die ik de afgelopen twee maanden gelezen heb dan kan ik maar één boek als favoriet aanmerken: Ondergrondse notities van Fjodor Dostojevski, een boek dat ik samen met vele andere lezers las in het Literatuurcafé, als onderdeel van het 'Wij lezen de zeven Russen'-project. Een pittig boek, de lastigste Rus tot nu toe, maar juist daarom zo interessant! Ik heb bijna het hele boek twee keer gelezen en toch kan ik het nog steeds niet helemaal doorgronden.... Maar dat het erg goed geschreven is staat voor mij als een paal boven water. De boeiende discussie over het boek zorgde ervoor dat er veel dingen op zijn plaats vielen en duidelijk werden, ik leerde veel bij vooral over filosofie én ik genoot vooral!

Harriet merkt dat een boek soms veel meer is dan wat je op basis van de cover verwacht

Het kiezen van mijn favoriete boek van november/december is zoals altijd weer een moeilijke keuze om te maken, zeker als je er echt maar eentje mag kiezen. Na lang twijfelen kies ik voor Zo’n leuke leeftijd van Kiley Reid. Een boek met een vrolijke cover wat al snel doet denken aan een feelgood boek. Het leest in ieder geval gemakkelijk en de inhoud lijkt op het eerste gezicht zeker te passen bij een boek uit het feelgood genre. Echter niets is minder waar. Bijna ongemerkt ga je jezelf als lezer steeds ongemakkelijker voelen en ga je zien wat er eigenlijk gebeurt. Een verhaal met diepere lagen, wat past in deze tijd en zeker herkenbaar is, maar heel subtiel wordt dit tussen de regels door herkenbaar. Zo ontzettend knap gedaan.

Ine genoot op de valreep van het jaar van een portie samenlezen

Mijn favoriet van november en december is De avonden van Gerard Reve. In het Literatuurcafé werd de traditie in stand gehouden om dit boek op het einde van het jaar te lezen, van 22 december tot eindejaar – ja vandaag dus. Ik heb gekozen voor de vierdelige graphic novel. Deze versie bevat de volledige tekst van Reve, maar bovendien ook echt schitterende illustraties van Dick Matena. Prachtig hoe dit verhaal in beeld wordt gebracht. Prachtig ook hoe het boek door Reve geschreven is. En in het samenleesproject konden we onze verwondering over en kritiek op hoofdpersonage en auteur kwijt. Maar er werden zelfs recepten gedeeld… Een betere manier om het oude leesjaar af te sluiten is er voor mij niet!  

Evy liet zich graag betoveren

Mijn favoriete boek van nov/Dec was 1001 nacht van Kader Abdolah. Ik heb verschillende malen 4 sterren uitgedeeld, maar dit boek steekt er dan een stukje bovenuit omwille van het onderwerp. De verhalen van Sheherazade blijven betoverend en Kader Abdolah kan de lezer er op zijn manier ook enorm mee bekoren. Hij voegt informatie toe tussen de hoofdstukken en houdt de raamvertelling ten allen tijde goed te volgen, wat op zich een kunst is. Alsje van sprookjes houdt is dit je kans om er als volwassene op een volwassen manier helemaal van te genieten! 

Gigi roept het al weken, dit boek moet je lezen

Hoewel ik hier heel graag De avond is Ongemak van Marieke Lucas Rijneveld zou willen noemen omdat ik dat een machtig mooi boek vind, zal het velen niet verbazen dat ik De halfbroer van Lars Saabye Christensen hier naar voren schuif als favoriet van de laatste twee maanden van het jaar. Ik roep het al een week of zes overal waar ik dat maar kan roepen. Natuurlijk staat dit boek als beste boek van 2020 op Hebban genoteerd en ja, het gaat ook mijn Top 25. Waarom? Omdat het een boek is dat schuurt en knarst, geschreven met een opvallende structuur, met een verteller die verwarring zaait, niets is wat het lijkt en toch is alles helder geschreven. En als een auteur mooie motieven op een zeer plezierige manier inzet heeft hij me als snel voor zich ingenomen.

Wat is jouw favoriet boek van de afgelopen twee maanden? En vind je jouw gading in onze selectie? Laat het ons hieronder weten!

Morgen luiden we het nieuwe jaar in met onze absoluut favoriete boeken van 2020! Graag tot dan!