Wie in juli en augustus in het binnenland bleef, kreeg een bonus: herfstige regendagen. Die zijn immers ideaal om in een warm hoekje van het huis lekker weg te duiken in een boek (of twee, drie, vier, enzovoort…)! Wie naar het buitenland ging, kreeg wellicht een andere bonus:  zon. Wat is nu leuker dan in de zon of onder een parasol te relaxen en lekker weg te duiken in een boek (of twee, drie, vier, enzovoort…)? De leesoogst kan dus haast niet anders dan groot en smakelijk zijn.

Even kijken welke thema’s de Loepjes boeiden en of ze veel gemeenschappelijk hebben (ik nam de vrijheid om hier en daar iets te onderstrepen).

Samenstelling: Ine
Banner: Anne Oerlemans 

Laagjes! Die vinden we terug bij Tea, Cies, Harriet en Gigi.

Tea: De afgelopen 2 maanden las ik een aantal erg mooie boeken en zoals altijd is het bijna niet te doen er eentje uit te zoeken. Zou de keuze vallen op De omweg naar Santiago van Cees Nooteboom waarin de auteur me meenam op zijn tocht in Spanje op zoek naar historie, cultuur en literatuur? Of toch De golven van Virginia Woolf waarin het uitdagende proza me voerde naar ongekende hoogten en diepten? Het boek dat ik dit keer graag in de schijnwerper zou willen zetten is Ademschommel van Herta Müller. Het is een moderne klassieker (denk ik) over een Duitse inwoner van Roemenië die na WOII door de Russen in een kamp wordt geplaatst om er te werken aan de wederopbouw van Rusland. De vijf jaar die de zeventienjarige moet doorbrengen onder erbarmelijke omstandigheden bezorgen hem een trauma. Müller heeft geen eenvoudige schrijfstijl, maar kan zich geweldig goed verplaatsen in het personage die alles in het werk stelt om te overleven. De aparte titel komt meerdere keren en in diverse vormen terug. Eerder las ik De mens is een grote fazant van deze auteur en ook dat boek is met zijn meerlagigheid en de complexe politieke verhoudingen een beklijvende  roman. 

Cies: Eindelijk eens een makkiie. De afgelopen twee maanden stak er één boek dat ik gelezen heb met kop en schouders uit boven al het andere wat ik gelezen heb. "Onzichtbare man" van Ralph Ellison is veel meer dan de zoveelste roman van een zwarte Amerikaan over (institutioneel) racisme en de (on)mogelijkheden van het hebben van een individuele identiteit. In deze gelaagde en indrukwekkende roman maakt Ellison duidelijk dat het zoeken naar, het vinden van en het ontwikkelen van een persoonlijke identiteit een universeel vraagstuk is waar wij allen mee te maken hebben. Aan de ene kant zijn wij bezig met ontwikkelen van onze eigen identiteit, een proces dat lastig gemaakt wordt door anderen die een identiteit op ons plakken en aan de andere kant plakken wij ook identiteiten op anderen waardoor wij het anderen ongewild en vaak onbewust lastig maken. Geen eenvoudig thema, maar Ellison slaagt er in om alle facetten rond identiteitsvorming evenwichtig aan bod te laten komen aan de hand van het leven van een niet bij naam genoemde jonge zwarte Amerikaan in de jaren dertig van de vorige eeuw. Daarmee is het nog geen eenvoudige roman geworden, daarvoor is het thema te gecompliceerd en zijn de vragen die het bij de(ze) lezer oproept wat betreft het eigen doen en laten bij vraagstukken rond identiteitsvorming erg indringend.

En mochten er collega Loepjes zijn die twijfelen of mensen ook daadwerkelijk onze tips opvolgen. Deze roman stond al een tijdje op mijn wil ik lezen lijstje, nadat ik de opmerkingen van Tea over haar favoriet van september en oktober 2019 had gelezen! 

Harriet: Mijn favoriet van de afgelopen twee maanden is eigenlijk al een oudje, namelijk Twee weken weg van R.C. Sheriff. Een boek uit 1931, dat mede door de schrijver Kazuo Ishiguro, dit jaar opnieuw in de belangstelling is komen te staan. Een verhaal over een typisch Engels gezin uit de lagere middenklasse. Elk jaar gaan zij twee weken op vakantie, naar dezelfde plek aan de kust en in hetzelfde pension, om zich onder te dompelen in een rustig kabbelend vakantiegevoel. Heerlijk voorspelbaar en goed georganiseerd. Als lezer lift je heerlijk mee op dit gevoel. Er zit echter nog een laagje onder dit vakantieverhaal. Al lezend leer je de verschillende personages en hun diepere gedachten en zorgen kennen en kom je tot de conclusie dat de vakantie er volgend jaar wel eens anders zou kunnen uit gaan zien. Een boek om te lezen in de vakantie maar zeker ook, wanneer je terug bent van vakantie, om het vakantiegevoel nog even vast te blijven houden.

Gigi: Hoe kies je nu een favoriet boek als je in twee maanden tijd enkel 4 en 5 sterren gegeven hebt aan je gelezen boeken? Op de een of andere manier trof ik erg mooie boeken. De romans dansen mijn top 50 in en uit. Zo moet ik kiezen tussen De kaalvreter van Machteld Siegmann, Meisje, vrouw, anders van Bernardine Evaristo en Graaf in Moskou van Amor Towles. Alle drie hebben ze sterke kanten en allemaal op een ander vlak. Het ene boek is vernieuwend (Evaristo), het andere ongelooflijk vermakelijk (Towles). Ik zou ik deze drie boeken onder de aandacht van andere lezers willen brengen. Aangezien die laatste twee al fiks in de belangstelling staan laat ik die even voor wat het is en ik focus me op De kaalvreter. Ondanks dat Siegmann een Bronzen Uil bemachtigde met deze roman (lezers- en juryprijs!) heb ik het idee dat dit boek te vaak over het hoofd gezien wordt. Het verhaal is als een mozaïekroman opgebouwd, leest prettig en snijdt prachtige onderwerpen aan. Hoewel de Tweede Wereldoorlog en jodenvervolging een rol spelen weet Siegmann meerdere diepere lagen in de roman te verwerken. Tijdens het lezen werd ik al  enorm enthousiast en ik ben daardoor vol gas de leesclub ingegaan waar ik heel wat andere geestdriftige deelnemers tegenkwam. Een aanrader, dat was onze conclusie.

Had Gigi het hierboven over Bernardine Evaristo? Wel ook bij Ine en Anne komt ze aan bod! Twee van ons zijn ook in de ban van mozaïek.

Ine: Afgelopen zomer heb ik het meest genoten van Meisje, vrouw, anders van Bernardine Evaristo, een boek dat ik meelas in een boeiende Hebban-leesclub (gecoördineerd door Gigi). De titel werd al vaker genoemd in deze favorietenrubriek en dat is helemaal terecht! Het is een mooie mozaïekroman waarin de lezer wordt uitgedaagd om alle verbanden te ontdekken in de levens van twaalf wel heel verschillende gekleurde meisjes, vrouwen en anders. Het is een hedendaags boek over diversiteit en verbondenheid dat zeker niet alleen voor vrouwelijke lezers bedoeld is. Het is een prachtig gecomponeerd boek met goed bedachte bladschikkingen en een uitgekiend woordgebruik. Dat er maar heel weinig hoofdletters en leestekens in staan, maakt het extra anders (maar dat went echt heel snel).

Anne: Het boek waar ik deze zomer het meest van onder de indruk was is 1000 kronkelwegen angst van Olivia Wenzel. De structuur van de debuutroman van Wenzel is origineel en gewaagd. Een opsomming van herinneringen die in aanrakingen besloten liggen, ingewikkelde metaforen en de vraag-antwoordstructuur, Wenzel lijkt steeds op zoek naar alternatieve manieren van vertellen. Het maakt haar proza experimenteel en niet altijd even goed te volgen, maar het geheel is toch indrukwekkend. Een narratief of logisch verhalend plot ontbreekt maar door alle fragmenten, metaforen en talige kronkels vormt zich in het hoofd van de lezer langzaam toch een verhaal. De rake beschrijvingen en observaties maken dat de lezer tegelijk op afstand van het hoofdpersonage blijft en misschien wel meer over haar te weten komt dan wanneer Wenzel voor een traditionelere vertelstructuur had gekozen. 1000 kronkelwegen angst is een literair zeer interessante debuutroman die doet denken aan het werk van Bernardine Evaristo. Een heel eigen stem die gehoord wordt en een verhaal te vertellen heeft. De muzikaliteit en theatraliteit spatten van de pagina’s.

Zag je hoger dat Cies zijn voor zijn favoriet inspiratie vond in een favorietenlijst van maanden geleden? Ook Ine wist nog dat haar nieuwe favoriet een tijdje geleden al meer dan een keer in deze rubriek voorkwam. Zo gebeurt het wel vaker. Het boek dat Harriet tipt, noemde ook Hetty de vorige keer. Top toch dat we onze tips ter harte nemen. Dat het helemaal niet lang moet duren, toont Hetty aan. Nog maar pas – zo lijkt het toch – liet ze aan Gigi weten wat voor haar een vermoedelijke parel zou worden, en hier prijkt het boek al als haar nieuwe favoriet!

Hetty: Een boek waar ik al lange tijd naar uitkeek heb ik in augustus eindelijk gelezen: Het meesterwerk van Emile Zola. Sinds ik voor het eerst een boek van Zola las ben ik al fan van zijn manier van schrijven en als hij dan ook nog een boek over kunst geschreven blijkt te hebben dan is dat voor mij een absolute 'must-read'! Wanneer je een beetje thuis bent in de kunst (of literatuur) dan weet je ongetwijfeld dat er verschillende stromingen bestaan. Maar hoe gaat dat nu precies in zijn werk? Wanneer en waarom gaat de ene stroming over in de andere? Waar liepen die vernieuwende kunstenaars tegen aan? Dat is nu precies waar dit boek om draait en wat het voor mij zo boeiend maakte om te lezen. Een groep jonge kunstenaars is op zoek naar een eigen stijl, iets waarmee ze tegen alle regels ingaan van de heersende normen. Ze worden bespot door de Salon (dé toonaangevende kunsttentoonstelling van die tijd) maar zetten door en maken unieke kunstwerken die uiteindelijk zelfs zullen leiden tot de meest invloedrijke stroming in de kunstgeschiedenis; het impressionisme. Bijzonder is ook dat je in de fictieve hoofdpersonen enkele beroemde kunstenaars kunt herkennen, waaronder Zola zelf. Boeken over kunst, ik hou er van en heb genoten van dit heerlijk dikke boek van Emile Zola.

Hetty en kunst? Dat is een prima combinatie, dat merkten we al eerder op. Maar ook bij Evy past dit thema. Ze wijst ons nogmaals op het bestaan van de negende kunst, strips en graphic novels. Daar zitten immers echte pareltjes (en dus ook favorieten) tussen. Geen idee waarom iemand er slechts één zou lezen dit jaar...

Evy: Tot mijn grote schrik moet ik bekennen dat ik weinig vijf sterren uitgedeeld heb, de afgelopen maanden! En geen enkele voor een literair proza. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat ik van geen enkel boek genoten heb, maar een artikel als dit is toch echt bedoeld voor de uitschieters, vind ik. 't Hooge Nest van Roxane van Iperen en Meer dan een broer van David Diop zijn absoluut aanraders, maar bliezen me toch niet helemaal van mijn sokken. Het boek dat dat wél deed, was Dagen van zand van Aimée de Jongh. Een graphic novel over de Dust Bowl, een enorme droge periode in de eerste helft van de twintigste eeuw die leidde tot enorme zandstormen op de Great Plains. De Jongh creëert sfeer en raakt de lezer met het verhaal. Het is adembenemend, bijna fysiek - alsof het stof naar je toe waait vanaf de pagina's. Onder het motto: als je dit jaar één graphic novel gaat lezen, zorg dan dat het deze is! (Ik wou eerst zeggen 'als je in je leven één graphic novel gaat lezen', maar dat is zonde... Iedereen moet er gewoon minimaal één lezen per jaar).

Universeel! Oef, ik vond toch een thema dat de favoriet van Jan gemeen heeft met een van een ander Loepje, want ook Cies had het er al over. Hun boeken gaan over een zoektocht naar de eigen identiteit, over de universele levensvragen. En wat een prachtig citaat om deze lijst mee af te sluiten!

Jan: Deze keer koos ik voor de autobiografische roman Mag ik het klokhuis? van Peter S. Vlerkoorde (1941). Vlerkoorde is overigens een pseudoniem. De ondertitel luidt ‘een zoektocht naar vrijheid.’ In deze roman gaat het over het vrijheid. Wat betekent vrijheid, wanneer ben je als mens echt vrij? Hij doet dat aan de hand van zijn eigen herinneringen, ingekleurd met fictie. De auteur beschrijft met name zijn eigen leven, hoe hij geworden is tot wie hij nu is. Hij draait er niet om heen, stelt zich kwetsbaar op, ontziet zichzelf niet, analyseert, duidt. Daardoor wordt het een openhartig en intens verhaal dat helemaal tot de kern, tot het klokhuis gaat. Het gaat daarbij om vertrouwen hebben, inzicht krijgen, keuzes durven maken. Daarmee wordt het een herkenbaar en universeel verhaal. Het interessante van het verhaal is dat het ook gaat om wat er niet geschreven staat. Ik vond het een buitengewoon knappe roman.

Onderstaand citaat raakt de kern: “De weg naar vrijheid had zich geopend omdat ik had durven loslaten. (…) De keuze mezelf te accepteren, toe te staan mezelf te mogen zijn, was nog een belangrijker stap op weg naar de ware vrijheid.” De weg naar vrijheid is een zoektocht naar wijsheid.

Kun jij je ook vinden in deze boeken? Zijn er thema’s die je meer aanspreken dan andere? Deed jij al ontdekkingen dankzij onze favorietjes? Of heb jij onlangs een absolute topper gelezen en wil je die met ons delen? Vertel!