Het is alweer zomer! Maar wat lazen wij, van Literatuur onder de loep, in de aanloop ernaar het liefst? Zorgden de lange, klare dagen ook voor lichtheid in onze lectuur, of gingen we ook deze keer de zwaardere thema’s niet uit de weg? Wel, ons lijstje is weer erg divers, er zit vast iets tussen dat ook jou kan boeien! Wat kies jij?

Samenstelling: Ine
Banner: Anne Oerlemans

De inhoud van dit boek sluit naadloos aan bij het pastorale beeld van de cover. Een prachtige schrijfstijl en een in mysterie omhuld aangrijpend verhaal.

Tea: Aangenaam getroffen werd ik onlangs door Roest van Jacob Malecki. De prachtige cover triggerde mijn nieuwsgierigheid en wat een verrassing dat de inhoud zo naadloos aansluit bij het pastorale beeld. In een alinea uitleggen waarom dit boek zo’n juweel is lijkt een kansloze missie. Houd je van een niet rechttoe-rechtaan verhaal over een jongen die zijn ouders verliest en wiens oma een cruciale rol gaat spelen? Dan is dit je boek! De iets uitgebreidere versie is het meer dan aangrijpende relaas over het lot van de Poolse gemeenschap die geconfronteerd wordt met de wreedheden van de oorlog. Door deze geschiedenis te verweven met de jongen en zijn oma (die natuurlijk ook jong geweest is) krijgt het verhaal diepte. De enorme meerwaarde komt door de prachtige schrijfstijl en de mysterie waarin het verhaal omhuld is.

Een plek tussen leven en dood: de Middernachtsbibliotheek vol boeken over hoe het leven ook had kunnen zijn.

Harriet: Hoewel ik een aantal mooie boeken heb gelezen in mei en juni, hoef ik over mijn favoriet van deze twee maanden niet na te denken: Middernachtbibliotheek van Matt Haig. Lang heb ik naar dit boek uitgekeken, maar telkens werd de publicatiedatum uitgesteld. Op 1 juni was het dan zover en had ik het boek in mijn handen.  In twee dagen heb ik het boek uitgelezen en het voldeed volledig aan mijn verwachtingen. Nora, een jonge vrouw, ziet het leven niet meer zitten, haar familie ziet ze nauwelijks meer, haar kat is net overleden,  haar baantje heeft ze net verloren en haar buurman heeft haar zorg ook niet meer nodig. Ze heeft het gevoel haar hele leven verkeerde keuzes te hebben gemaakt. En besluit een einde aan haar leven te maken. Ze komt echter op een plek tussen leven en dood terecht, de Middernachtbibliotheek. In deze bibliotheek staan de boeken met de verhalen over haar leven als  andere keuzes had gemaakt. Ze krijgt de mogelijkheid deze levens te ervaren.

Op een mooie, hartverwarmende en humoristische manier beschrijft Matt Haig de verschillende levens van Nora. Het laat haar zien dat het leven altijd zijn positieve en negatieve kanten heeft en elke keuze zijn eigen consequenties die niet per definitie beter zijn dan wanneer je een andere keuze maakt.  Het einde is voorspelbaar maar onverwacht toch spannend en liet mij als lezer achter met heel veel om over na te denken. Ik ga dit boek zeker herlezen.

Een klein boekje van een ontroerende schoonheid. Een delicaat verhaal om van te nippen.  

Jan: Tere min van Dietske Geerlings is een boek dat me lang zal bijblijven. Geerlings is een self-pubber, maar ieder boek van haar kent een ongelofelijk hoog niveau. Ik noemde deze kleine roman in mijn recensie ‘van een ontroerende schoonheid’ . In Tere min staan verlies en gemis centraal, maar ook het verlangen naar elkaar, de liefde, de ‘tedere minne’. Het verhaal ontwikkelt zich als het ware in een dialoogvorm waarbij eerst de man en dan de vrouw (hun namen worden niet genoemd, zijn dus universeel) aan het woord is. De man en vrouw raken elkaar niet aan en missen allebei iets. De man bouwt een Theremin, een muziekinstrument dat geluid geeft als je het niet aanraakt. Er lijken zich alleen magnetische trillingen tussen hen te bevinden, heel delicaat, heel teer. Ik dacht bij Tere Min meteen aan de minne die ook bij Hadewijch, onze grootste dichteres en mystica uit de middeleeuwen, centraal staat. ‘De minne is al’ is het centrale thema in haar werk. Het leven heeft voor haar maar één doel: totaal opgaan in een allesverterende liefde.  De minne is het streven om een te worden met God en die staat voor Liefde. De tegenstelling tussen het aardse en het bovennatuurlijke komt in haar werk vaak terug. Niet voor niets is de opdracht van de novelle een fragment uit Lied XXX1 van Hadewijch dat de titel draagt ‘Om grote minne in hoghe ghedachte.” (Steeds wil ik hoge gedachten over Liefde koesteren). Tere min is een delicaat boek, een publicatie waar je als het ware van moet nippen om maximaal te genieten van ontroerende schoonheid van taal en filosofische bespiegelingen. Een klein boekje, maar o zo rijk.

De auteur van dit verhalenboek speelt een geraffineerd spel met herinnering en heden. Over vervreemding, identiteit, ouder worden en terugblikken.

Martin: In zijn verhalenbundel Gekromde tijd in Krems speelt de Italiaanse schrijver-filosoof Claudio Magris een geraffineerd spel met herinnering en heden. In de vijf verhalen die dit boek telt, in soepel Nederlands vertaald door Linda Pennings, laat hij telkens een oudere man onbevangen maar niet vrij van enige weemoed terugkijken op zijn leven. Geen verleden zonder heden, en geen heden zonder toekomst, al dan niet gelijktijdig. Magris’ personages hebben een goed ontwikkeld oog voor hun plaats in het heden en hun eventuele toekomst. In het openingsverhaal De portier is dat de wil om op te gaan in de grote anonimiteit. Een succesvolle zakenman die het ineens beu is om beslissingen te nemen, opdrachten te geven, gezag te laten gelden stelt vast dat hij steeds minder te maken heeft met de persoon die hij was. ‘Hij verwijderde zich elke dag verder van dat individu, van dat abstracte zelf dat hem soms niet meer dan een neemgenoot leek (…); hij ontdeed zich stukje bij beetje van hem, zoals je je nette pak uittrekt en in de kast ophangt. Was dat het, ouder worden?’ Die vervreemding, de poging om de eigen identiteit los te laten en het zoeken naar een nieuwe eigenheid die geworteld blijft in verleden en regio, is een rode draad die door al de verhalen loopt.

Een ouderwets spannend verhaal. Mooie wendingen, sterk plot.

Ine: Ik genoot de afgelopen twee maanden het meest van Een kus voor je sterft van Ira Levin. Het was een echt ouderwets spannend verhaal – het boek is ook al zo’n 70 jaar oud – waar ik echt in kon opgaan. Het was natuurlijk een trage tijd zonder internet en mobiele telefoons, zo kon bijvoorbeeld een brief toen nog voor heel wat onrust zorgen. Dit boek zit erg goed in elkaar met mooie wendingen, het plot is erg goed bedacht en uitgewerkt. Alles leest ook erg vlot, wellicht is dat ook aan de vertaling van Remco Campert te danken. Een kus voor je sterft is trouwens het debuut van Ira Levin, daarna volgden onder meer nog Rosemary’s Baby en De jongens van Brazilië. Hij schreef niet zo’n groot œuvre bij elkaar, maar hopelijk zitten er nog even schitterende  pareltjes tussen…

Een hoogtepunt van de Nederlandstalige literaire traditie van het korte verhaal. Met psychiatrische patiënten als rode draad in deze bundel.

Cies: De afgelopen periode heb ik voor mijn werk veel beleidsnota's en studies moeten lezen waardoor ik weinig zin had om in mijn vrije tijd (dikke) romans te lezen. Niet getreurd, want in mijn kast en met de bibliotheek eindelijk weer 'normaal' open heb ik wel verhalen en poëzie gelezen. Nu ik mijn favoriet van de afgelopen periode moet kiezen constateer ik dat ik slechts één bundel van kaft tot kaft heb gelezen. Wel een hele goeie. De verhalenbundel Keefman uit 1972 van Jan Arends (1925 - 1974) wordt terecht beschouwd als één van de hoogtepunt in de Nederlandstalige literaire traditie van het korte verhaal. Het titelverhaal en het verhaal 'Vrijgezel op kamers' zijn meerdere keren opgenomen in bloemlezingen, maar verhalen als "De zelfmoordenaar" en "Het ontbijt" doen niet (veel) onder voor de eerder genoemde bekendere verhalen van Arends. De verhalen in Keefman vormen een eenheid, omdat hoofdpersonage en/of hoofdthema in alle verhalen psychiatrische patiënten zijn, net als Arends zelf die meerdere periodes opgenomen is geweest in psychiatrische ziekenhuizen. 

Twee boeken over een sterke innerlijke beleving en over Amerika. Een graphic novel met een overdonderend verhaal, een ware beleving. En een tegelijk 'ontroerende en irritante' lijvige roman; dromerig, poëtisch en schrijnend.

Evy: Normaal probeer ik me aan één favoriet te houden, maar deze keer wil ik er graag twee belichten. Ik had bedacht dat ik ging zeggen ‘omdat ze zo veschillend zijn’. Maar terwijl ik het schrijf, vraag ik me af of het wel zo is!

Muizen en Mensen van Steinbeck/Dautremer is natuurlijk een graphic novel, maar als je het over stijl en zinsconstructie hebt, straalt Betty van Tiffany McDaniel eigenlijk een beetje hetzelfde gevoel uit.

Muizen en Mensen is prachtig. En nee, dat zeg ik niet alleen in mijn gedaante als Dautremer-überfan, maar ook als Steinbeck-leek. Het verhaal heeft me compleet overdonderd en dat zit hem misschien nog meer in de woorden dan in de beelden. Het is een beleving, en echt iedereen zou dit boek moeten (her)lezen.

Betty verscheen begin juni in het Nederlands en is een vrij lijvige roman om te zien. Toch is daar niets van te merken tijdens het lezen. Hoofdpersonage Betty valt in dezelfde categorie als Scout (Spaar de spotvogel) en is tegelijk ontroerend en bloed-onder-de-nagels-vandaan-irritant. De familie van Betty is intrigerend en eigenlijk is het een schrijnend boek. Maar McDaniel slaagt erin om haar toon dromerig poëtisch te houden (wat erg goed uiting geeft aan het karakter van Betty) en verzacht daarmee de pijn.

Beide boeken lezen vlot en moeten het hebben van het gevoel dat ze uitstralen. Het zijn kleine verhalen, met een sterke innerlijke beleving en waarbij je zicht krijgt op een deel van de Amerikaanse geschiedenis. Beide hebben de kracht om de ogen vochtig te maken, dus jou de zakdoek bij de hand.

Een divers verhalenboek in verschillende stijlen, allemaal over miljoenenstad Tokyo.

Anne: Ik deelde in mei en juni geen enkele keer 5 sterren uit en dus is er niet één boek dat er deze keer met kop en schouders bovenuit steekt. Wel heb ik veel gelezen, maar weinig van wat ik gelezen heb heeft echt diepe indruk gemaakt helaas. Genoten heb ik wel van een aantal titels (gelukkig), dus een tip kan ik altijd wel geven. Als ik er dan één moet noemen dan zou dat De kat en de stad van Nick Bradley zijn (ik las hem in het Engels). Een bijzonder boek met veel verschillende verhalen in verschillende stijlen, die allemaal bijdragen aan een beeld van Tokyo dat voor mij nieuw was. Willekeurige verhalen over willekeurige bewoners en hoe hun levens in elkaar overlopen en samen een beeld schetsen van een miljoenenstad, heel mooi gedaan!

Een klassieke Rus, een novelle, een slapstick over twee goede vrienden en buren en wat allemaal kan mislopen. Leuk en grappig.

Gigi: En weer is het lastig kiezen welk boek ik tot mijn favoriet van de afgelopen maanden zal benoemen. Ik las heel wat goeie boeken in deze periode. Veel romans die ik vier sterren gaf. Gelukkig staken er twee boeken bovenuit; die kregen vijf sterren. Aangezien Gezondheid! Van Levi Weemoedt een dichtbundel is, kies ik voor het andere boek, een novelle, met die hoge score. Het gaat om een Rus, maar dit keer niet om een boek uit de Zeven Russen (en een Oekraïner) serie. Ook geen klepper, zo’n dikke pil waar die Russen bekend om staan. Nee, het gaat om een boekje met een verhaal van Nikolaj Gogol. Ik kreeg dit boek van Nanniebe, omdat ze ergens opgepikt had dat ik Gogol erg kon waarderen. Hoe Ivan Ivanovitsj ruzie kreeg met Ivan Nikiforovitsj is een heerlijk, slapstickachtig verhaal over twee goede vrienden en tevens buren. Vanuit het perspectief van de verteller lees je hoe het mis gaat en welke gevolgen dat heeft. De verteller moet geregeld zuchten omdat hij niet goed weet hoe hij ‘dit drama’ goed moet beschrijven. Dit werkt al op mijn lachspieren. Er zitten veel opsommingen in het verhaal die vooral niet vervelen maar je enorm doen gniffelen. Een echte, onvervalste, Gogol dus. Een leuk en grappig verhaal waar ik enorm van heb genoten.

Een eenvoudig geschreven roman uit de jaren 30 over een modaal Engels gezin dat twee weken op vakantie gaat. Nostalgisch, vermakelijk en herkenbaar.

Hetty: Mijn favoriet is deze keer een boek dat onverwacht op mijn pad kwam en dat ik ondanks een fikse achterstand op mijn leesplanning niet kon negeren: Twee weken weg van R. C. Sherriff.

Een heerlijk eenvoudig geschreven roman uit de jaren dertig over een eenvoudig gezin uit de lagere middenklasse in Engeland. We volgen het gezin tijdens hun jaarlijkse vakantie aan zee, een vakantie die in het teken staat van traditie en het genieten van kleine dingen. Maar voor het genieten kan beginnen werkt het gezin eerst de 'marsorders' van vader af om te zorgen dat alles goed achtergelaten wordt, en moet er een best wel spannende treinreis vanuit de Londense voorstad naar Bognor Regis gemaakt worden compleet met overstap op een druk station. Lichtelijk gespannen komt het gezin aan, maar dan trekken ze al snel de comfortabele kleren aan en kan het genieten van het luxe strandhuisje, optredens van het muziekkorps en de pierrots en de wandelingen over de boulevard, maar vooral ook van het samenzijn als familie gaan beginnen. Tijdens deze twee weken leren we elk familielid goed kennen: vader die een echte regelaar en pietje precies is, moeder die vooral doet of ze geniet van de vakantie maar eigenlijk bang is voor de zee en moeite heeft met het loslaten van de formele dagelijkse levensstijl, en hun drie kinderen. Het boek is vermakelijk en herkenbaar door het inkijkje in de onderlinge verhoudingen van de familieleden, ieder heeft zijn eigen rol en er is een grote wil om het fijn te hebben samen, ook al spelen er op de achtergrond minder prettige gevoelens. Het boek blijft boeien omdat je echt het gevoel hebt met de familie mee te reizen en het is elke bladzijde weer genieten van de heerlijke nostalgische sfeer die op perfecte manier neergezet wordt.

En jullie, lazen jullie de afgelopen maanden toppers? Of krijgen jullie zin in een (of meer) van onze uitverkoren boeken? Laat het hieronder zeker weten!