De auteur

De vierendertigjarige Helena Hoogenkamp groeide op in Zaandam. Tijdens haar jeugd in de negentiger jaren waren uiterlijk en sexy zijn heel belangrijk. Het was de tijd van de blote buiken en de laagdragende broeken. Helena en haar vriendinnen droegen naar school zogenaamde ‘whale tails’ waarbij je string boven de broek uitkomt. Ondertussen hield ze meer van schaken en wiskunde maar dat telde niet, vertelde ze in een interview in Trouw. Hoge punten halen was niet goed, sexy zijn was je van het. Vanaf de derde klas middelbare school was ze die uiterlijke schijn beu. Vrouw zijn bleek niet zo leuk want daar hoorde ook aanranding bij en ze werd bovendien vanwege haar uiterlijk constant onderschat. Ze zette zich hier tegen af en om zich niet te conformeren droeg ze tijdens haar eindexamen een bruidsjurk met cowboylaarzen en een piratenzwaard.
Tegenwoordig draagt ze het haar kort met als gevolg dat ze serieuzer genomen wordt. Daar is ze blij om want mensen konden niet door haar verpakking -ze had lang meerminnenhaar- heen kijken.

Na haar eindexamen studeerde Helena psychologie aan de Universiteit van Amsterdam en Writing for Performance aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht.
Sindsdien schreef ze vele toneelstukken en in 2015 verscheen een novelle genaamd Kleine Zeemeermin, per ongeluk dood. Ook droeg ze poëzie voor op onder ander Lowlands, de Zwarte Cross en Oerol.
Haar werk werd bekroond met de ‘El Hizjra Literatuurprijs’, genomineerd voor de ‘ITs RO Theater Award’ en geselecteerd voor de ‘Women Playwrights International Stockholm’ en de ‘Interplay Europe Madrid’. Ze schrijft bovendien voor verschillende magazines zoals de VPRO Gids.
Het aanbidden van Louis Claus is haar debuutroman. Net toen ze daaraan begon te schrijven, kreeg haar moeder voor de tweede keer kanker. Deze overleefde het ditmaal niet. Ze stierf drie jaar geleden. Vanwege de erfelijke factor liet ze preventief haar borsten verwijderen en daardoor moest ze zich bezig houden met hoe ze zich verhield met haar vrouwelijkheid c.q. mannelijkheid. Ze kwam tot de conclusie dat ze non binair was. De worsteling omtrent seksualiteit en gender is ook een thema in dit debuut waarin overigens meerdere autobiografische elementen hun weg weten te vinden.

Wanneer je haar naam opzoekt op Facebook ,ontdek je een alleraardigst liedje gezongen door haar vrienden in een volledig witte badkamer. Het is geen cd- waardig materiaal maar het onthult dat November Rain van 'Guns and Roses' een van haar lievelingssongs is. Wie het nummer en de bijbehorende video kent, moet meteen denken aan de ‘Helena in bruidsjurk’ tijdens haar eindexamen. Zou ze de inspiratie van haar outfit daar vandaan hebben?

Je kunt Helena vinden op Facebook en op Instagram

De cover

De omslag heeft een dubbel karakter. De schildering op de kaft is heel mooi door de heldere mooie enopvallende kleuren. Een vrouw zit achter een vaas met roze, gele en oranje bloemen. Ze oogt een tikkeltje afwezig en donkere kringen omlijsten haar ogen. Is ze in gedachten verzonken? Heeft ze het zwaar? Op haar arm staat een tatoeage. Het is lastig te zien maar het lijkt wel een soldaat die zijn pistool richt op een geknielde vrouw. Het is een shockerend beeld. Een mooie schildering met een shockerende vrouw.

De cover daarentegen voelt ruw aan, er is niks glanzends aan te bekennen. Het is bij het lelijke af en lijkt haast op krantenpapier. Geen luxe, er is niks aan opgeleukt. Zou dit met opzet zijn? Zou het iets over de inhoud zeggen?
Volgens de achterflap bevindt zich onder het krantenpapier een heus juweeltje. De citaten uit recensies zijn meer dan lovend. Onder de lelijkheid zit pracht verborgen.

En ook de omschrijving op Hebban belooft veel goeds:
'Het aanbidden van Louis Claus gaat over de dunne grens tussen werkelijkheid en fantasie, over zwijgen of je uitspreken. Over liefde en verlangen als tegengif tegen de dood. Dit romandebuut is doortrokken van begeerte, droefheid en seksualiteit. Een symfonie van gesprekken en dromen, een poëtisch en licht verhaal over liefde en rouw.'
De verwachtingen zijn hoog gespannen na zoveel prijzende woorden. De hierboven genoemde thema’s wekken een flinke leeslust op.

De recensie

‘Het werd zomer en ik knipte mijn broek af. Louis Claus kwam naar school in een clownspak’

De eerste twee zinnen van Het aanbidden van Louis Claus, de debuutroman van Helena Hoogenkamp zijn opvallend. Het dragen van het clownspak in die hitte is zelfs bizar. En dat is nog pas het begin want het hele boek door belandt de lezer van de ene in andere emotie. Het leven van hoofdpersoon Carla gaat namelijk niet over rozen, het gaat voornamelijk door de drek. De lezer mag zich gelukkig prijzen dat hij niet in Carla’s schoenen staat maar heeft het enorm met haar te doen. De extremen in haar leven buitelen over elkaar en worden onopgesmukt, rauw en koud opgediend.
Het is slikken geblazen in Het aanbidden van Louis Claus.

Het is 2003. Carla is veertien en tot over haar oren verliefd op Louis Claus. Ze heeft seks met hem en bewondert hem mateloos. Het grootste deel van de tijd probeert ze bij hem thuis te zijn want in haar eigen huis is het niet zo fijn. Carla leest geen kranten en heeft geen aspiraties om iets te bereiken in haar leven. Haar hoogste doel is trouwen met een oudejaarsloterijwinnaar. Dat ze de loterij zelf zou kunnen winnen komt niet eens bij haar op.
In 2018 loopt Carla hem weer tegen het lijf en dat blijft niet zonder gevolgen. In de tussentijd is er een hoop gebeurd of beter gezegd, niet gebeurd.

Het boek begint als een film, startend met een belangrijk fragment waarna de achtergrond wordt ingekleurd. Dat inkleuren gebeurt met humor, in heldere, bondige taal en met een indirecte wijze van schrijven. Zo schetst de auteur in twee zinnen hoe Carla in elkaar steekt: ze leest geen kranten en wilt de loterijwinnaar trouwen. En iemand met een baard duidt ze aan als ‘de collega van Jezus’. Alleen het hoogstnodige wordt benoemd; Hoogenkamp heeft aan een half woord genoeg. Wie tussen de regels doorleest merkt dat Carla een disfunctionele familie heeft waarin een flinke portie gevoelsarmoede heerst. De onbedoelde wreedheden zijn niet van de lucht.

‘En je knipte steeds je lange haar af, ik heb je kaalgeschoren om het je af te leren’

Vrolijk word je niet van dit boek want het leven van Carla is nogal deprimerend, zo erg dat het je regelmatig je adem beneemt. Dat komt ook terug in de beschrijving van de omgeving zoals bij de bruiloft- een verheugende aangelegenheid- die plaats vindt tussen de rottende matrassen in een half vergane fabriek. Maar ook de gebeurtenissen zelf zijn ronduit schrijnend en ellendig. Zo spreekt op de begrafenis van haar medescholier Rico diens dermatoloog. Het is niet best als hij de persoon is die het meest dichtbij staat. En zelfs de humor is ronduit pijnlijk. Zo heeft Carla rode Lack tafeltjes van Ikea ‘die tafels werden veel gebruikt in amateurporno’. Is dat nu om te lachen of om te huilen?

‘Ik zet een blauwe envelop schuin tegen de deur. Zo kun je controleren of je buren nog leven’

Wat bijdraagt aan het drama is een schijnbare gladde overgang in een scène waar Carla de lippenstift van de moeder van Louis gebruikt, vervolgens de boeken van zijn vader leest en dan naadloos in haar eigen huis belandt. Het bezorgt de lezer een schok door het rauwe besef dat ze zich bij zijn ouders meer thuis voelt dan in haar eigen huis. Dat komt op deze wijze des te harder binnen.

‘Ik wou dat mensen van me hielden zoals ze van Louis hielden’

Tijdens haar leven worstelt Carla met haar identiteit. Die blijkt haast afwezig want ze weet niet wat ze wil. Een gebrek aan eigenwaarde speelt haar parten. Ook zoekt ze naar haar geaardheid. Is ze lesbisch, bi of hetero? Deze vraag loopt als een rode lijn door het boek. Daarnaast zijn ook eenzaamheid ,vertrouwen en depressie belangrijke thema’s die de auteur op magnifieke wijze diepgang weet te geven.

Het aanbidden van Louis Claus is een schitterend debuut met veel diepgang, rauwheid en met een onverwachte plotwending die op het juiste moment wordt geserveerd. Het is een dun boekje maar het verdient een langzame en aandachtige lezing zodat dat wat tussen de regels gebeurt, niet gemist wordt.

4 sterren