Dossier Poëzie - deel 1: Poëzieweek en Gedichtendag

Door Nathalie
Banner: Natalie

Bovenstaande quote komt van de Antwerpse stadsdichter Maarten Inghels uit een Knack-interview van 15 januari met hem en Maud Vanhauwaert. Ik vind persoonlijk dat hij gelijk heeft: Secretaressen (m/v) hebben net als poëzie het hele jaar door iets te betekenen! ;-)

Inghels en Vanhauwaert hadden het in dit interview over de Poëzieweek van 25 tot en met 31 januari die traditiegetrouw van start gaat met de Gedichtendag. Hun mening:

Inghels: “Het is een dag waarin mensen zich heel erg voordoen alsof ze van poëzie houden en dan komen de stomste rijmpjes boven. Ik hou niet van dat geforceerde. 'Want dan zijn we er weer 364 dagen vanaf.' Voor mij kan poëzie het hele jaar door iets betekenen.” (Knack-interview, 15 januari)

Niet dat hij er echter veel last van had: als stadsdichter van Antwerpen stak zijn agenda gedurende de voorbije twee jaren volledig vol. Hij bundelde zijn stadsgedichten samen met een verslag van zijn vele verschijningen en verdwijningen in Antwerpen in de bundel Contact. Ik was vorige week op de boekvoorstelling hiervan: in een sfeervolle locatie in Berchem met een volle zaal hoorden we meer over zijn stadsdichterschap en hoe deze bundel tot stand kwam. Een must voor de poëzie-“belever” ook. De ‘Leesclub van Alles’ schreef er een mooie recensie over. Het zou ons te ver drijven om al zijn projecten als stadsdichter hier te beschrijven! Lees hiervoor meer op zijn blog.

Voor zijn opvolgster is het glas minstens halfvol:

Vanhauwaert: “Ik hou wel van stomme rijmpjes. Wat ik mooi vind, is dat die Gedichtendag zo opgezwollen is dat het een Poëzieweek is geworden. En zelfs die treedt al buiten zijn oevers. Januari is bijna een poëziemaand. Nog een paar jaar wachten en we hebben een poëziejaar! Wat ik dan weer vervelend vind, is dat iedereen al die dichters in één week wilt proppen. Het is voor veel dichters een te groot contrast: eenzaamheid in het donker doorheen het jaar versus een week onafgebroken in de spotlights.” (Knack-interview, 15 januari)

Maud Vanhauwaert was finaliste in het Wereldkampioenschap Poetry slam in 2014 van het Leids Cabaret Festival. In 2011 verscheen haar geschreven poëziedebuut Ik ben mogelijk en in 2015 verscheen haar meest succesvolle bundel Wij zijn evenwijdig. In het programma Man bijt hond was ze een tijd lang verantwoordelijk voor een wekelijkse poëtische afsluiter, waardoor tv-kijkend Vlaanderen haar kon leren kennen. Op Gedichtendag wordt ze in Antwerpen officieel als stadsdichter ingehuldigd. Voor de nieuwe editie van het festival Saint-Amour, georganiseerd door Behoud de begeerte, zal ze trouwens de presentatie op zich nemen (wat trouwens weer een programma heeft van poëzie en proza om duimen en vingers bij af te likken).

Uiteraard vinden er nog heel wat andere activiteiten plaats op Gedichtendag. In Amsterdam wordt er een bonte Zuid-Afrikaanse poëzie-avond georganiseerd in het Zuid-Afrikahuis, in Rotterdam zal uitgeverij Nadorst op een geheim tijdstip bij Rotterdam Centraal 100 exemplaren verdelen van de bundel The Greatest of the Biggest, de debuutbundel van kO nOrderisk,. Er zijn schrijfworkshops voor poëzie en op scholen in Vlaanderen en Nederland wordt er ook creatief aan de slag gegaan met gedichten (zie verder in dit artikel). Een lijst met al deze activiteiten tijdens deze week vind je op de website over de Poëzieweek.

Poëziegeschenk

En in Brugge was er op dinsdag 23 januari de grote startshow van de Poëzieweek met de veel gelauwerde dichter-romancier-theatermaker Peter Verhelst die dit jaar het Poëziegeschenk schrijft. Hij las voor uit deze bundel en bracht enkele vrienden mee.

Een poëziegeschenk? Inderdaad! Als je van 25 t/m 31 januari in je boekhandel poëzie koopt ter waarde van 12,50 € zal een goede boekhandelaar je deze bundel je mee in de hand drukken, anders moet je er even naar vragen. Is jouw boekhandelaar een goede of niet? Doe de test! Thema van de week en van deze bundel is Theater. In Wat ons had kunnen zijn, een kraakheldere en tedere reeks gedichten, duikt Verhelst in onze gezamenlijke, Westerse canon. Vanuit Shakespeare en Beckett zoomt hij uit naar onze eigen leefwereld, die vaak veel theatraler is dan we beseffen. Dit in de geest van Joost van den Vondel: ‘De weereld is een speel toneel. Elck speelt zyn rol en kryght zyn deel.’ Jan Stoel recenseerde deze bundel al voor ons, klik hier voor zijn bespreking. En hou zeker onze blog in de gaten deze week voor enkele mooie voorbeelden hieruit.

Verhelst: ’Theater speelt zich niet alleen af in de schouwburg, maar ook op pleinen, op straat, in de slaapkamer. Overal waar de ene mens de andere tegen het lijf loopt en dat ene lichaam op dat andere lichaam reageert en er dus communicatie ontstaat, mogelijkheden, misverstanden, een dans, geluk en verdriet.’  

Peter Verhelst brengt zijn poëzie naar de schoolbanken. In de aanloop naar de Poëzieweek riep hij leerlingen in Nederland en Vlaanderen op om één van zijn gedichten creatief te vertalen. De wedstrijd Dichter bij Verhelst loopt op Gedichtendag af waarna hij zelf zal bepalen wie het er volgens hem het mooist van af heeft gebracht.  Deelnemende scholieren maken kans op een masterclass van Verhelst bij hen op school. 

Uiteraard blijft hij niet weg uit het theater zelf: zijn eerder verschenen verzamelbundel KOOR heeft nu ook een theatervoorstelling gekregen. Deze kan je tot en met april in Vlaanderen nog gaan bekijken.

VSB Poëzieprijs

Een belangrijk event op Gedichtendag zelf is de uitreiking van de VSB Poëzieprijs, de belangrijkste poëzieprijs in Nederland en die wordt uitgereikt aan de beste gedichtenbundel van het voorgaande jaar. Deze editie vindt plaats in theater Diligentia in Den Haag.  De shortlist met de 6 genomineerde bundels werd begin november in het VPRO-radioprogramma Nooit meer slapen aangekondigd:

•        Joost Baars, voor zijn debuut Binnenplaats (Uitgeverij Van Oorschot, 2017)
•        Charlotte Van den Broeck, voor de bundel Nachtroer (Uitgeverij De Arbeiderspers, 2017)
•        Marije Langelaar, voor de bundel Vonkt (Uitgeverij De Arbeiderspers, 2017)
•        Tonnus Oosterhoff, voor de bundel Ja Nee (Uitgeverij De Bezige Bij, 2017)
•        Mieke van Zonneveld, voor haar debuut Leger (Uitgeverij De Bezige Bij, 2017)

Awater Poëzieprijs

De Awater Poëzieprijs voor de beste bundel van 2017 is dit jaar voor de 10de keer toegekend door beroepslezers: poëziecritici, -docenten en -bloemlezers.  Op 11 januari werden de 10 hoogst gerangschikte bundels bekend gemaakt.  Op 20 januari werd bekend dat Marije Langelaar de prijs gewonnen heeft met haar bundel Vonkt. De jury over haar dichtbundel:  ‘Bruisend hallucinant’, ‘Fysiek, lyrisch, vitaal, energiek, vervreemdend, wezenlijk, opwekkend, beroezend. Dit is totale poëzie’, ‘een bundel die zich opent als een uitgestrekte hand: de dichter weet feilloos de weg door het wonderbaarlijke en twijfelachtige.’ (persbericht Awater, 20 jan) Op 31 januari krijgt zij deze prijs uitgereikt in De Rode Hoed in Amsterdam. En wie weet komt ze nog in aanmerking voor de VSB Poëzieprijs ook. We zullen het donderdag weten.

Lezen jullie af en toe gedichten? Kennen jullie één van de genomineerde bundels voor boven genoemde prijzen? In het tweede deel van dit dossier morgen delen we tips om poëzie te ontdekken en zelf aan de slag te gaan!  

De meeste informatie uit dit artikel komt van http://www.poezieweek.com.