Van 24 juni tot en met 2 juli is het Week van de Debutant bij Hebban. Bovendien wordt op 2 juli aanstaande bekend gemaakt wie dit jaar de ANV Debutantenprijs gaat winnen. De ANV Debutantenprijs is de belangrijkste literaire debuutprijs van Nederland. Van de tachtig ingezonden debuten zijn er elf op een longlist gekomen en staan er nu uiteindelijk drie op de shortlist:

• Lize Spit, Het smelt
• Judith Eykelenboom, Biefstuk
• Lieke Kézér, De afwezigen

Uiteraard besteedt We Love Lit aandacht aan deze prijs. Sigried en Helena lazen allebei Biefstuk van Judith Eykelenboom en bespreken hieronder wat zij van dit boek vonden.

Korte inhoud

Het verhaal wordt verteld vanuit het standpunt van Levi, afwisselend wanneer ze tien en vijftien/zestien jaar is. Levi groeit samen met haar zusje op in een gezin waar geborgenheid en loyaliteit ingeruild lijken te zijn voor chaos en machtsspelletjes. Ze probeert zich staande te houden door voluit haar eigen koers te varen, maar komt daarbij nooit echt los van thuis. 

Wat vind je van de cover? Wat verwachtte je van het boek op basis van de cover? Zijn die verwachtingen uitgekomen?

H: Op de cover staat een meisje op haar tenen op een krukje, je ziet alleen haar benen. De kleuren verlopen van donkerblauw naar een soort oranjerood. Het is een beeld van een wankel evenwicht dat ieder moment verstoord kan worden. Mijn verwachtingen over het boek gingen vooraf dus wel een beetje in die richting en achteraf kan ik zeggen dat het wel is uitgekomen. Ik was vooraf wel geïntrigeerd door de titel trouwens, jij ook? Vind jij de titel goed bij het boek passen?

S: De cover springt meteen in het oog. Het wankele evenwicht van geluksmomenten komt inderdaad wel al een beetje uit het beeld, zo had ik het zelf niet gezien. Door de combinatie van de benen en de titel dacht ik dat het boek zou gaan over de manier waarop vrouwen/meisjes soms enkel als lichaam (vlees) worden herleid. Dat bleek helemaal niet te kloppen. Ik begreep de titel pas gaandeweg, en vond het pas op het allerlaatste, toen ik het volledige boek gelezen had een ideale titel. De titel uitleggen, zou een deel van het verhaal verklappen, dus wie nieuwsgierig is moet gewoon het boek maar lezen.

 Welke passage uit het boek vind je mooi, ontroerend of tekenend voor het hele boek?

 H: Het eerste hoofdstuk vond ik meteen al fenomenaal. Wat een couleur locale, wat een schat aan informatie over het gezin en de hoofdpersoon. Ook de zoektocht naar ‘de essentie’ komt meteen al aan bod, waardoor je focus als lezer meteen gericht is. Verder vond ik het verhaal dat de moeder van Levi vertelt over haar konijn Witje wel heel tekenend voor hoe de relatie tussen de ouders van Levi geworden was. En jij?

 S: Mij is de scène bijgebleven waarin Levi stiekem foto’s neemt van de woning van haar vriendin Vanessa en betrapt wordt door de moeder. Ondanks het tegensputteren laat Mary zich uiteindelijk gewillig fotograferen. Voor mij bleek hieruit dat iedereen op zoek is naar aandacht en liefde, hoe hard ze ook hun best doen om onverschillig te zijn. Deze passage heb ik aangeduid omdat ik ze zo treurig vond: “Nog een paar uur en ik was jarig. Zestien, de leeftijd waarop dingen mochten die ik allang had gedaan.”

 Welk personage boeit jou het meest?

 H: Je leert alle personen in Biefstuk wel redelijk goed kennen, er komen niet heel veel personages in het boek voor. Oudste dochter Levi vond ik het boeiendst om te volgen, waarschijnlijk ook vanwege het ik-perspectief.

S: Ik ga akkoord, als lezer leef je bijna automatisch het meest mee met Levi. Ik had eigenlijk wel graag meer geweten over de moeder-figuur. Die komt er nu een beetje als slachtoffer uit, maar misschien is dat vooral zo vanuit het standpunt van haar dochters.

 H: Ja, klopt, maar vanuit dit perspectief zou het wel lastig zijn denk ik om de moeder op een andere manier neer te zetten.

 Het verhaal springt tussen heden en verleden. Wat vind je van deze indeling?

 H: Leuk gevonden, vond ik. Er wordt geswitcht tussen de twee straten waar het gezin gewoond heeft, namelijk het Huygenspark en de Wagenstraat. Daardoor wordt beetje bij beetje duidelijk wat er aan de hand is en waarom Levi bijvoorbeeld een hamer onder haar bed heeft liggen. Technisch waarschijnlijk wel wat lastiger voor een schrijver, denk ik, maar voor de lezer wel erg boeiend om het verhaal te ‘ontdekken’.

 S: Ik vond de wisselwerking tussen beide verhaallijnen ook een meerwaarde. Je leert het verleden goed kennen en kan meteen de link leggen naar de gevolgen die dat heeft voor de puberende Levi. Het houdt het verhaal erg levendig en boeiend.

Op een gegeven moment wordt veel aandacht besteed aan het spelletje Risk dat de 10-jarige Levi met haar vader en jongere zusje speelt. Wat is daar volgens jou de betekenis/symboliek van?

 H: Ja, dat was mij ook opgevallen. Ik doe niet zo vaak spelletjes (ik lees liever…) dus ik heb even opgezocht wat het voor spel is. Als ik het goed begrijp, is het een spel waarbij macht een grote rol speelt, maar ook toeval. Niet geheel toevallig zijn dat dan ook weer thema’s die in het boek een grote rol spelen. Dat vader het gezin tiranniseert is vrij duidelijk, maar Levi heeft op een bepaalde manier haar zusje Hanna ook in haar macht. Hanna, op haar beurt, probeert haar eigen lichaam in haar macht te krijgen en gijzelt daarmee ook in zekere zin het hele gezin.

 S: Wij spelen thuis ook vaak Risk, dus ik kende het spel wel een beetje. Ik denk dat bewust gekozen is voor dit spel omdat de leden van het gezin permanent in een staat van oorlog lijken te zijn, waar ze enkel kunnen winnen als ze tactisch goede zetten nemen én als ze geluk hebben.

 H: Hoe zie jij eigenlijk dat verschijnsel van ‘de essentie’ waar zo veelvuldig over gesproken wordt door Levi?

 S: De essentie is volgens mij dat kleine detail dat iedereen over het hoofd dreigt te zien, maar dat toch bepalend is om iets al dan niet succesvol te maken. Het detail dat het verschil kan maken. Ik vond dat dit concept in het boek wel een grote rol speelde, maar dat het er als thema toch niet helemaal uitkwam. Is Levi uiteindelijk in staat om de essentie te vatten volgens jou?

 H: Ik neig naar een ja, vanwege het einde van het boek. Er moet wel een hoge prijs voor betaald worden.

Aan wie zou je het boek aanraden?

 H: Liefhebbers van coming of age boeken zijn vast wel gecharmeerd van dit boek, voor een leesclub is het volgens mij ook wel geschikt en het lijkt me ook een prima boek om op een literatuurlijst te zetten voor examenleerlingen. De thematiek is bijzonder genoeg.

 S: Ik denk ook dat dit boek ook tieners kan raken en veel discussiemogelijkheden heeft. Je moet daarentegen als lezer ook wel tegen een stootje kunnen, want ik vond dat het er hier en daar toch wel hard aan toe ging. Als moeder heeft dit boek me vaak geraakt en werd ik ook wel boos van de manier waarop de dochters aan hun lot worden overgelaten. Bepaalde passages vond ik echt hartverscheurend.

 Hoeveel sterren geef jij het boek?

 S: Ik geef dit boek vier sterren. Ik vind het indrukwekkend op welke manier de auteur zoveel thema’s in een vrij dun boek heeft weten te verwerken. Het verhaal is geloofwaardig en de personages – hoewel vrij excentriek – blijven tot het einde overeind. Zou jij ook het volgende boek van de schrijfster lezen?

 H: We zijn het opnieuw eens, ik geef ook vier sterren. Een volgend boek van deze schrijfster zou ik meteen op mijn leeslijstje zetten, denk ik. Ik vond de stijl erg prettig om te lezen.

 H: Op de één of andere manier deed het boek me qua sfeer denken aan Kom hier dat ik u kus van Griet Op de Beeck. Met welk boek zou jij een vergelijking maken?

 S: Het boek deed me een beetje denken aan Tsjik van Wolfgang Herrndorf, hoewel daar de zwaarte van het leven vooral met humor gemaskeerd wordt. Het is ook een coming-of-ageverhaal dat zich richt naar young adult, maar ook door volwassenen kan gelezen worden.

 H: Dat boek heb ik even opgezocht, want ik kende het niet. Het staat inmiddels op mijn vrijwel dagelijks uitdijende leeslijst, bedankt!

De recensie van Sigried lees je hier.