Wat Nederlandse thrillerschrijvers vinden van De Pennen zijn Geslepen

Passie

Ik vond het nogal ‘apart’ dat een van de deelnemers een boekcontract kon winnen.
- Marelle Boersma

Marelle Boersma, auteur van een elftal thrillers en schrijfdocent, zag zeker vier afleveringen van De pennen zijn geslepen. Vooraf leek het haar erg moeilijk om de passie voor het schrijfvak over te brengen op televisie. ‘Een boek schrijven is nu eenmaal een erg individueel traject dat lastig in sprekende beelden omgezet kan worden. Zingen, dansen, en nu ook fotograferen en schrijven; ik vind het top dat op deze manier aandacht besteed wordt aan allerlei creatieve beroepen. Maar ik vond het nogal ‘apart’ dat een van de deelnemers een boekcontract kon winnen. Een leuke scène schrijven is één, een complete thriller afleveren is echt een grote stap verder. We zullen zien of die thriller er ooit zal komen.’ 

Boersma vond het ‘geweldig' dat het thrillergenre zo mooi in beeld is gebracht. 'Wat komt er allemaal bij kijken? Ik denk dat veel lezers daar geen idee van hebben. Veel beginnende schrijvers trouwens ook niet. Het is nu voor iedereen duidelijk dat schrijven echt een vak is en dat het ook wel worstelen kan zijn om een spannende scène te produceren. Ik ben vooral blij verrast door de aangeboden extra’s waardoor het programma wel leuk is om naar te kijken. Wat te denken van het bezoek aan de villa van Agatha Christie, een droom toch?’ 

‘Maar ik vind het nogal wat dat een BN’er zo makkelijk een boekcontract kan binnenslepen. Ik kan me voorstellen dat dit een aantal would-be-schrijvers kan ontmoedigen. Daarnaast zit er ondanks alle mooie pogingen nog te weinig actie in het programma. Schrijven is zo toch minder aansprekend dan dansen of zingen. Best vreemd, want een thriller zelf moet het juist hebben van spanning, die helaas niet naar voren komt in het programma.'

De tegenwoordig in Portugal wonende en werkende schrijfster vond dat het goed gelukt is om een aantal facetten van het ambt van een thrillerauteur in een tv-format te zetten. 'De schrijfopdrachten geven elke aflevering een gezicht. Met welke techniek moeten ze aan de slag? Wat vormt de rode draad van de te schrijven scène? Door daarnaast al die experts te laten vertellen over hun vak, krijg je een mooi beeld van de wereld die vaak in thrillers beschreven wordt. Normaal doet een auteur zelf ook dit soort research om informatie te verkrijgen. Maar nu werd er behoorlijk uitgepakt om meer beeld te scheppen. Ik denk dat aspirant-thrillerauteurs – afhankelijk van hun eigen kennis – best wat hebben opgestoken van deze serie. Maar de echte schrijftechnische informatie, die de deelnemers wel moeten hebben gekregen, is voor hen verborgen gebleven. Ze hebben vooral kunnen zien hoe afwisselend het leven van een auteur kan zijn, zeker in de researchfase. Maar wat ze niet gezien hebben is dat schrijven gewoon hard werken is. Heel veel uren zit je gewoon woorden en zinnen te produceren. Eigenlijk zit je dan in je eigen wereld die natuurlijk lastig zichtbaar te maken is op tv. En dat boekcontract is vooral een kwestie van doorzetten, schrijfkennis opdoen, blijven genieten van schrijfproces, je onderscheiden en vooral van gewoon een enorm goed manuscript schrijven. Wie weet word je dan zelf ooit een BN’er.’

Heilige vuur

‘Aandacht voor ons vak op televisie is geweldig’, laat Jacob Vis (winnaar van De Diamanten Kogel in 2015) weten. ‘Het laat zien dat schrijven van een thriller niet zo gemakkelijk is als menigeen denkt, ook niet als je door een reeks experts in de watten wordt gelegd en bij elke stap of misstap in het proces om raad kunt vragen.’

Iedereen leert het vak met vallen en opstaan en er is geen betere methode dan de praktijk waarin je talloze keren op je bek gaat en weer opkrabbelt.
- Jacob Vis

Maar Vis plaatst ook kritische kanttekeningen. ‘Het is saaie tv, ik mis het heilige vuur. De worsteling van Bekende Nederlanders om nog bekender te worden, zelfs als thrillerschrijver, is soms gênant om aan te zien. Het aantal methoden om een thriller te schrijven is net zo groot als het aantal thrillerschrijvers. Iedereen leert het vak met vallen en opstaan en er is geen betere methode dan de praktijk waarin je talloze keren op je bek gaat en weer opkrabbelt.’

Vis noemt de ontmoetingen met de expert een ongelofelijke luxe. ‘Als je weet wat een eindeloos gezeik ik moest doorstaan om een simpel advies te krijgen over een snipergeweer (alsof ik gvd een terreuraanslag aan te voorbereiden was), dan is het prachtig als je in je schrijversklasje iemand voor je snufferd krijgt die je precies vertelt hoe het zit. Jaloersmakend!’ De tv-kandidaten worden in een luxe draagstoel naar het manuscript gedragen, stelt Vis vast.. ‘Als het nu niet lukt, dan lukt het nooit. Voor andere aspiranten is het leerzaam te zien dat thrillerschrijven een vak is dat je niet in een handomdraai leert.’

Persoonlijkheid

Esther Verhoef (Gouden Strop, 2016) werd begin dit jaar gepolst voor de deelpresentatie van De pennen zijn geslepen. Maar de opnameperiode viel midden in de zomervakantie en het programma zou ten koste gaan van het schrijven aan haar nieuwe roman. Ze heeft de meeste afleveringen van de serie bekeken.

‘Ik juich alle programma’s toe die over schrijven en boeken gaan’, stelt ze. ‘Het gevaar bij dit soort competities is dat je eindigt met BN’ers die alleen maar met hun hoofd op televisie willen, maar juist de deelnemers zelf vind ik een heel sterk onderdeel van deze serie. Ze brengen veel ervaring, kennis en persoonlijkheid in en blijken oprecht geïnteresseerd in het vak. Mooi om te zien. Monic Hendrickx maakte me heel nieuwsgierig naar haar werk, maar ook Hans Ubbink viel me op.’

De opzet van de reeks – schrijfopdracht, afgewisseld met ontmoetingen met experts en schrijftips – beviel haar uitstekend. ‘Sommige researchstukken mochten voor mij wel wat bondiger.’ Verhoef kent Noort, Sebes en Bisseling persoonlijk. ‘Dat kijkt totaal anders dan wanneer een voor jou onbekende iets presenteert. Saskia, Paul en Willem zijn geen presentatoren, ze zijn gewoon zichzelf en dat geeft een andere dynamiek aan zo'n programma dan wanneer je het laat leiden door een doorgewinterde presentator. Deze opzet past in mijn optiek uitstekend in een programma over schrijven.’

Ik juich alle programma’s toe die over schrijven en boeken gaan.
- Esther Verhoef

De laatste aflevering van De Pennen zijn Geslepen is vanavond te zien om 20:25 uur op NPO2. Later vanavond vind je op Hebban het winnende verhaal van de lezersschrijfwedstrijd.