Dat wij nu, van Limburg tot Groningen en van Holland tot Overijssel, hetzelfde land delen, berust grotendeels op stom toeval. Men nam in het verleden beslissingen die op dat moment het best leken, vaak vooral om zichzelf en de directe omgeving te bevoordelen of te beschermen. Maar de grenzen hadden heel anders kunnen liggen, Nederland had een republiek kunnen blijven, en had zelfs permanent ingelijfd kunnen zijn door Frankrijk, Spanje, Duitsland of Engeland.
In Het ontstaan van Nederland bezien we het prachtige, ontroerende, wrede, hartverscheurende, donkere, kwaadaardige, en vooral toevallige verleden van Nederland, van de middeleeuwen tot nu. Hoe zou onze geschiedenis verlopen zijn als een Franse puberprins beter naar zijn vader had geluisterd, een Hollandse graaf een bravere hond had gehad, een andere graaf meer liefde had gehad voor zijn vrouwen, of een Duitse prins niet was doodgeschoten?
Dit verhaal over de Nederlandse geschiedenis laat zien dat het vaker toevalligheden waren die ons lot bepaalden dan vooropgezette plannen en dwangmatige wetten, en laat je nadenken over hoe ons leven eruit had gezien als ook maar één van deze verhalen anders was afgelopen.
