Chaos in Indonesië

Het verhaal wordt van in het begin gestuurd door de ervaring van Johan met het naziverleden van zijn vader en aan het gelaten nietsdoen van zijn moeder.
In de proloog staat een richtinggevende zin :”verwarring en moedeloosheid overvallen hem. Hoe heeft hij ooit kunnen denken dat hij de ene oorlog zou kunnen uitwissen door in een ander te stappen” . Het is een verhaal over 3 oorlogen: WOII, de oorlog in Indonesië en de oorlog in Johan om in het reine te komen met zijn verleden en heden.

Johan komt als jonge soldaat in de politieke chaos van Indonesië terecht: chaos van westerse ideeën tov oosterse, verschillende culturen, tegenstrijdige militaire strategieën terreur, martelingen, wreedheden….Eerst leert hij het soldatenleven uit het boekje: “eerst denken dan handelen”. De zwakke acties van de Nederlandse macht stuiten hem tegen de borst… Hij voelt zich aangetrokken door de ideeën van De Turk, een controversieel gezagvoerder binnen het Nederlandse leger. En we kunnen zeer veel van zijn ideeën lezen:” terreur kan je alleen maar bestrijden met terreur”, “een soldaat draagt zelf verantwoordelijkheid”, “het zit niet in de aard van de mensen om vrede te hebben”, …. Johan laat zich imponeren en volgt een training-indoctrinatie van 1 maand bij De Turk. De Turk wordt voor hem een vaderfiguur. De vader die echte daden verricht …
Daarna ziet Johan wat deze doctrine in werkelijkheid is: wreedheden, niet gecontroleerde moorden en executies , dorpsverbrandingen…. En hij begint te twijfelen. Hij die nooit heeft durven protesteren tegen zijn Nazivader, protesteert tegen De Turk. Hij stapt af van het motto niet denken maar handelen, stelt vragen en stelt zich op tegen De Turk.
Johan kan de chaos van Indonesië ontkomen, maar ook in Nederland blijft hij zoeken naar zijn levenslijn. Zijn leven dat op een tragische manier eindigt. Een weinig hoopgevend einde
Als het voor jongeren geschreven werd, is het een zwaar boek. Er komt veel indoctrinaire taal voor , die alleen door Johan wordt in vraag gesteld… Ik had in dit boek meer duidingen verwacht, over de politieke chaos, geografische duiding.
Er wordt heel wat verwacht van de lezer, maar die wordt tekortgedaan, door de snelheid vh verhaal, door de te weinig diepgang. Anderzijds zet het dunne boek nav de film jongeren aan tot lezen, denk ik zeker ins schoolse context met de interessante lespaketten erbij.