Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Dramatische hartstocht

Annick Van Ravensteyn 16 november 2016
Geraldine:
“Ik heb van je gehouden zoals een mens maar één keer in je leven lief kan hebben”

Geraldine Farrar was de grote ster van alle internationale operahuizen.Opera zou haar ganse carrière het zwaartepunt van haar leven, waarrond alles wentelde, worden.
Lou Tellegen was de grote held van de stomme film.
Samen veroverden ze de wereld.

Het boek ‘De eerste vrouw’ vertelt over hun ambities, hun twijfels, hun angsten en hun hartstochtelijke liefde die gedoemd was te mislukken.
Susan Smit schets ook een beeld van de tijd van de eerste wereldoorlog in Europa en in de Verenigde Staten de opkomst van de vrouwenbeweging en de ontwikkeling van de stomme film.

De Amerikaanse Geraldine Farrar startte haar carrière aan de Berlijnse Königlichen Hofoper in 1901. Van in het begin verkoos ze het drama op het toneel boven haar zangkwaliteiten.
In 1905 kreeg Geraldine een contract bij The Metropolitan Opera van New York. Amerika was haar thuis, de plek waar ze het liefst wilde triomferen. Haar grote doorbraak kwam met de hoofdrol in ‘Madame Butterfly’:
“Ik ben niet langer veelbelovend, ik ben gearriveerd.”
Ze kreeg meer en meer fans en volgelingen.
Haar levensmotto was lang nooit te zullen trouwen omdat dit haar aandacht van de kunst zou afleiden, omdat dit te alledaags was en verveling uitlokte.
In 1908 ontmoette ze haar eerste liefde , artistiek directeur en dirigent bij het Metropolitan Arturo Toscanini. Deze verhouding zou vier jaar duren.
Geraldine werd door Jesse Lasky benaderd met de vraag of ze interesse had om een hoofdrol in een film te spelen.
Op haar afscheidsfeestje, voor ze naar Hollywood vertrok, ontmoette ze Lou Tellegen:
“Jij en ik, dat was alsof de bliksem insloeg.”
Haar grote doorbraak kwam met de featurefilm ‘Joan The Woman’.
In de jaren 20 had Geraldine een grote schare jonge vrouwen als volgelingen, de Gerryflappers. Geraldine werd het levende symbool voor de onafhankelijke, carrièregerichte, succesvolle vrouw, The New Woman.
Nadat ze van de filmmaatschappij Pathé enkel nog inferieure rollen kreeg aangeboden, besloot ze met filmen te stoppen.

De Nederlander Lou Tellegen kwam in 1901, berooid en op zoek naar avontuur, in Parijs aan om daar als model voor de beeldhouwer Rodin te werken. Hij was een vechter, een gokker, een vrouwenversierder en een drinker.
Hij huwde, ondoordacht, ene zekere Jeanne de Brouckère in 1903 en werd vader van een dochter, Diane.
Ondertussen studeerde hij af van het Franse conservatorium.
In 1908 maakte hij kennis met de eerste bewegende beelden in een nickelodeon. Het leven werd plots herhaalbaar, grijpbaar en overzichtelijk.
In 1910 vertrok hij met het toneelgezelschap van de actrice Sarah Bernhardt op Amerikaanse tournee. Hij was Sarahs tegenspeler; zijn droom ging in vervulling.
Ook in Amerika blijft hij gefascineerd door de nickelodeons en de eerste bioscoop. Hij kon zich voorstellen dat hij zelf ooit in een film zou spelen. Hij dacht zo de eeuwige roem te kunnen bereiken.
In 1914 tekende hij een contract bij de Amerikaanse filmproducent Samuel Goldwyn. Het onbekende van de film prikkelde hem.
Lou werd het idool van jonge meisjes en vrouwen.
Omdat Lous Engels te slecht was om in de geluidsfilm op te treden en omdat zijn laatste films geen succes hadden, richtte hij zich op het regisseren. Als regisseur voldeed hij echter niet.
Na deze mislukking begint Lou opnieuw teveel te drinken.
In 1918 kende zijn carrière nog een korte opleving als hij de tegenspeler van Geraldine wordt in vier films. Maar ook die werden geen succes.

Lou en Geraldine waren op alle vlakken elkaars tegenpolen maar toch groeide hun romance en op 8 februari 1916 huwden ze. Geraldine voedde zich niet met Lous liefde en waardering, maar ze leefde op de liefde die ze zelf voor hem voelde: “Te worden bemind is schraal en grillig vergeleken bij het vermogen te beminnen”.
Maar deze toestand veranderde toen Geraldine steeds verder steeg terwijl die van Lou tanende was. Ineens besefte Geraldine dat hij zijn emoties speelde. Eronder voelde ze niets anders dan leegte. Ze had jarenlang nodig gehad om door die schijngestalte te prikken. Nu voelde ze zichzelf gedesoriënteerd, onveilig, geschonden. Hoe diep ging Lous liefde voor haar als hij deze moest voorwenden?
Geraldine besluit echter de illusie in stand te houden. Ze koos ervoor te blijven geloven dat hij van haar hield zoals zij van hem. Ze was blij met elk spoor van affectie.
Ze traden dus samen op in vier films. Maar samen films maken bleek een catastrofe. Haar strenge ritme, plichtsbesef en discipline knelden hem af. Hij joeg een ander soort perfectie na: leven waar de stroom je brengt. Uiteindelijk blies Lou zijn huwelijk op. Hij vond zichzelf niet meer beminbaar voor haar. Geraldines appel op zijn liefde wekte ergernis bij hem op. Samen zijn met haar knechtte iets in hem zodat zijn leven benauwder werd en hijzelf kleiner. Zijn woede voor haar overstemde alle schaamte en schuldgevoel.
Omdat Lou weigerde zijn verhouding met de jonge Stella te verbeken, startte Geraldine de procedure tot echtscheiding. Het einde van hun huwelijk betekende ook het einde van Lous roem. Geraldines verdriet had een negatieve invloed op haar operatredens. Zij weigerde dat Lou of iemand anders de kunst van haar afnam. Daarom kondigde ze op 19 januari 1922 haar vertrek bij het Metropolitan aan. Ze was 40 jaar.

Oorspronkelijk wilde Susan Smit iets schrijven over de jaren 1910-1920 in de theaterwereld. Ze deed onderzoek naar Sarah Bernhardt toen ze stuitte op de figuur Lou Tellegen. De link naar Geraldine Farrar was snel gelegd.
De roman is gebaseerd op feiten. Alle namen, gebeurtenissen, jaartallen kloppen. De auteur deed twee jaar onderzoek naar het verhaal.
Ze schreef het verhaal vanuit wisselend perspectief. Ze heeft het verhaal van Geraldine laten vertellen vanuit Geraldine zelf. Ze koos de ik-vorm zodat de lezer zich betrokken kan voelen. Lous verhaal is in de derde persoon verteld. Dat is al meer afstandelijk.
De titel verwijst naar Geraldine en haar status van prima donna: eerste vrouw.
Susan heeft zich volledig in het verhaal ingeleefd – ze is zelf gescheiden – en met een fenomenale verbeelding heeft ze vooral het drama van de liefde die verloren ging willen vertellen. Dit verhaal heeft ze geloofwaardig ingekleurd en neergezet.
Ze gebruikt een vloeiende taal die het tempo in het verhaal houdt en ze gebruikt veel beeldspraak. Het boek staat vol prachtige zinnen.

Susan Smit (1974) is schrijfster en columnist.
Ze heeft jarenlang als model gewerkt en studeerde af in Culturele Studies met als hoofdvak Nederlandse Taal- en letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam.
Ze publiceerde negen non-fictieboeken, vier romans, een verhalenbundel en een novelle. Ze schrijft colums over haar werk en leven en ze is een veelgevraagd spreekster
Ze beschouwt spiritualiteit en literatuur als haar grootste passies.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Annick Van Ravensteyn

Gesponsord

Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.