Meer genrestuk en zedenschets dat thriller

De novelle Goede buren van Ruth Rendell begint als een weinig verrassend verhaal over overspel en hoe boontje onvermijdelijk om zijn spreekwoordelijke loontje komt. Stuart Font heeft een flink bedrag geërfd en van dat geld een appartement in Lichfield House gekocht, ergens in Noord London, ‘saai en treurig als het alleen in een afgelegen Londense voorstad kan zijn’. Met de rust is het echter al snel gedaan, want Stuarts buitenechtelijke affaire met de hitsige Claudia doet heel wat stof opwaaien, zeker wanneer de bedrogen echtgenoot, jurist Freddy Livorno, op hardhandige wijze verhaal komt halen. Aanvankelijk komt Stuart er nog van af met wat butsen en schrammen en een gebroken arm, maar uiteindelijk belandt hij met een mes tussen zijn ribben op het kerkhof in de buurt. Natuurlijk is Livorno de hoofdverdachte, maar het lukt de politie niet ook maar enig bewijs tegen de zelfverzekerde hoorndrager te vinden. En intussen gaat het leven in en rond Lichfield House zijn gebruikelijke, dagelijkse gang. Olwen Curtis blijft drinken tot haar lever het eindelijk begeeft, Rose Preston-Jones en Marius Potter zijn druk bezig hun kortstondige liefdesrelatie van tientallen jaren geleden nieuw leven in te blazen, het echtpaar Michael en Katie Constantine geniet vooral van zichzelf, huismeester Wally Scurlock van het begluren van jonge meisjes en buurman Duncan Yearden van het fantaseren over iedereen die hij Lichfield House ziet binnengaan of juist verlaten. Ook over de Chinezen - of zijn het Cambodjanen? - naast hem fantaseert hij, vooral over de twee jonge meisjes die er wonen. Tegelijkertijd heeft hij behoorlijk last van deze buren, ze stoken zo hard dat de hitte in zijn eigen huis vaak niet te harden is.

Goede buren is eigenlijk geen thriller, misdaad- of politieroman. Het is een genrestuk, een zedenschets misschien nog meer. Niet Stuart Font is de hoofdpersoon, of Olwen Curtis of wie dan ook, maar dat ene stukje Kenilworth Avenue waar Lichfield House staat, en Springmead, de twee-onder-een-kapwoning waar Duncan Yearden en zijn Aziatische buren wonen. Rendell schrijft over het leven van de mensen die er wonen: hun eigenaardigheden, de relaties die zij hebben en vooral over hoe alles anders is dan het lijkt te zijn. Want dat is toch wel het motto van dit verhaal: schijn bedriegt. Als je per se een diepere betekenis aan Goede buren wilt geven, zou je kunnen zeggen dat Ruth Rendell wil laten zien dat mensen zich maar moeilijk kunnen verzoenen met de feitelijkheid van een ‘saai en treurig’ bestaan. Ze willen groots en meeslepend leven en zoeken daartoe op de een of andere manier hun heil in de verbeelding. Michael Constantine heeft medicijnen gestudeerd, maar arts is hij nog niet. Hij meet zich echter wel graag de allure van een geneesheer aan. Wally Scurlock verliest zich (onder andere) in het bezoeken van pedofiele websites, Marius Potter vertrouwt vooral op de voorspellende waarde van versregels uit het bekende ‘Paradise Lost’ en Sophie Longwich ‘ontsnapt’ weer op een andere manier: ze haalt geregeld Olwen Curtis’ bankrekening leeg. Dat is een van de misdaadlijnen in het verhaal, al speelt ze nauwelijks een rol van betekenis. Belangrijker is de vraag waar toch die hitte uit het huis van Duncans buren vandaan komt en natuurlijk wie Stuart Font heeft vermoord. Maar de zoektocht naar een antwoord op die twee vragen maakt van Goede buren nog geen crime novel. Dat wil niet zeggen dat je je met dit boek zult vervelen. Rendell heeft het onmiskenbaar vooral ‘op techniek’ geschreven; niet vanuit een of andere drive, zoals we het liefst achter een boek vermoeden. Maar als het vakmanschap groot genoeg is, kan ook dat uitermate boeiende verhalen opleveren.