Meer dan 6,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Vervlogen jaren

Edith Tinga 29 juli 2023
Na de dood van haar ouders lijdt Noa een teruggetrokken bestaan in een groot historisch pand in Amsterdam. Door hun oorlogsverleden hadden haar Joodse ouders moeite met het ontvangen en geven van liefde, waardoor Noa beschadigd is geraakt. Er werd in huis ook nooit over de oorlog gesproken. Spreken over deze tijd was te pijnlijk, ook wilden ze er hun dochter niet mee belasten. Nu Noa als enige van haar beide families nog over is, is er niemand meer die haar kan vertellen wat er is gebeurd. Wanneer ze in huis een kistje met papieren vindt, hoopt Noa antwoorden te krijgen op al haar vragen. Helaas roept de inhoud van het kistje alleen nog maar meer vragen op. Naast een enkele familiefoto en een brief aan Noa bevat het kistje verhalen over vliegeniersters, brieven van een onbekende Amerikaanse vrouw en informatie over allerlei vogels.

Vliegeniersters
Het boek heeft meerdere verhaallijnen. Als eerste is daar Noa. Noa is erg op zichzelf, maar naarmate het verhaal vordert laat ze steeds meer mensen toe in haar leven. Haar twee huisgenoten en hun gedeelde passie voor muziek, weten Noa uit haar isolement te krijgen. Dan is er de Amerikaanse Doris. In het boek staan brieven die Doris aan haar verongelukte man Björn schrijft. Björn was postvlieger. Tot groot verdriet van Doris werd hun dochter Jente, tijdens de Tweede Wereldoorlog, ook vliegenierster. Dan zijn ook nog de verhalen van de eerste zwarte stuntvliegster Rosy Rose, de lange afstandsvliegsters Maryse Hilsz , Maryse Bastié en Lena Bernstein, enkele Russische oorlogsvliegsters en Sabiha (de pleegdochter van Atatürk) die hele Koerdische dorpen plat bombardeerden. Op de dochter van Atatürk na, kreeg ik veel bewondering voor deze stoere dames. Wat een lef, wat een doorzettingsvermogen! Het lijkt er lange tijd op dat al deze verhaallijnen niets met elkaar te maken hebben. Pas bij de laatste 50 bladzijden wordt duidelijk wie van deze dames Noa's vader persoonlijk hebben gekend en welke invloed ze op zijn leven hebben gehad.

Liefde voor alles wat vliegt
Als ornitholoog (beoefenaar vogelkunde) had Boaz liefde voor alles wat vloog. Hij omschreef in zijn brieven onder andere hoe kanaries, duiven en vleermuizen ingezet werden door het verzet. Ook besteedde hij veel aandacht aan zijn favoriete vogel, de adelaar. Het deed hem veel pijn dat deze prachtige vogel het symbool van de Nazi's was. Boaz veranderde tijdens de oorlog van bewonderaar tot prooi van deze vogel.....

Het boek laat zich, door de vele verhaallijnen, moeilijk kwalificeren. Op welke plank hoort het boek nu in de bibliotheek en boekhandel thuis? Is het een roman, geschiedenisboek, avonturenverhaal of een luchtvaartboek? De vele indrukwekkende thema's maken het boek interessant voor een breed publiek: oorlogstrauma's, eenzaamheid, schuldgevoelens, moeilijke jeugd, moed, muziek, familiebanden, vriendschap (of het gebrek er aan), discriminatie (vrouwen en ras), oorlog, de dood enz. Alles maakt Saskia Goldschmidt bespreekbaar. Het boek krijgt van mij 5 fonkelende Hebban-sterren.

Hoogvliegers
In de verantwoording vertelt Saskia Goldschmidt dat ze een late debutant is. Net als hoofdpersoon Noa had ze een duwtje in de rug nodig om te gaan schrijven. In 2011 verscheen haar eerste boek' Verplicht gelukkig'. Hierna volgde 'De hormoonfabriek', 'De voddenkoningin' en 'Schokland'. Ik heb al haar boeken gelezen en keer op keer wist ze enorm te raken. Vooral Schokland bleef me lang bij. Zou uitgeverij Meulenhoff misschien nog wat recensie-exemplaren over hebben, van dit ontroerende en actuele verhaal over het boerengezin uit Groningen? Ik ken nog wel een paar Kamerleden die dit boek tijdens hun vakantiereces nodig eens zouden moeten lezen!

Kukuruznik
Saskia Goldschmidt koos een opvallende titel voor haar boek. Kukurunik's waren de kleine tweedeksvliegtuigjes, waar jonge Russische vrouwelijke vliegers tijdens de Tweede Wereldoorlog mee vlogen. De vliegtuigjes hadden een open cockpit en waren oorspronkelijk bedoeld voor het besproeien van gewassen. Omdat de vrouwen alleen 's nachts er op uit gestuurd werden om te bombarderen, werden ze door de Duitse soldaten nachtheksen genoemd. In het laatste hoofdstuk geeft Noa haar muziekgroepje ook de naam Kukuruznik. Niet alleen omdat het een grappige naam is, maar ook omdat ze hiermee het jarenlange onderzoek van haar vader lijkt te willen eren. Het verleden van haar vader, wat bij haar insloeg als een bom, opent Noa’s ogen. Met hulp van haar huisgenoten en haar muziek maakt Noa plannen voor de toekomst. Ze is klaar om uit te vliegen!

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Edith Tinga