Toonbeeld van non-dualisme

Ik las al eerder boeken over BDE (bijna-dood-ervaring), maar dit boek van Anita Moorjani stijgt daar met kop en schouder bovenuit. Het is erg goed geschreven en de schrijfster getuigt van een intelligente en wijze kijk op zaken. Reeds in het voorwoord vind ik haar sympathiek:
“I’m not claiming to know any universal of scientific truths or to be anyone’s spiritual guru.”
Moorjani is in haar eigen woorden niet bezig met het presenteren van een ‘one size fits all’ dogma.

Haar verhaal is niet alleen bijzonder vanwege haar BDE, maar meer nog vanwege haar miraculeuze genezing van een vergevorderd stadium van kanker. Ze vertelt eerst over haar leven, hoe ze in Hong Kong opgroeide in een Indiaans gezin. Ze sprak vloeiend Cantonees, Sindhi en Engels en werd ondergedompeld in de culturele eigenheden die bij die talen hoorde: China, India en de westerse wereld. Ze leerde dat je vooral anderen gunstig moest stemmen en wist niet beter dan zichzelf weg te cijferen. Uiteindelijk voldeed ze in haar eigen optiek – mede doordat ze vrouw is – nergens aan de verwachtingen. Toen ze op het laatste moment haar gearrangeerde bruiloft afzegde, realiseerde ze zich dat ze zich nergens meer thuis zou voelen en dat ze nergens paste.

“I felt powerless and worthless. I felt like such a failure. (…) It was all an act. I knew I’d never truly be what they wanted me to be (…) I’d always fall short. (…) I regretted everything about myself.”
Zelfs nadat Moorjani Danny vindt, haar ware liefde, en met hem in het huwelijk treedt, blijft ze super onzeker en angstig.
“I still found myself thinking that it was only a matter of time before he discovered the inherent flaws within me.”

Als Soni, een goede vriendin van haar, kanker krijgt, slaat de angst toe dat ook zij deze ziekte zal oplopen. Een paar maanden later komt het nieuws dat ook een zwager van Danny kanker heeft. Ze leest veel boeken over kanker en doet er alles aan om voedsel en andere zaken te vermijden die kankerverwekkend zouden zijn. Uiteindelijk, zegt ze, “I started to fear life itself”. Nog geen jaar na Soni ontdekt Moorjani een bultje op haar rechterschouder. Het lang gevreesde gebeurt: zij krijgt de diagnose ‘Lymfomia’, kanker in het lymfesysteem. Haar leven bestaat vanaf dat moment uit een rollercoaster tussen de emoties woede, paniek, frustratie, angst en wanhoop.

Ze doet er alles aan om te genezen van haar ziekte, maar uiteindelijk helpt niets blijvend. Moorjani verzwakt ernstig. Ze heeft extra zuurstof nodig om te kunnen ademen en kan zich alleen nog in een rolstoel voortbewegen. Op 2 februari 2006 – een kleine vier jaar na de diagnose – komt ze niet meer bij bewustzijn en hoewel duidelijk is dat ze zal sterven, brengt haar man haar met spoed naar het ziekenhuis.

De behandelend arts schrikt enorm als zij Moorjani ziet. Tegen Danny zegt ze:
“Your wife’s heart may still be beating, but she’s not really in there. It’s too late to save her.”

In haar comateuze toestand heeft Moorjani een bijna-doodervaring (BDE). Ze bevindt zich in een andere werkelijkheid en ervaart typische BDE-dingen, zoals 360 graden zicht, gevoel van verlossing, gewichtloosheid, tijdloosheid en het besef dat ze één is met alles en iedereen. Ze hoort conversaties van doctoren die op de gang staan en ziet haar broer – die op stel en sprong is vertrokken om bij zijn stervende zus in Hong Kong te kunnen zijn – in een vliegtuig zitten.

Tijdens haar aanwezigheid in die andere werkelijkheid realiseert ze zich enkele dingen:
“God isn’t a being, but a state of being… and I was now that state of being!”
“I understood that I owed it to myself, to everyone I met, and to life itself to always be an expression of my own unique essence.”
“I became aware that we’re all connected.”
“I also understood that the cancer was not some punishment (…) where I was at that point in time was a culmination of every decision, every choice, and every thought of my entire life.”
“We are pure love – every single one of us.”

Ze begrijpt ook dat ze nog terug kan naar het leven. Aanvankelijk wil ze helemaal niet terugkeren naar haar pijnlijke en volledig uitgemergelde lichaam. Maar ze weet ook dat alles wat haar kankercellen voedde verdwenen zou zijn en dat ze zou genezen.
“Now that you know the truth of who you really are, go back and live your life fearlessly!”

Ruim 30 uur nadat ze in een coma was gegleden, opende ze haar ogen weer. Haar organen waren weer gaan werken.

Binnen vijf dagen kon Moorjani van de IC naar een gewone ziekenhuiskamer. Ze was op de IC een verstorende aanwezigheid geworden, omdat ze veel naar muziek luisterde en veel lachte. Haar behandelend arts wil al enkele dagen na haar terugkeer beginnen met chemo. Voor Moorjani hoeft dat niet, omdat ze al weet dat de kanker volledig zal verdwijnen. Maar ze gaat niet de strijd aan en laat de dokter maar doen wat zij nodig acht.

Zes dagen nadat ze van de IC kwam, werd een beenmergbiopsie uitgevoerd. Daaruit bleek dat haar beenmerg vrij was van kanker. De artsen kunnen het niet geloven en dringen aan op meer tests. Moorjani wil dat niet, maar de artsen houden vol. Uiteindelijk zegt ze:
“Do what you need to do, but I want you to know that you’re doing this to convince yourselves. I already know the results.”

Toen ze op 2 februari werd opgenomen, was er een MRI-scan gemaakt. Op die scan is te zien dat haar hele lichaam bestaat uit kankergezwellen. De arts die een lymfnodebiopsie uitvoert, hangt de scan van 2 februari naast de nieuwe resultaten. Er is geen kanker meer waar te nemen. Perplex roept hij er een andere arts bij. Vijf weken nadat ze met spoed werd opgenomen, wordt Moorjani ontslagen uit het ziekenhuis. Ook de vele wonden die ze tijdens haar ziekte over haar lichaam had ontwikkeld, genezen op eigen kracht. Er was al een afspraak met plastische chirurgie gemaakt, maar dat blijkt niet meer nodig. Moorjani is een medisch wonder!

Vanaf hier wordt het boek voor mij nóg interessanter dan het al was. In het vervolg beschrijft ze wat deze BDE en haar wonderbaarlijke genezing met haar heeft gedaan. Daarin zegt ze veel wijze dingen, waar iedereen – wat je ook wilt geloven van haar verhaal – iets van waarde uit kan halen. Enkele citaten:

“I felt that people were taking life and their problems too seriously.”

“It seemed important to have fun and laugh.”

“I was no longer able to draw definite distinctions between what was good or bad, right or wrong, because I wasn’t judged for anything during my NDE.”

Het dualisme, waar onze wereld vol van is, is volledig uit haar denken verdwenen.
“I was no longer able to view the world in terms of ‘us’ and ‘them’ – that is, victims and perpetrators. There’s no ‘them’; it’s all ‘us’. We’re all One, product of our own creation, of all our thoughts, actions, and beliefs.”

“We get caught up in the illusion of separation and can’t see that happiness and sadness go hand in hand – like light and dark, yin and yang. Our sense of disconnection is simply part of the illusion of duality that makes it difficult to see oneness forming out of perceived separation.”

“Previously when I felt los, one of the first things I did was to search outside for answers. I looked for books, teachers and gurus, in the hope that they’d provide me with the ever-elusive solution. (…) But I only ended up feeling even more adrift because I was giving my own power away again and again.”


Als ze volledig is hersteld, probeert Moorjani te achterhalen waarom ze zo snel kon genezen van kanker. Tijdens haar ziekte ervoer ze dagelijks de verschrikking van haar aftakelende lichaam. Ze deed alles om maar beter te worden. Zo bezocht ze onder meer spirituele genezingsgroepen. Daar kreeg ze te horen dat deze ziekte haar eigen keuze was, wat haar frustreerde en nog angstiger maakte. Uiteindelijk put alles haar uit en blijft ze achter met onbegrip; waarom overkomt haar dit?
“But when it finally became too difficult to hang on anymore, I let go. There was a total internal release. After cancer ravaging my body for more than four years, I was simply too weak to hold on… so I surrendered.”
Op dat moment raakt ze in coma en ervaart ze een uitvoerige BDE.

Tijdens haar BDE begreep ze dat de kanker geen straf of iets dergelijks was.
“It was just my own energy, manifesting as cancer because my fears weren’t allowing me to express myself as the magnificent force I was meant to be. (…) There was nobody punishing me. I finally understood that it was me I hadn’t forgiven, not other people. I was the one who was judging me, whom I’d forsaken.”

Ze benadrukt dat haar genezing geen kwestie was van geest over de materie, of het gevolg van positief denken of iets dergelijks.
“I healed because my damaging thoughts were simply out of the way completely. (…) So no, it wasn’t my beliefs that caused me to heal. (…) an absence of belief was required for my healing. (…) strongly held ideologies actually work against me. (…) if I’m able to be comfortable with uncertainty, this opens me up to the realm of infinite possibilities. (…) I’m at my strongest when I’m able to let go, when I suspend my beliefs as well as disbeliefs, and leave myself open to all possibilities. (…) My sense is that the very act of needing certainty is a hindrance to experiencing greater levels of awareness.”

In het vervolg herhaalt ze keer op keer dat zelfliefde het belangrijkste is voor iemands geluk. En dat het leven in dualiteit niet werkt voor haar. Ze somt enkele kenmerken op die het leven op aarde aanmerkelijk zouden verbeteren. Heel even vreesde ik dat ze hier hetzelfde pad zou gaan bewandelen als Don Miguel Ruiz in The Voice of Knowledge. Daarin preekt de auteur voor een betere wereld. ‘Als iedereen nu dit of dat doet, dan…’ Des te blijer was ik met Moorjani's navolgende woorden:

“Despite this vision, I don’t feel the need to change anyone else, let alone the world. Going out and altering things suggests I judge them to be wrong, therefore I need to fix them to match my own vision or ideology. Instead, everything is as it should be at this point in time. I know my only work is to be.”

Dus, geen preek of aanbevelingen of stappenplan. Niets van dat alles. Gewoon wijze woorden dat ieder haar/zijn eigen pad zal bewandelen en dat ultieme vrijheid bestaat in het loslaten van dogma’s of geloofssystemen. Althans, daar vindt Moorjani haar ultieme vrijheid. Een buitengewoon mooi en leerzaam boek dat thuishoort in de werken van schrijvers als Neale Donald Walsh, Robert Heinlein en Ki Longfellow.