Hoe wij in Nederland leerden tandenpoetsen door Menthol…

Dit boek beschrijft het verhaal van Joseph Sylvester die werd geboren op het eiland Saint Lucia en na een lange zwerftocht uiteindelijk als één van de eerste negers in 1925 aankomt in Nederland. Hij gaat op zoek naar manieren om zijn brood te verdienen en begint een goede handel in tandpasta, welke tot op dat moment nog helemaal onbekend is in Nederland. Als snel reist hij het hele land door om daar op markten mensen te leren tandenpoetsen en daar verdient hij een goede boterham mee. Hij neemt dan ook al snel de artiestennaam ‘Menthol’ aan.

Een bijzonder verhaal welke ook al mijn aandacht had getrokken omdat er afgelopen zomer ook een toneelbewerking van gemaakt en uitgevoerd is door jeugdtheatergroep The Young Ones in Zwolle. Helaas was ik niet in de gelegenheid om dit stuk te zien en daarom was ik erg blij dat ik dit boek mocht lezen in de Hebban leesclub.

Het boek is meer een biografie dan een roman en hierdoor was het aan het begin wat lastig om in het verhaal meegetrokken te worden. De schrijver Frank Krake is persoonlijk betrokken geweest bij dit verhaal omdat zijn opa vroeger zaken deed met Menthol en als kind de verhalen over hem hoorde. Deze verhalen worden in dit boek verteld en geïllustreerd met foto’s, krantenknipsels en kopieën van officiële documenten.

Hoe bijzonder dat Menthol uiteindelijk terecht komt in Hengelo, een metaalstad in het oosten van het land waar alles al jaren gaat zoals het gaat. Veel mensen werken daar in de textielindustrie en Joseph ontmoet als snel Roosje Borchert, een welgestelde bakkersdochter die haar eigen weg kiest en een carrière als mannequin begint. Zo ontmoet ze Menthol en het is meteen liefde op het eerste gezicht. Ze kiezen samen voor een leven in Hengelo maar dit gaat niet helemaal zoals gehoopt. De tandpastamarkt stort in voor Menthol omdat hij concurrentie krijgt van andere firma’s die veel goedkoper kunnen leveren, Roosje neemt de zorg voor haar zieke moeder op zich na de dood van haar vader en dan drijft de oorlog de beide geliefden uiteen en gaan ze uiteindelijk zelfs scheiden uit liefde voor elkaar…

Joseph probeert toch om zijn hoofd boven water te houden en begint nieuwe handeltjes in konijnen, dierenvellen en zelfs een stomerij en nog steeds onder zijn artiestennaam Menthol; de naam waarmee hij beroemd geworden is in grote delen van Nederland. Totdat zijn gezondheid steeds verder achteruit gaat en hij uiteindelijk in 1955 op 64-jarige leeftijd overlijdt.

Het boek is een mooi eerbetoon geworden aan één van de eerste negers in Nederland die vanaf zijn voet op Nederlandse bodem een bezienswaardigheid is geworden, tot aan zijn dood aan toe. Om Menthol kon je niet heen, hij veroverde de harten van vele mensen met zijn ondernemerszin, zijn humor en zijn doortastendheid. Een bijzonder mens die het verdient om met dit boek geëerd te worden en daar is Frank Krake uitstekend in geslaagd.