Dat we niet genezen betekent niet dat we niet blij mogen zijn met wie we zijn en misschien voor altijd zullen wezen

Deze achtste roman van de hand van Hanna Bervoets was dankzij de Hebban Leesclub mijn eerste kennismaking met haar werk. Haar boeken zijn met vele prijzen onderscheiden en onderscheiden zich onder andere door de originele thema’s en de aparte schrijfwijze.

Het thema van deze roman is leren omgaan en leven met een chronische ziekte. Hanna Bervoets put daarbij uit eigen ervaring (zij lijdt aan het syndroom van Ehlers-Danlos) en heeft zich duidelijk laten inspireren en leiden door het essay van Susan Sontag, Illness as a metaphor. Sontag schrijft dat iedereen wordt geboren in twee rijken: rijk der gezonden en rijk der zieken. Bervoets heeft dit letterlijk opgevat en een rijk der zieken gecreëerd, een in het boek goed uitgewerkte fantasiewereld. het verhaal speelt zich af in deze twee parallelle werelden.

Welkom in het rijk der zieken vertelt het verhaal van Clay die na een bezoek aan een kinderboerderij Q-koorts krijgt en daar het Q-koortsvermoeidheidssyndroom aan overhoudt. Hierdoor heeft hij last van chronische pijn en vermoeidheid. Clay wil beter worden en gaat de strijd aan met en tegen zijn lijf, op zoek naar genezing. In het boek volg je zijn leven in twee parallelle werelden, of rijken: het rijk der gezonden en het rijk der zieken. Het boek wordt vanuit verschillende perspectieven beschreven: in de tweede persoon enkelvoud lees je zijn herinneringen aan zijn leven en zijn worsteling met zijn chronische ziekte in de werkelijk wereld. Dit gedeelte is niet chronologisch geschreven waardoor je soms moet zoeken naar verbanden, wat je scherp en betrokken houdt. Het jij-perspectief schept afstand en dit geeft mooi weer hoe Clay worstelt met zijn identiteit en zijn lijf: wat het allemaal niet meer kan wat het eerst wel kon. Zijn lichaam is een last. Dit gegeven wordt in de fantasiewereld, het rijk der zieken, letterlijk weergegeven: hij sleept zijn lijf met zich mee op zijn tocht door dit rijk, op zoek naar genezing, mogelijkheden, op weg naar de eindbestemming: acceptatie. Tijdens deze tocht wordt Clay bijgestaan door een gids, Susan. Weer een duidelijke verwijzing naar Susan Sontag. Dit geeft het boek diepgang en meerdere lagen. De fantasiewereld is geschreven in de eerste persoon enkelvoud en in de vorm van een gesprek tussen Clay en Susan.

Dankzij de korte hoofdstukken wordt er snel geschakeld tussen de twee rijken. Dit houdt de vaart in het verhaal en zorgt voor een bepaalde spanningsboog. Het verhaal in de werkelijke wereld verloopt niet chronologisch, net zoals de weg die chronisch zieken afleggen op weg naar acceptatie. Het is een duidelijke worsteling vol ups en downs, waarbij hij heen en weer wordt geslingerd tussen hoop en wanhoop, opluchting, verdriet, gelatenheid en woede. Hoewel zijn ziekte niet tot nauwelijks verandert, geeft Bervoets in dit boek mooi weer hoe zijn ziekte zijn leven en liefdes beïnvloedt.

Het boek staat vol thema’s en pakkende metaforen die je aan het denken zetten en veel aan je eigen fantasie overlaten; het boek vertelt niet het hele verhaal. Het gaat niet zozeer om de ziekte an sich, maar veel meer over zingeving, hoop, wanhoop, je identiteit en ‘leren accepteren’ dat je lijf en leven anders is dan het was en dat dit zo zal blijven. Je moet je leven proberen opnieuw zin en vorm te geven.

Het boek is zeker geen klaagzang geworden, hoewel je zeker af en toe de neiging krijgt om Clay een schop onder zijn kont te geven. Het biedt ook zeker hoop. Een absolute aanrader!