Het schooltje van Auschwitz

“Het tegenovergestelde van liefde is niet haat, maar onverschilligheid. Het tegenovergestelde van schoonheid is niet lelijkheid, maar onverschilligheid. Het tegenovergestelde van geloof is niet ketterij, maar onverschilligheid. En het tegenovergestelde van leven is niet dood, maar onverschilligheid jegens beide.”, zei Elie Wiesel. Dit is een citaat dat vooraan in het boek staat. Ik vind dat onverschilligheid heel de rode draad van de Tweede Wereldoorlog is. Onverschillige mensen zijn de oorzaak van de oorlog geweest. Liefde, schoonheid, geloof, leven… zijn dingen die zonder onverschilligheid bestaan en die mensen doen leven en in leven houden.

‘Het schooltje van Auschwitz’ is geschreven door Mario Escobar. Escobar is geboren in 1971. ‘Het schooltje van Auschwitz’ is een waargebeurd verhaal over Helene Hannemann. Helene is een Duitse vrouw die getrouwd is met Johann. Hij was een zigeuner, wat ervoor zorgde dat hun leven iets anders liep dan ze gedacht hadden. Ze hebben samen vijf kinderen. Blaz was de oudste, Adalia de jongste, tweeling Ernest en Emily en Otis. Doordat hun vader zigeuner is, zijn zij zigeunerkinderen. Dat is ook meteen de oorzaak van hun dood. De namen van de kinderen en Helene’s man heeft de auteur veranderd, omdat hij de anonimiteit wilde bewaren van deze mensen.
Escobar heeft geschiedenis gestudeerd en is historicus. Hij is erg gefascineerd door mensen zoals Helene. Zij heeft keuzes gemaakt die andere mensen misschien niet zouden maken. Zij zette haar leven helemaal aan de kant voor haar kinderen. Helene was een Duitse vrouw en heeft er vrijwillig voor gekozen om met haar man en kinderen mee op de trein te stappen, naar Auschwitz. Zij was een Duitse vrouw, wat ervoor zorgde dat zij eigenlijk niet mee moest. In het kamp kreeg ze ook veel voordelen en kansen die andere zigeunervrouwen niet gekregen hebben. Zo kreeg ze de kans om een schooltje op te starten in het kamp en hoop te bieden aan vele mensen/kinderen. Helene gaf de moed nooit op en bleef vechten voor haar kinderen.
Hij heeft nog boeken geschreven zoals ‘Vlucht uit Parijs’, ‘Auschwitz Lullaby’… Het meeste van zijn boeken gaan over de Tweede Wereldoorlog en specifiek over Auschwitz. ‘Het schooltje van Auschwitz’ past perfect bij zijn andere werken.

Escobar heeft dit boek geschreven, omdat hij gerechtigheid wil voor deze mensen en vooral omdat hij het verhaal van deze vrouw aan de wereld wilde vertellen. Hij noemt dit boek het moeilijkste boek dat hij ooit geschreven heeft. Niet vanwege dillema’s of andere moeilijkheden, maar omdat hij bang was niet in staat te zijn, om ‘de grootsheid van Helene Hannemanns ziel in de zinnen op deze bladzijdes te vangen’. Dat schrijft hij op de eerste pagina’s in het boek.
Het boek wordt verteld vanuit Helene’s perspectief. Dat zorgt ervoor dat je echt in het verhaal zit en je volledig identificeert met haar.
Escobar had, volgens mij, de bedoeling om mensen te inspireren met haar verhaal. Escobar was zelf heel erg gefascineerd door het verhaal en wou dit aan de buitenwereld vertellen.
Ik ben zelf ook wel geïnspireerd door Helene’s verhaal. Het laat zien dat je nooit mag opgeven en zelfs op de meest verschrikkelijke plekken het mogelijk is om hoop te geven. Ik geloof dat Helene vele mensenlevens gered heeft en dat er vele mensen het hadden opgegeven zonder haar. Zonder Helene zouden ook veel meer kinderen gestorven zijn in Auschwitz. Haar schooltje zorgde voor een warme plek, waar kinderen meer eten kregen en alle problemen eventjes konden vergeten.
Het boek kan door iedereen gelezen worden en is niet voor een bepaald publiek bedoeld. Je kan elke scene perfect volgen, ook al weet je helemaal niets over de oorlog.

Ik heb dit boek met erg veel plezier gelezen, ook al was het vaak erg triestig. Het boek heeft me vaak geraakt, dat ik met tranen in mijn ogen zat te lezen. Ik denk dat dat al heel duidelijk maakt wat voor een goed boek dit is. Wanneer een auteur het klaarspeelt om zijn lezers te ontroeren en te inspireren, vind ik het helemaal geslaagd.
Het boek leest super vlot en is uit voor je het beseft.
Toch, is er één negatief puntje. Het boek is ‘een waargebeurd verhaal’ en toch is er één ding niet correct. Dat geeft de auteur op het einde bij ‘historische toelichting’ ook toe. Blaz, de oudste zoon van Helene, is in het verhaal ontsnapt. Hij zou de enige van zijn gezin zijn, dat deze oorlog overleefd heeft. Toch is dat niet zo… en dat is wel een diepe teleurstelling wanneer het boek uit is. De waarheid is dat ze het allemaal niet overleefd hebben en allemaal vergast zijn. Escobar vertelde dat hij dat gedaan heeft om de lezer toch nog een beetje hoop te geven. Dit vind ik totaal niet nodig. Het is een waargebeurd verhaal, dus moet het einde zéker kloppen. Ik vind dat hij het einde volledig volgens de waarheid had moeten weergeven en niet nog hoop had moeten geven, waar er geen hoop meer is.
Er zijn vele stukken in het boek die me diep geraakt hebben. Eén daarvan zijn alle experimenten die Mengele heeft uitgehaald met de kinderen. Mengele was een aanhanger van Hitler en had veel te zeggen in het kamp. Hij noemde zichzelf een dokter, maar dat was hij niet. Hij deed vele experimenten met kinderen en vooral op tweelingen. Helene had vijf kinderen, waaronder een tweeling. Mengele heeft nooit geëxperimenteerd met de kinderen van Helene. Er zijn stukken in het verhaal waar er verteld wordt over hoe de kinderen eruitzagen, wanneer ze terugkeerden van Mengele. Dit zijn hartverscheurende stukken om te lezen.


Ik denk dat het wel duidelijk is wat ik van dit boek denk. Het is een ABSOLUTE AANRADER. Ik heb ondertussen al wel enkele boeken gelezen, maar dit overtreft elk boek. Ik vind dat Escobar er volledig in geslaagd is de ziel van Helene neer te pennen. Hij gaf details, maar niet te veel. Het was ontroerend, maar niet zo ontroerend dat je niet meer verder wilde lezen.