De moeite

John Williams (Clarksville, Texas,1922-1994) was journalist, docent en auteur van studieboeken, twee dichtbundels en vier romans waarvan Augustus de laatste is. Met dit boek had hij uiteindelijk toch enig succes wat niet gelukt was met zijn vorige boeken. Maar vooral met de herontdekking en heruitgave van Stoner kreeg hij, na zijn dood weliswaar, eindelijk erkenning, alle vier zijn romans werden heruitgegeven en vertaald en zo ook in het Nederlands.

Augustus is een totaal ander boek dan Stoner en Butcher's Crossing geworden, het gaat niet over Amerikanen dit keer maar wel over de eerste keizer van het Romeinse rijk twee millennia geleden, Augustus (63 v. Chr. - 14 n. Chr.). Maar Williams heeft ook een interessante stijlvorm gekozen, hij maakt ditmaal gebruik van onder andere brieven, dagboeken en memoires. Uiteindelijk werd het hele verhaal van de 18-jarige Gaius Octavius tot aan zijn dood bijna 60 jaar later helemaal chronologisch verteld. Wel telkens vanuit andere oogpunten maar zo heeft Williams een volledig beeld van deze Imperator kunnen schetsen, compleet met psychologische karakterschetsen en emotionele duiding, zowel van Augustus zelf als van de personen die aan het woord zijn. Zeer interessante constructie!

Het is absoluut een historische roman geworden waarin je een goed beeld krijgt van de Romeinse samenleving of toch alleszins van die van de rijkste en belangrijkste historische figuren en het verhaal klopt volledig historisch gezien. Maar door deze speciale vertelstijl is het zeker ook een fictieve roman geworden, het werd een roman waarin de spelers zeer realistisch en levensecht werden neergezet en waar je zelfs kon mee meeleven. Af en toe werd het zelfs spannend.

Toch was het niet altijd een boek om je in te verliezen. De auteur wisselde al eens met de namen maar het was vooral een kluwen van personages, er waren er veel, heel veel en de onderlinge relaties wisselden bijna om de haverklap. Wat vooral trof was hoe licht de Romeinen omgingen met bijvoorbeeld het huwelijk, er werd gescheiden en opnieuw gekoppeld dat het een lieve lust was. De liefde of zelfs maar genegenheid primeerde er totaal niet, vaak waren het voornamelijk politiek doordachte keuzes. Nu is dit zelfs in deze tijd tweeduizend jaar later niet helemaal vreemd, in de hogere kringen wordt daar blijkbaar toch serieus over nagedacht. Het punt is dat het boek dus niet altijd even gemakkelijk leest wat dan het leesplezier toch enigszins temperde.

De lezer krijgt toch de indruk dat John Williams er in de eerste plaats een historische vertelling van heeft gemaakt waardoor de romantische kant niet uit de verf komt. Maar Augustus is zeker een boek dat het lezen waard is, je krijgt een aanzienlijke upgrade in historische kennis en het was toch ook een mooi verhaal. Zeker de moeite dus.