Aangrijpend, bizar verhaal

Begin 1975 verhuist Puck op de dag dat ze 5 jaar wordt, samen met haar moeder Patricia vanuit een achterstandswijk in Rotterdam naar Zwijndrecht. Haar moeder heeft gereageerd op de advertentie waarin de veel oudere Ludovicus, eigenaar van vouwwagenfabriek Liberty, een inwonende huishoudelijke hulp zoekt. Patricia heeft Ludovicus de bijnaam Pikkedoos gegeven maar Puck kiest ervoor om hem Ome Meneer te noemen. Ludovicus overlaadt haar met alle cadeaus die kleine meisjes maar wensen en verzoekt Puck om haar Papa te noemen. Ik heb al een papa, zegt Puck. Maar die papa is uit beeld, is de redenering van Ludovicus en daarbij woont ze nu bij hem. Ook goed, denkt kleine Puck. De interesse van Ludovicus is niet gericht op Patricia maar op Puck. Zo wil hij elke zondag haar haren wassen en daarna afdrogen met zijn blote handen. Hij maakt na het wassen foto’s van haar naakte lichaam. Puck kan het niet beredeneren en laat alles lijdzaam toe. Haar moeder heeft alleen oog voor de luxe waarin ze zich kan wentelen. Shoppen in chique kledingzaken is haar lust en leven. Naarmate de jaren verstrijken gaan de handelingen van Ludovicus steeds verder met Puck. Puck weet niet wat het is maar wel dat het bij haar thuis anders is als bij de andere kinderen in de klas. Ze weet zich te weren door haar gedachten af te sluiten van de vreemde situaties die er spelen. Wat zou ze graag haar meester Hofslot op school vragen willen stellen maar ze durft niet. Het enige waar ze wel controle over heeft is haar eetgedrag.

Op een dag valt ze door een flauwte uit het klimrek op school en belandt ze in het ziekenhuis. Ze weigert te eten zolang “haar” vader haar blijft bezoeken. Totdat meester Hofslot op bezoek komt en ze haar geheim vertelt. Haar leven neemt vanaf dan een andere bijzondere wending aan…

Conclusie
Lieveling is geschreven vanuit het oogpunt van Puck. De taal is simpel en verwoord vanuit de mond van Puck. De ontwikkelingen van een (op)groeiend kind zijn op bijzondere wijze beschreven. Het ongekende vertrouwen in haar omgeving en geheel verkerend in onschuld. Pedofilie is een zwaar beladen gespreksonderwerp maar door Kim van Kooten op een luchtige, realistische manier opgetekend. Aanleiding van het verhaal is het levensverhaal van haar vriendin Pauline Barendregt. In grote lijnen komt het verhaal van Puck overeen met de ervaringen van Pauline.
Een kind kan nog niet beredeneren en neemt alles voor lief aan. Naarmate ze ouder worden zien ze wel in dat er iets niet aan de haak is maar vertel dat maar eens aan de buitenwereld. Moeder Patricia is een labiel persoon die niet bijster intelligent is. Eerder wordt ze heel naïef en emotieloos neergezet zodat ze niet inziet wat er met haar dochter aan de hand is. Van de familie van Puck, oma Crooswijk en Tante Hennie & Ome Joop hoeven we eveneens geen steun te verwachten. Alle partijen zien dollartekens en zijn op het a-sociale af. Hun afkomst verloochent hen niet. Iedereen handelt in zijn/haar eigen straatje en verliezen daarbij het belang van het kind uit het oog.

Na het lezen van de eerste helft neemt het verhaal een bizarre wending met een opmerkelijk einde. Heel apart hoe Kim van Kooten zo’n walgelijk verhaal toch weet te brengen met de nodige humor met hier en daar een vleugje cynisme. Een maniertje dat ook Puck zich eigen heeft weten te maken om niet ten onder te gaan.

Het gehele verhaal is prachtig beeldend geschreven; duidelijk is dat Kim haar ervaring als scenarioschrijfster heeft gebruikt om dit verhaal op papier te zetten. Lieveling zou zo maar eens op het witte doek kunnen verschijnen. Vier sterren ****