Dystopisch, psychologisch, melancholisch en hilarisch

Van sommige boeken ben je opgelucht dat ze eindelijk uit zijn, van andere boeken hoop je bijna dat die laatste bladzijde nooit komt en dat je kan blijven vertoeven in de wereld van het verhaal. ‘De goede zoon’ behoort tot die laatste categorie. De auteur bouwt zijn verhaal heel langzaam op maar uiteindelijk komen alle verhaallijnen samen en hoe dat gebeurt vond ik onwaarschijnlijk knap gedaan.

‘De goede zoon’ bestaat op de eerste plaats uit sfeer: uit vervreemding en absurditeit maar ook uit melancholie, mee opgewekt door de constante regen die ‘ruist, klettert, hagelt, fluistert, die het groen aan het gras onttrekt’.

Het hoofdpersonage van dit boek is zelf ook een auteur. Hij schrijft ‘plotloze thrillers’ en doorheen het boek heb je als lezer soms ook die indruk: dat je zelf een plotloze thriller aan het lezen bent. Maar mocht dat effectief zo zijn, zou het waarschijnlijk niet zo’n geweldig goed boek zijn. Het gaat ook over hoe een hedonistische nieuwe wereld leidt naar lethargie, over vals westers boeddhisme, over hoe de hele wereld een museum is geworden, over de afstomping en afvlakking van de mens in een wereld vol met zorgrobo’s, receptierobo’s, palio’s, nostalgiekranten, kruipende rugzakken, zelfrijdende auto’s. Het beeld van de toekomst is dystopisch en leeg.

Maar ‘De goede zoon’ is ook een autobiografisch moederboek. De passages waarin Rob Van Essen over zijn dementerende moeder schrijft zijn zeer eerlijk en verbloemen de moeder-zoon relatie niet – hoe hij zijn moeder eigenlijk niet kent maar toch, als een goede zoon, plichtsgetrouw 20 jaar lang elke woensdag bij haar langsgaat. Het boek gaat dus ook over herinnering, over verleden, over dementie, over verzorgingshuizen als gevangenissen, over de angst voor de dood en de troost van het hiernamaals.

En alsof dit alles nog niet genoeg is voor een keigoede roman, komt daar nog eens bij dat ‘De goede zoon’ ook enorm grappig is. Dat heeft me dus aangenaam verrast. Zalige woordspelingen, absurde situaties, hilarische dialogen… ik heb een aantal keer echt hardop moeten lachen.

Dus: écht zalige literatuur!