Zeer goed in alle opzichten

Deze klassieker las ik een aantal jaar geleden in het Engels voor school. Hoewel het verhaal mij wel boeide, was het door de taal en het ‘moeten’ een stuk minder plezierig. De film heb ik jaren geleden ook gezien, maar behalve de hoofdlijnen van het verhaal wist ik verder weinig meer. Deze versie, vooral voor kinderen, wilde ik graag lezen en hopelijk met meer plezier dan toen. Op de 150e sterfdag van Charles Dickens lag deze mooie hertaling in de winkel.

In een kil en liefdeloos armenhuis komt Oliver ter wereld. Zijn moeder overlijdt. Het armenhuis is een afschuwelijke plek, waar kinderen lange dagen werken, amper te eten krijgen en regelmatig op een pak slaag kunnen rekenen. Als Oliver op zijn tiende bij een begrafenisondernemer in de leer gaat, is hij blij uit het armenhuis te zijn. Bij de begrafenisondernemer is het alleen niet veel beter en hij besluit te vluchten. Na een lange voettocht komt hij in Londen aan waar hij verstrikt raakt in de netten van Fagin, het hoofd van een dievenbende. Oliver wordt gered, maar wreed toeval drijft hem opnieuw in Fagins handen. Lukt het Oliver zichzelf te bevrijden en zijn geluk te vinden?

“Om een klassieker toegankelijk te maken voor kinderen moet je gerichte keuzes maken.” Oeverloze uitweidingen zijn ingekort en lange omwegen zijn korter gemaakt, zo schrijft Tiny Fisscher in het nawoord. Doordat ze dit heeft gedaan, heeft ze een zeer toegankelijk boek geschreven voor kinderen vanaf 10 jaar. Duidelijk geschreven, maar deze zeer fijne en goede hertaling doet het verhaal eer aan. Het fijne is dat dit boek ook toegankelijk is voor volwassenen, “want dit verhaal verdient het om door een groot publiek opnieuw opgepakt te worden.”.

Voordat het verhaal begint legt Fisscher op een duidelijke manier uit dat dit verhaal zich afspeelt in een heel andere tijd dan waarin wij leven. Deze mensen leefden anders, praatten anders en pakten situaties anders aan. Zo kom je in het verhaal soms woorden of situaties tegen die wij nu niet snel gebruiken of niet meer kennen. Het verhaal geeft een goed beeld van het leven in een andere tijd. Dat komt ook door de manier waarop het verhaal hertaalt is. Kinderen zullen merken dat sommige dingen niet helemaal kloppen en dat niet iedereen altijd het goede met iemand voor heeft.
De tijd waarin Oliver Twist leeft, komt door de beeldende manier van schrijven tot leven. Beelden van de film kwamen bij mij naar boven waardoor het nog plezieriger werd om te lezen.

Een verhaal met spanning, maar ook een verhaal over de ellende en ongelijke behandelingen in het armenhuis. Nu noemen we dat kindermishandeling, maar in die tijd was van die term nog geen sprake en was dit ‘normaal’. Het is ook een verhaal met humor en spotternij. Mr. Bumble is bijvoorbeeld erg vol van zichzelf, maar krijgt een koekje van eigen deeg als hij met Mrs. Corney trouwt. Deze scène zorgt hoe dan ook voor een glimlach op het gezicht van de lezer.

Naast het goed leesbare verhaal is het boek ook qua vormgeving erg mooi. Een prettig lezend lettertype en een mooie opmaak. Het mooiste van de vormgeving zijn natuurlijk de illustraties van Annette Fienieg, daar kunnen we hoe dan ook niet om heen. In de #leeslive livestream van De Kinderboekwinkel op instagram vertelde Tiny Fisscher dat Fienieg de illustraties heeft uitgesneden. Dat is goed te zien. De zeer treffende 3D platen laten zien hoe het Oliver vergaat. Emoties en gevoelens, maar ook de sfeer in verschillende situaties zijn te zien en voelbaar. De illustraties spreken en laten heel goed zien, zeker in combinatie met de tekst, hoe het leven in de negentiende eeuw er aan toe ging. Het verhaal komt nog meer tot leven met de illustraties van Fienieg.

Ook het omslag vind ik treffend gekozen. Ik ken verschillende versies van dit verhaal, maar veelal worden donkere kleuren gebruikt. Dit verhaal is niet altijd rooskleurig, maar ook voor armenkind Oliver Twist is er licht aan de horizon.

Dit was Genieten met hoofdletter G.