Leuteraire thriler

Thrillers kunnen in verschillende genres worden ingedeeld maar misdaad en spanning zijn kenmerkend voor alle categorieën. De literaire thriller is een variant die beoogt meer te zijn dan alleen een klassieke whodunit. Er zijn ook thrillers waarin de spanning (vrijwel) geheel ontbreekt en de misdaad alleen maar een kapstok is voor een verhaal dat vooral bestaat uit overbodige uitweidingen en veel gepraat over irrelevante bijzaken, noem het de leuteraire thriller.

Als ik weg ben  van Laura Lippman is hiervan een goed voorbeeld. De plot is gebaseerd op een waargebeurd verhaal van een man die op een dag ineens spoorloos verdwenen is. In dit boek is dat Felix Brewster die in 1979 zonder aankondiging in het niets verdwijnt en zijn vrouw en drie dochters in onwetendheid achterlaat. Zijn vrouw Bambi vermoedt dat hij de hort op is met zijn minnares, Julie Saxony, net niet naakt danseres in een nachtclub. Tien jaar later wordt het lichaam van de vermoorde Julie gevonden, het onderzoek leidt tot niets.

In 2012 belandt de zaak op het bureau van Roberto Sanchez, bijgenaamd Sandy, een voormalig politieman die zich bezighoudt met cold cases. Hij pakt de zaak op en gaat op onderzoek uit. Hij maakt gebruik van het eerdere onderzoek en gaat alle destijds verhoorde personen weer af. Langzaam maar zeker wordt duidelijk dat Felix Brewster zich met duistere zaken bezighield en dat er meer achter zijn verdwijning lijkt te zitten.

Het verhaal wordt verteld vanuit verschillende perspectieven. In het heden is vooral Sandy de hoofdpersoon, in terugblikken die beginnen in 1959 en die met tussenpozen van enkele jaren naar het heden gaan zijn dat andere hoofd- en bijrolspelers. Deze variatie is meer dan welkom en het geeft het verhaal meer body.

Laura Lippman heeft erg veel tijd nodig om toe te werken naar een climax. In omstandigheden kan dat best aangenaam zijn mits het eindigt in een spetterend hoogtepunt. Als dat uitblijft, blijf je als lezer achter met een onbevredigd gevoel, ondanks dat de zaak keurig wordt opgelost.

In het boek is er veel, onevenredig veel, aandacht voor bijzaken. Zo wordt het liefdes- en gevoelsleven van de dochters van Felix en Bambi uitgebreid belicht, aspecten die aan de plot niets toevoegen en die zonder problemen hadden kunnen worden weggelaten. Daarentegen is er relatief weinig aandacht voor het schimmige wereldje waarin Felix, zijn zakelijke partners en zijn minnares zich hebben bevonden. Het komt wel aan bod, maar had die wereld een prominentere rol in het verhaal gehad dan zouden het hoe en waarom van de verdwijning van Felix waarschijnlijk stukken beter uit de verf zijn gekomen dan nu het geval is.

Laura Lippman schrijft niet al te ingewikkeld en in een prettig tempo, en de variatie in perspectief en tijd zorgt ervoor dat het boek de aandacht meestal moeiteloos weet vast te houden, maar de overdaad aan aandacht voor bijzaken kan niet maskeren dat het boek als thriller weinig om het lijf heeft.