Lezersrecensie
'Grunneger Petretten'
'Grunneger Petretten'
Verhoalen van David Hartsema.
'Komt u ook uit het verre noorden?' Deze zin staat in het eerste essay van dit boek. Deze essay gaat over 'De image van Grunnen'. 'Provinzie Grunnen, het nooit zo'n beste noam had'. De schrijver geeft in deze eerste essay een uitleg van het 'Groninger zijn'. We houden van onze rust, we willen niet anders, we willen geen industrie, we willen geen snelheid in het leven. Nee, we willen dat het dorp het dorp blijft, we willen langzaam, en in dat 'wonnerlieke keeltoaltje blieven proaten', we willen geen stadjers, nee we willen het 'ommelaand'.
Het boek bestaat in totaal uit 30 'Grunnerger Petretten'. De verhalen zijn opgetekend uit de monden van 'viskerluu en schippers', die bij elkaar kwamen in de viswinkel en brandstofzaak van de fam. Hartsema. Ook in het café van zijn tante heeft de schrijver zijn oor te luister gelegd en de verhalen in zijn geheugen opgeslagen. Later heeft hij ze allemaal opgeschreven voor een column in de krant. Voor dit boek heeft Hartsema er dertig uitgezocht, 25 verhalen, 3 essays en 2 vertaalde verhalen uit de wereldliteratuur.
Ik gaat te ver om alle dertig te recenseren, wat wel kan is de indruk van dit boek weergeven. Je zou naast indruk ook kunnen zeggen in welke stemming je komt. Hartsema houd van het leven, en van de mensen waarover hij schrijft, het zijn mensen als u en ik, mensen met en zonder bijnaam, zoals dat zo vaak in een dorp voorkwam. Het leven wordt geleefd, en alle mooie dingen worden met een klein beetje 'overdrieven' doorverteld. Dat maakt het juist zo leuk. Een klein beetje. De waarheid wordt verteld, maar een klein beetje aangepast zodat je tijdens het lezen, constant in lachen uitbarst.
Uiteraard is het ietwat romantisch, de moeiten van het leven kom je niet tegen, dat mag in dit boek, en wat wil je, het is ook opgetekend in een café. Onder invloed van wat spraakwater wordt of alleen mooie gebeurtenissen verteld, of alleen de deprimerende. Hartsema verteld alleen de mooie verhalen in de boek.
Het afsluitende verhaal is getiteld 'Rust'. Hartsema heeft een soort van 'visioen' over de mogelijkheid voor Groningse schrijvers om door te breken in de wereld van de literatuur. Daar is rust voor nodig, rust en voorzieningen om te kunnen schrijven. Op het provincie huis moet een speciale ruimte worden ingericht zodat schrijvers in de Groninger streektaal de gelegenheid krijgen om hun verhaal te kunnen schrijven. Hij droomt van het succes van deze verhalen. Hij droomt van de opkomst van de Groninger streektaal. Cursussen moeten worden gegeven in deze streektaal en het 'stadjeders' moet worden afgeleerd. We zullen zien, 'Wel wait'.
Jos te Velde
Maart 2019
Verhoalen van David Hartsema.
'Komt u ook uit het verre noorden?' Deze zin staat in het eerste essay van dit boek. Deze essay gaat over 'De image van Grunnen'. 'Provinzie Grunnen, het nooit zo'n beste noam had'. De schrijver geeft in deze eerste essay een uitleg van het 'Groninger zijn'. We houden van onze rust, we willen niet anders, we willen geen industrie, we willen geen snelheid in het leven. Nee, we willen dat het dorp het dorp blijft, we willen langzaam, en in dat 'wonnerlieke keeltoaltje blieven proaten', we willen geen stadjers, nee we willen het 'ommelaand'.
Het boek bestaat in totaal uit 30 'Grunnerger Petretten'. De verhalen zijn opgetekend uit de monden van 'viskerluu en schippers', die bij elkaar kwamen in de viswinkel en brandstofzaak van de fam. Hartsema. Ook in het café van zijn tante heeft de schrijver zijn oor te luister gelegd en de verhalen in zijn geheugen opgeslagen. Later heeft hij ze allemaal opgeschreven voor een column in de krant. Voor dit boek heeft Hartsema er dertig uitgezocht, 25 verhalen, 3 essays en 2 vertaalde verhalen uit de wereldliteratuur.
Ik gaat te ver om alle dertig te recenseren, wat wel kan is de indruk van dit boek weergeven. Je zou naast indruk ook kunnen zeggen in welke stemming je komt. Hartsema houd van het leven, en van de mensen waarover hij schrijft, het zijn mensen als u en ik, mensen met en zonder bijnaam, zoals dat zo vaak in een dorp voorkwam. Het leven wordt geleefd, en alle mooie dingen worden met een klein beetje 'overdrieven' doorverteld. Dat maakt het juist zo leuk. Een klein beetje. De waarheid wordt verteld, maar een klein beetje aangepast zodat je tijdens het lezen, constant in lachen uitbarst.
Uiteraard is het ietwat romantisch, de moeiten van het leven kom je niet tegen, dat mag in dit boek, en wat wil je, het is ook opgetekend in een café. Onder invloed van wat spraakwater wordt of alleen mooie gebeurtenissen verteld, of alleen de deprimerende. Hartsema verteld alleen de mooie verhalen in de boek.
Het afsluitende verhaal is getiteld 'Rust'. Hartsema heeft een soort van 'visioen' over de mogelijkheid voor Groningse schrijvers om door te breken in de wereld van de literatuur. Daar is rust voor nodig, rust en voorzieningen om te kunnen schrijven. Op het provincie huis moet een speciale ruimte worden ingericht zodat schrijvers in de Groninger streektaal de gelegenheid krijgen om hun verhaal te kunnen schrijven. Hij droomt van het succes van deze verhalen. Hij droomt van de opkomst van de Groninger streektaal. Cursussen moeten worden gegeven in deze streektaal en het 'stadjeders' moet worden afgeleerd. We zullen zien, 'Wel wait'.
Jos te Velde
Maart 2019
1
Reageer op deze recensie
