Herinnering en identiteit

Met ‘Het eiland van Anna’ heeft Eva Vriend een mooi vervolg gegeven aan de twee eerdere boeken die zij schreef over de geschiedenis van de voormalige Zuiderzee en zijn bewoners: ‘Het nieuwe land’ (2013) en ‘Eens ging de zee hier tekeer’ (2020)
Het boek gaat over Anna Diender (1910-1988). Zij groeide op in de Schokkersbuurt in Kampen. Hier hadden haar grootouders zich in 1859 gevestigd nadat de overheid had besloten het eiland Schokland te ontruimen. Zij mochten huis en huisraad meenemen en begonnen in Brunnepe in Kampen een nieuw leven.
Het boek beschrijft de strijd om het bestaan die de Schokkers te voeren hadden om zich in de nieuwe omgeving aan te passen. Het boek gaat maar in beperkte mate over het eiland Schokland zelf en over Anna Diender komen we niet veel meer te weten dan dat ze lang was, haar hele leven ongetrouwd bleef en haar Schokker huisje aan het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen heeft overgedaan. Het boek gaat wel over de manier waarop de volgende generaties in een nieuwe situatie proberen zich staande te houden en hun identiteit bevestigen in het verleden van het (voormalige) eiland Schokland. Eva Vriend beschrijft dit op een respectvolle en overtuigende manier. Omdat er weinig schriftelijke bronnen hierover bestaan, is Vriend aangewezen op de verhalen die van generatie op generatie zijn overgedragen. Dit levert sappige verhalen op, die het boek aangenaam om te lezen maken.
Interessant is ook hoe zij de verbinding legt tussen de problematiek van migranten in het verleden met die van de tegenwoordige tijd. In de 19e eeuw zag men de komst van de armlastige Schokkers in de eerste plaats als een bedreiging. De discussies over de Spreidingswet die onlangs zoveel stof deden opwaaien, zijn dus niet nieuw!