Lezersrecensie
Jochem levert een rijk gelaagde leeservaring op
Jochem, een familiegeschiedenis. Zo bondig de naam is van Alex Verburgs nieuwe roman, zo weids waaiert de geschiedenis van de familie Vreeborgh uit. Van vader Jochem van de eerste generatie naar Jochem junior, zes jaar als hij stoer en vol zelfvertrouwen helpt op de boerderij van zijn ouders, naar diens zoon Jochem en de negen broers en zussen van de jongste lichting. Wie de interviewpodcast met de schrijver heeft gehoord, weet dat het verhaal is gebaseerd op nagelaten herinneringen van Verburgs eigen vroeg gestorven vader.
Niet verwonderlijk dus dat het een heel persoonlijk boek is geworden, rijk aan gedachten die over een lange periode gerijpt zijn. Daarnaast is het een boek over het verglijden van de tijd. Door de ogen van haar zoon zien we de bekoorlijke Bets, Jochems echtgenote, ouder worden, en bitterder. Een generatie later gebeurt er iets vergelijkbaars als kleinzoon Sander kijkt naar zijn geliefde en bewonderde moeder Elize.
In het gezin van de oudste Jochem ligt onder de oppervlakte een conflict met de broer die vindt dat niet Jochem maar hij de boerderij had moeten erven. Een generatie later is er geen openlijke jaloezie maar een zorgvuldig bewaard familiegeheim dat uiteindelijk als een niet te controleren abces openbarst. Het zet de banden in het gezin op scherp en zal de ooit zo liefdevolle relaties voor altijd verstoren. Knap dat Verburg zelfs voor de minst tolerante uit het gezin een milde toon weet te treffen.
De personen kleurt hij in met de tinten van hun tijd: met de taal van rond 1900 waarin woorden als deemstering, met het vaste vertrouwen in Gods goedertierenheid, met oude gebruiken van het platteland. Twee generaties later is er een reis naar Poona, homoseksualiteit en intimiteit die al dan niet wordt gedeeld op Facebook of Instagram. Ook de vaart in het boek neemt toe met het vorderen van de jaren. De aandachtige kalmte van de eerste generatie Vreeborghs en de bijbehorende rust in de vertelling monden uit in het tempo van degenen die gewend zijn via whatsapp en Facebook te communiceren.
En dan is er die krachtige laatste passage die alles wat in de voorgaande generaties is gebeurd omsluit. Het boek wordt daardoor opgetild naar een niveau dat je zonder overdrijven meesterlijk zou kunnen noemen.
Niet verwonderlijk dus dat het een heel persoonlijk boek is geworden, rijk aan gedachten die over een lange periode gerijpt zijn. Daarnaast is het een boek over het verglijden van de tijd. Door de ogen van haar zoon zien we de bekoorlijke Bets, Jochems echtgenote, ouder worden, en bitterder. Een generatie later gebeurt er iets vergelijkbaars als kleinzoon Sander kijkt naar zijn geliefde en bewonderde moeder Elize.
In het gezin van de oudste Jochem ligt onder de oppervlakte een conflict met de broer die vindt dat niet Jochem maar hij de boerderij had moeten erven. Een generatie later is er geen openlijke jaloezie maar een zorgvuldig bewaard familiegeheim dat uiteindelijk als een niet te controleren abces openbarst. Het zet de banden in het gezin op scherp en zal de ooit zo liefdevolle relaties voor altijd verstoren. Knap dat Verburg zelfs voor de minst tolerante uit het gezin een milde toon weet te treffen.
De personen kleurt hij in met de tinten van hun tijd: met de taal van rond 1900 waarin woorden als deemstering, met het vaste vertrouwen in Gods goedertierenheid, met oude gebruiken van het platteland. Twee generaties later is er een reis naar Poona, homoseksualiteit en intimiteit die al dan niet wordt gedeeld op Facebook of Instagram. Ook de vaart in het boek neemt toe met het vorderen van de jaren. De aandachtige kalmte van de eerste generatie Vreeborghs en de bijbehorende rust in de vertelling monden uit in het tempo van degenen die gewend zijn via whatsapp en Facebook te communiceren.
En dan is er die krachtige laatste passage die alles wat in de voorgaande generaties is gebeurd omsluit. Het boek wordt daardoor opgetild naar een niveau dat je zonder overdrijven meesterlijk zou kunnen noemen.
43
Reageer op deze recensie
