Een andere Animal Farm

Een gemeenschap van dieren – schapen, kippen, ganzen, ezels, varkens, honden, konijnen, een kat en een rund van een leider – die meer heeft van een totalitair regime met profiteurs en proletariaat en die allerminst een ideale samenleving is: het komt zeer bekend over. Het lijkt de VS van vandaag wel. Of Rusland. En China en ongetwijfeld nog een boel andere grote en kleine landen. En o ja: bijna 75 jaar geleden vertelde Animal Farm al hetzelfde. En toch wijkt deze beestenboel wat af, want de onderdrukten komen in opstand…

Xavier Dorison is een van de meest hotte stripscenaristen van het ogenblik. Hij heeft een aantal sterke one-shots op zijn naam (De wapenmeester, Zo maak je fortuin in juni 1940), mocht zich met een klassieker als Thorgal amuseren en is verantwoordelijk voor een van de sterkste reeksen van het moment, de western Undertaker. Tevens is hij docent aan de kunstacademie van Lyon. Daar pikte hij een veelbelovende student op om zijn versie van Animal Farm te tekenen. Félix Delep is amper 26 en wordt met zijn prestatie/debuut Miss Bengalore – het eerste van vier geplande delen in de reeks De beestenburcht (Le château des animaux) – nu al een grote stripbelofte genoemd. Zo werd het album meteen genomineerd voor een prijs op het stripfestival van Angoulême.

En het mag gezegd: zijn tekeningen zijn vlot toegankelijk, expressief en dramatisch. Zijn dieren zijn tegelijk levensecht en sterke karikaturen. De domme wreedheid van de honden staat op hun muilen geschreven, net zoals de arrogantie van de stier Silvio of de zorgzaamheid van poes Bengalore voor haar kittens meteen duidelijk zijn uit hun voorkomen. Net als in Animal Farm is de dierengemeenschap slechts één volwassen kat rijk. Anders dan in het boek van George Orwell, waar de kat egoïstisch afzijdig blijft, raakt Bengalore – eerst wat tegen haar zin, maar later overtuigd – nauw betrokken bij de prille opstand tegen de uitbuiters.

Net als in Animal Farm maken de overheersers gemene en geheime zaken met mensen buiten de gemeenschap, maar anders dan in de parabel die expliciet de Sovjet-Unie van Stalin aan de kaak stelde, is er geen machtsstrijd aan de top gaande. Daar waar in het boek het dierenvolk alles ondergaat, nemen enkele dieren hier de handschoen op. Het vervolg van de serie moet uitwijzen of hun revolte kans op slagen heeft. Dorison heeft duidelijk een alternatieve versie van Animal Farm op het oog. Afgelopen jaar verscheen overigens nog een getrouwe en fraaie graphic novel naar het boek, door de Braziliaan Odyr. Als klassieke strip van 66 pagina’s wijkt De beestenburcht 1 daar ook grafisch sterk van af.

Dorison spaart zijn lezers niet: het gaat er soms behoorlijk gewelddadig aan toe. De dieren zijn allerminst schattig. Een kinderboerderij is deze dierenboerderij zeker niet. Toch geeft Dorison zíjn lezers hoop: de autoriteiten zijn niet onaantastbaar of onverslaanbaar. In Miss Bengalore wordt de heersende klasse behoorlijk belachelijk gemaakt. Spotten, het gebruik van humor: het blijkt een efficiënt wapen – tot de stier het lachen verbiedt. Wat op zich al bespottelijk is.

Deel 1 van deze veelbelovende en verrassend eigenzinnige Animal Farm-versie is zonder twijfel het sterkste album uit de mainstream-stripproductie dat tot nog toe dit jaar uitgebracht is. De strip is boeiend, de personages goed uitgewerkt, de tekeningen aantrekkelijk. Veel sterker kon Delep niet debuteren. Het legt de lat wel hoog voor de volgende albums, maar die zien we met vertrouwen tegemoet. Om Napoleon uit Animal Farm te parafraseren: alle strips zijn gelijk, maar sommige zijn meer gelijk dan andere.