Parels, oesters en nieuwe zusjes

Dit warme en knap geconstrueerde kinderboek is een nieuwe parel aan de kroon van Rebecca Stead, die met een nog beperkt, maar sterk oeuvre in alle rust bezig is een plek aan de top van de jeugdliteratuur te veroveren. Niet alleen is het boek een plezier om te lezen; je leest bovendien nog een zinnig verhaal.

Tien jaar geleden debuteerde de New Yorkse advocate met haar tweede boek voor kinderen vanaf ca. 10 jaar in het Nederlands. Als je terugkomt (Querido) won in de VS de prestigieuze Newbury Medal. Zo maak je snel naam natuurlijk en zelfs al publiceer je niet elk jaar een nieuwe titel, die naam blijft hangen. Dat zal na haar vierde vertaalde boek, De lijst van dingen die niet zullen veranderen, niet anders zijn, want dit boek stelt geenszins teleur.

Het verhaal wordt in de ik-persoon verteld door het meisje Bea (ook in de oorspronkelijke versie, maar daar heeft 'Bee' toch andere klankkleur dan het in het Nederlands wat oubolligere 'Bea'). Zij verkeert in een ongebruikelijke gezinssituatie: haar ouders zijn gescheiden, maar niet omdat ze niet van elkaar houden. Haar vader blijkt gay te zijn en heeft een vriend. Samen met Jesse houdt hij een eethuisje open en ze willen trouwen. Schijnbaar als in een koekendoosroman werkt het boek naar het huwelijk toe, maar vergeet de suikerzoetigheid: door de conservatieve reactie van Jesse’s broer is dit huwelijk niet vanzelfsprekend. En zeg nu niet: tss, Amerikanen… Want wedden om een bruidstaart dat er ook in onze Lage Landen in de beste families wel even geslikt zal worden bij zulke relationele ontwikkelingen?

Wel weer typisch Amerikaans is dat Bea – om de scheiding te verwerken? – vaste klant is bij een therapeute, die haar vertrouwen geniet en als eerste haar geheim zal horen. Niet dat Bea problemen heeft met de situatie: haar ouders verzekeren haar van hun liefde (door bijvoorbeeld altijd dicht bij elkaar te blijven wonen) – het zijn de eerste punten op een lijst van Dingen Die Niet Zullen Veranderen. Bovendien is Bea dol op Jesse, die een authentiek lieve kerel is. Wanneer hij zo aardig is oesters te presenteren op het koloniale ontbijt dat de kinderen het hele schooljaar voorbereiden (zoals de eerste kolonisten in de 17de eeuw het gegeten zouden hebben), stelt ze hem gewoon voor als de boyfriend van haar vader. Het typeert de non-conformistische Bea, die haar lijstje gaandeweg aanvult met zekerheden. Jesse heeft echter ook een dochter van dezelfde leeftijd als Bea – aan de andere kant van het land. Met haar typische enthousiasme verklaart Bea haar meteen tot 'zus', maar Sonia laat zich niet zomaar inpalmen…

Stead verweeft zorgvuldig enkele draden door de plot die naar het einde toe mooi samenkomen in een prachtige vlecht met de toenadering tussen de 'zusjes', het huwelijk en Jesse’s broer, het ontbijt en de verwerking van het drama met Bea’s nichtje Angelica. Heel knap grijpt de auteur de lezer al vanaf de proloog bij zijn nekvel met Bea’s vader en oom en hun houding tot elkaar. Overigens is Stead heel sterk in originele beelden: van het geluid van groeiende mais tot het zien van twee manen. Een schrijver met een mooie beeldspraak die een tegelijk onderhoudend, spannend en ontroerend verhaal weet te maken, is gewoon zonde als advocaat.

De lijst van dingen die niet zullen veranderen (zelfs de originele cover is niet veranderd in de Nederlandse versie!) is zoals een kinderboek moet zijn: je leest het, geboeid door de personages en hun relaties, in één ruk uit en verlangt alweer naar een volgend goed boek. Spijtig dat de fans van Stead er weer een jaar of drie op zullen moeten wachten. Maar haar kwaliteit is dan ook iets dat op die lijst kan.