Lezersrecensie
Het verval der geestelijke waarden
Ernst Jünger schreef dit boek in 1939 (februari-september), nauwelijks een jaar voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Ondanks het onmiskenbaar sterk profetische karakter en de uiterst kritische houding t.a.v. de op handen zijnde politieke ontwikkelingen en met name de persoon van Adolf Hitler zelf (in het werk onder de deknaam Kniébolo) werd het werk probleemloos gepubliceerd door de Hanseatische Verlagsanstalt te Hamburg en nog wel »Durchgesehen im September 1939 beim Heer«.
De openingszin »Ihr alle kennt die wilde Schwermut, die uns bei der Erinnerung an Zeiten des Glückes ergreift.« in de in 1999 bij Uitgeverij Aspekt verschenen vertaling door Tinke Davids vertaald als: »Gij allen kent de wilde zwaarmoedigheid die ons bevangt bij de herinnering aan gelukkiger dagen.« zet al meteen de juiste toon die het hele boek door hoorbaar blijft. De toon van weemoed over wat definitief en onherroepelijk verloren ging en nooit meer terug zal keren. In de oude vertaling door J. Hardewijk uit 1942 (Uitgeverij De Lage Landen, Brussel) luidt het: »Gij allen kent den wilden weemoed, die ons aangrijpt bij de herinnering aan tijden van geluk.«
Een inhoudelijke samenvatting van het boek geven heeft weinig zin. Het verhaal is vrij eenvoudig, heeft iets magisch, bijna sprookjesachtig maar onder oppervlakte van de gebeurtenissen zitten tal van lagen die zich niet makkelijk laten ontcijferen. Jünger zelf omschreef de roman eerder als een visioen dan als een sleutelroman.
Een zeer goede samenvatting en bespreking vindt men op de Duitse Wikpedia: https://de.wikipedia.org/wiki/Auf_den_Marmorklippen.
Beginnende Jünger-lezers zou ik in ieder geval niet adviseren de kennismaking met het œuvre van de schrijver te beginnen met de Marmerklippen. Het is niet aangewezen de chronologische volgorde van de vier periodes uit het leven van Ernst Jünger waarin deze actief is geweest, aan te houden. Men begint met Strahlungen (de verzamelnaam voor een reeks werken die tijdens of meteen na de Eerste Wereldoorlog werden geschreven. In Nederlandse vertaling zijn dit vooral Oorlogsroes (vertaling Nelleke van Maaren, interessant nawoord door Peter Claessens; Arbeiderspers 2002 (Oorlogsdomein nr. 6)) en Luitenant Sturm (vertaling Wil Boesten en uitstekend nawoord door Frits Boterman; Arbeiderspers 2009 (Oorlogsdomein nr. 21)). Vervolgens leze men het schitterende Erste und Zweite Pariser Tagebuch 1941-1944. Deze verschenen in een vertaling van Tinke Davids bij de Arbeiderspers als delen 123 en 149 in de reeks Privé-domein in resp. 1986 en 1988. Deze delen zijn uitverkocht en antiquarisch moeilijk verkrijgbaar. De vraagprijs ligt daardoor doorgaans veel te hoog!
Op de Marmerklippen is geen erg toegankelijk boek waarbij de lezer al te makkelijk aan de oppervlakte blijft genieten van het prachtige Duits dat Jünger hanteerde en dat in de vertalingen alle eer werd aangedaan. Herhaalde lezing is nodig en zinvol met de nodige tijd voor meditatie en reflectie tussendoor. We onthouden ons hier van een verder becommentariëring van Ernst Jünger's schrijversschap en beperken ons er toe te stellen dat Ernst Jünger behoort tot de allergrootste schrijvers van de twintigste eeuw.
De openingszin »Ihr alle kennt die wilde Schwermut, die uns bei der Erinnerung an Zeiten des Glückes ergreift.« in de in 1999 bij Uitgeverij Aspekt verschenen vertaling door Tinke Davids vertaald als: »Gij allen kent de wilde zwaarmoedigheid die ons bevangt bij de herinnering aan gelukkiger dagen.« zet al meteen de juiste toon die het hele boek door hoorbaar blijft. De toon van weemoed over wat definitief en onherroepelijk verloren ging en nooit meer terug zal keren. In de oude vertaling door J. Hardewijk uit 1942 (Uitgeverij De Lage Landen, Brussel) luidt het: »Gij allen kent den wilden weemoed, die ons aangrijpt bij de herinnering aan tijden van geluk.«
Een inhoudelijke samenvatting van het boek geven heeft weinig zin. Het verhaal is vrij eenvoudig, heeft iets magisch, bijna sprookjesachtig maar onder oppervlakte van de gebeurtenissen zitten tal van lagen die zich niet makkelijk laten ontcijferen. Jünger zelf omschreef de roman eerder als een visioen dan als een sleutelroman.
Een zeer goede samenvatting en bespreking vindt men op de Duitse Wikpedia: https://de.wikipedia.org/wiki/Auf_den_Marmorklippen.
Beginnende Jünger-lezers zou ik in ieder geval niet adviseren de kennismaking met het œuvre van de schrijver te beginnen met de Marmerklippen. Het is niet aangewezen de chronologische volgorde van de vier periodes uit het leven van Ernst Jünger waarin deze actief is geweest, aan te houden. Men begint met Strahlungen (de verzamelnaam voor een reeks werken die tijdens of meteen na de Eerste Wereldoorlog werden geschreven. In Nederlandse vertaling zijn dit vooral Oorlogsroes (vertaling Nelleke van Maaren, interessant nawoord door Peter Claessens; Arbeiderspers 2002 (Oorlogsdomein nr. 6)) en Luitenant Sturm (vertaling Wil Boesten en uitstekend nawoord door Frits Boterman; Arbeiderspers 2009 (Oorlogsdomein nr. 21)). Vervolgens leze men het schitterende Erste und Zweite Pariser Tagebuch 1941-1944. Deze verschenen in een vertaling van Tinke Davids bij de Arbeiderspers als delen 123 en 149 in de reeks Privé-domein in resp. 1986 en 1988. Deze delen zijn uitverkocht en antiquarisch moeilijk verkrijgbaar. De vraagprijs ligt daardoor doorgaans veel te hoog!
Op de Marmerklippen is geen erg toegankelijk boek waarbij de lezer al te makkelijk aan de oppervlakte blijft genieten van het prachtige Duits dat Jünger hanteerde en dat in de vertalingen alle eer werd aangedaan. Herhaalde lezing is nodig en zinvol met de nodige tijd voor meditatie en reflectie tussendoor. We onthouden ons hier van een verder becommentariëring van Ernst Jünger's schrijversschap en beperken ons er toe te stellen dat Ernst Jünger behoort tot de allergrootste schrijvers van de twintigste eeuw.
1
Reageer op deze recensie
Gesponsord
Een Nederlander en een Française, twee talen, twee culturen. Twee werelden. Een arts en een studente kunstgeschiedenis. Louter tegenstellingen, maar één grote liefde. Groot genoeg?
