(3.5*) Interessant, maar ontdaan van spanning

Het verhaal speelt zich af in twee verschillende tijdperken. In het eerste tijdperk wordt Julia gevolgd. Zij is een Pools-Joodse fotografiestudente, die vlak voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in Brussel verblijft. Ze is naast haar opleiding lid van een verzetsgroep, en ze maakt foto’s voor een krant. Zo legt ze onder meer de grootste naoorlogse pogrom vast in het Poolse Kielce. De aanleiding van deze pogrom was de vermissing van een kleine jongen en de inwoners van Kielce legden de schuld hiervoor bij de Joodse bevolking. In het tweede tijdperk maken we kennis met Weronika, een historica aan de Universiteit van Kielce. Als haar tienjarige dochter Laura daags na de herdenking van de pogrom verdwijnt, wordt haast onvermijdelijk de link gelegd met haar werk als historica en de aanleiding van de pogrom vijfenzestig jaar geleden. Met behulp van de plaatselijke politiechef Miroslaw Zaremba, een zoon van een van de politieagenten die dienst had tijdens de pogrom al die jaren terug, gaat ze op zoek naar haar dochter. Tijdens deze zoektocht wordt ze geconfronteerd met haar verleden in zowel de liefde als in haar familieverhoudingen.
Conclusie
Maja Wolny (1976) is schrijfster en journaliste. In 2009 is haar eerste roman uitgekomen. Zwarte bladeren is haar derde roman en de eerste die in het Nederlands is verschenen. In dit boek neemt ze ons mee naar een bewogen tijdperk in de Europese geschiedenis, de Tweede Wereldoorlog, en de periode vlak daarna. Dit doet ze door Julia, een Pools-Joodse vrouw op te voeren die een dubbelleven leidt. Naast haar studie werkt ze voor een verzetsgroep, maakt ze foto’s van mensen die gebruikt worden voor valse identiteitsbewijzen en verschijnen haar foto’s in de krant. Een goede cover voor clandestiene werkzaamheden in een voor Joden verschrikkelijke periode. Haar geschiedenis koppelt de schrijfster aan het hedendaagse leven van Weronika. Een historica, die onderzoek doet naar de houding van plattelanders t.o.v. de Joden in de Tweede Wereldoorlog. Afwisselend neemt ze de lezer mee in de wereld van deze twee vrouwen. En passant geeft ze daarmee een beeld van de Poolse geschiedenis in het voor- en naoorlogse Europa en met name in Polen, België en Frankrijk. De karakters van de vrouwen zijn wisselend uitgewerkt. Julia, de fotografe, komt minder tot leven dan Weronika, de wanhopige moeder die geconfronteerd wordt met haar verleden. Wel wordt de massahysterie die ontstaat na de beide vermissingen heel beeldend en treffend beschreven. De macht van de media komt goed uit de verf. Minder is het uiteindelijke verband tussen de levens van Julia en Weronika. De connectie is erg dunnetjes en het verhaal zou ook verteld hebben kunnen worden zonder Julia te volgen. Wat betreft spanning neemt Maja Wolny een groot deel weg door naast de levens van Julia en Weronika ook Laura, de verdwenen dochter van laatstgenoemde, aan het woord te laten tijdens de dagen van haar vermissing. Als lezer weet je al eerder wat er aan de hand is dan Weronika en de politie. Aangezien het boek een roman betreft en geen thriller c.q. misdaadroman is dat geen onoverkomelijk bezwaar, maar haalt wel een deel van de eventuele kracht weg die het gehele boek had kunnen hebben. De schrijfstijl van Maja Wolny is divers. Korte, krachtige zinnen die afgewisseld worden met beeldende zinnen. Ze doseert het gebruik ervan goed. Waar lange beeldende zinnen en korte, krachtige op hun plaats zijn, voelt ze goed aan. Naast de vrouwelijk hoofdpersonen is er een aanzienlijk deel weggelegd voor de politiechef Miroslaw Zaremba. Zijn personage werkt ze goed uit en de link tussen hem en de pogrom van 1946 is wel een meerwaarde aan het verhaal.
Conclusie
Al met al heeft Maja Wolny een boek geschreven dat zeker interessant is en grotendeels goed in elkaar steekt. Zoals eerder vermeld had de levensloop van Julia ook weggelaten kunnen worden en had het verhaal en de geschiedenis aan de hand van Laura’s vermissing, haar moeders beroep en de link tussen Miroslaw Zaremba en de pogrom volstaan om hetzelfde resultaat te krijgen. Een roman over de geschiedenis en hoe de bevolking decennia later nog steeds worstelt met de gevolgen van de grootste naoorlogse pogrom. Zwarte bladeren krijgt van mij 3.5*. De plot is interessant, de karakters zijn wisselend beschreven, beeldende passages, maar ontdaan van spanning.