Goed gerijpte vriendschap en boekenliefde

‘Bovendien zitten er mensen tussen de kaften, hun verhalen. Elk boek heeft een hart dat begint te kloppen zodra je het leest, omdat er een band ontstaat met je eigen hart.’

Een boek over boeken en de liefde die we daarvoor kunnen koesteren; dat belooft wat! Als boekenenthousiasteling trekt een titel als ‘De boekenfluisteraar’ je toch meteen aan, zelfs als dat boek niet binnen je gebruikelijke genre valt. Het is geschreven door de Duitse auteur en journalist Carsten Henn, een man die voornamelijk schrijft over wijn en misdaad, maar nu ook over boeken. Deze titel is de eerste van zijn naam die naar het Nederlands vertaald is, en dat is gedaan door Jeannet Dekker.

Boekenliefhebber Carl Kollhoff is in de zeventig, woont al zijn hele leven in hetzelfde Duitse stadje en werkt met veel liefde in boekhandel Am Stadttor. Iedere dag wandelt hij met een rugzak bestelde boeken om deze te bezorgen. De vaste klanten houden van hem, want niemand kan zo goed persoonlijke boekentips geven als hij. Hij kent de boeken en hij kent de mensen. De mensen heeft hij zelfs allemaal een bijnaam gegeven, allen gebaseerd op een toepasselijk personage uit een boek. Op een dag staat de negenjarige Schascha voor Carls neus. Ze wil met hem meelopen op zijn bezorgroute, maar Carl wil daar niets van weten. Hij vindt kinderen maar ingewikkeld. Maar het eigenzinnige meisje dat voor Carl de naam ‘de boekenfluisteraar’ heeft verzonnen, geeft niet zomaar op.

Carl is een man waar je al gauw van gaat houden, zeker als je net zo gelukkig wordt van boeken als hij. Hij is sympathiek en aandoenlijk. Ook Schascha wordt door de lezer vrijwel meteen in het hart gesloten. Het is een wijs meisje met grappige en pientere opmerkingen, maar ook met uitspraken die je als volwassene aan het denken zetten. Voor een negenjarige bezit ze namelijk best wat mensenkennis; geschreven zonder dat het onrealistisch en gemaakt overkomt. Beide personages zijn, net als de meeste andere figuren die langskomen, gewoon erg goed neergezet.

Het boek leest fijn en de schrijfstijl is prettig. De dialogen zijn mooi opgezet, goed te volgen en vaak voorzien van humor. Sommige fragmenten gaan net iets te langzaam; als het boek dikker was geweest zou dat hinderlijk kunnen worden. Aan de andere kant waren er ook weer elementen in het verhaal die net wat te makkelijk gingen, te simplistisch. Niet overdreven en ook niet storend, maar het valt op. Toegegeven, dit is één van mijn eerste ervaringen met een feelgoodroman, dus veel vergelijken gaat dan wat lastig. Sterk aan dit verhaal is in ieder geval de band tussen Carl en Schascha. Voor lezers die geen fan zijn van feelgood, omdat ze dat al gauw te zoetsappig vinden, is dit in die zin een fijn boek: het heeft geen romantische insteek, maar het maakt wel blij.

‘Toen Carl het manuscript uit had, voelde hij zich erg gelukkig en een tikje melancholiek. Want zelfs wanner een prachtig boek op precies de juiste plaats met de passende woorden eindigt en een eventuele aanvulling de perfectie alleen maar zou verstoren, verlang je toch nog naar meer. Dat was de schizofrenie van het lezen.’

Henn heeft er een aantal jaar over gedaan om dit boek op papier te krijgen, omdat, in zijn eigen woorden, ‘het idee moest rijpen, net als een goede wijn’. Dat is hem met deze roman gelukt. Het is een mooi verhaal over een aandoenlijke vriendschap en het mooie van langzaam, simpel en aandachtig leven. In een wereld die steeds sneller lijkt te gaan en die overgenomen wordt door al het digitale dat er tegenwoordig bestaat, is dat een fijne boodschap. ‘De boekenfluisteraar’ laat zien wat de waarde van boeken kan zijn en doet dat precies kneuterig genoeg in het kleine sfeervolle Duitse stadje dat geen naam krijgt, maar waar iedereen meteen een beeld bij heeft.