Hoop

Het Woud der Verwachting 1949
Hella Haasse
De titel van Haasse’s boek is vernoemd naar het gedicht “Het woud der verwachting” van Charles d’ Orleans. Het boek gaat over Charles’ leven.
Charles d’Orleans is de zoon van Louis d’Orleans en Valentina Visconti en het kleinkind van aan de ene kant Karel V van Frankrijk en aan de andere kant Isabella van Frankrijk.
De titel van Haasse’s boek ‘Het woud der verwachting’ vind ik een mooie metafoor voor ‘hoopvol de weg vinden in het leven’, het leven vol mooie maar ook angstige en gevaarlijke momenten. Ik vind het een boek waarin de sfeer van de Middeleeuwse tijd goed wordt neergezet. De details van de beschreven relaties, de verschillende kastelen, de belevenissen zijn bepalend voor de beleving van die Middeleeuwen.

Charles van Orléans’ (geboren in 1394) volwassen leven speelt zich af in de 15de eeuw. Hoe Charles als man van adel / politicus te maken krijgt met de machtsstrijd tussen de verschillende huizen van Franse adel én met de honderdjarige oorlog tussen Frankrijk en Engeland. Een Middeleeuwse wereld vol list en bedrog en op macht berustende waarheden en huwelijken. De Franse adel regeert over hun eigen gebieden, zoals Armagnac, Orleans, Bourgogne, Berry, Anjou, Bourbon, Languedoc, Vertus, Angouleme…met allemaal hun eigen hertog / graaf. Er was in Frankrijk nergens rust of orde, er was geen daadkrachtige nationale regering. Er was veel onderlinge ruzie: intriges alom.
Het verhaal in het kort: Charles is een kind dat niet zo van wapens houdt, maar enorm verzot is op boeken. Al voordat hij kan lezen fantaseert hij over de kennis en de verhalen die in die boeken staan. Voor zijn wapenlessen doet hij niet meer dan nodig is.
Charles wordt een van de grote feodale heren van Frankrijk met onder andere grote bezittingen aan de Loire. Charles d’ Orleans is het hoofd van de partij van de Armagnacs: verenigde edelen die zich verzetten tegen de Engelse- en Bourgondische overheersing van Frankrijk
Hij is één van de Franse edellieden die in 1415 bij de Slag bij Agincourt door de Engelsen gevangen wordt genomen. Charles wordt in Frankrijk vervangen door Dunois -de bastaard van Orleans. Dunois betekent veel voor Frankrijk en voor Charles: Dunois is een echte vechter. en blijkt een goed krijgsman, trouw aan zijn vader, zijn broers en aan Frankrijk.
Charles trouwde tot driemaal toe met respectievelijk Isabella van Valois (dochter Karel VI), met Bonne van Armagnac en met Marie van Kleef.
Hoezo drie huwelijken:
Charles’ vader Louis d’Orleans wordt vermoord in opdracht van de hertog van Bourgondie. De ouders van Charles werden verdacht van duivelspraktijken, ze waren goddelozen in de ogen van de andere hertogen én de Franse bevolking. Charles is dan het hoofd van het Huis van Orleans. Hij wordt uitgehuwelijkt aan zijn nicht Isabel en hij weet totaal niet wat hij met het huwelijk aan moet; hij is erg verlegen. Isabelle, ouder en weduwe van de koning van Engeland rouwt nog steeds en sterft bij de geboorte van hun eerste kind. Huize Orleans verarmt en er worden land en spullen verkocht.
Charles trouwt opnieuw, met Bonne, en dit keer is er wel liefde. Kort erop is er echter een grote veldslag tussen de Fransen en de Engelsen (waarin Charles meevecht) deze wordt door de Fransen jammerlijk verloren en Charles wordt door de Engelsen gevangen genomen en naar Engeland overgebracht. Hier zal hij de komende 25 jaren van zijn leven doorbrengen. De Engelsen eisen een hele hoge som geld voor hem en voor zijn broers die er ook gevangen zitten. Charles eist dat zijn broers eerst vrijgekocht worden en daarna is huize Orleans compleet verarmd. Charles blijft gevangen, hij krijgt clandestien berichten uit Frankrijk, zo weet hij van de maagd van Orleans: Jeanne d’Arc. Zijn halfbroer vecht aan haar zijde, en maakt zo haar overwinningen én verlies mee. Het is schrapen om Charles’ losgeld bij elkaar te krijgen. Zijn politieke rol, die hij ooit heeft gehad, is uitgespeeld wanneer hij na 25 jaar wordt vrijgekocht. Zijn naam wordt weer hersteld, er ligt geen blaam meer op het huis van Orleans.
Opnieuw wordt er een huwelijk gearrangeerd, tussen hem en Marie van Kleef.
Marie is een jonge vrouw en ze moet eerst niks van Charles hebben. Later in het huwelijk gaan ze meer met elkaar praten en begrijpen ze elkaar beter. Er wordt een dochtertje geboren; Charles is er helemaal mee in de wolken. Nog later komt er zelfs een zoontje, waarmee er ook een erfgenaam is. Kort daarop sterft Charles. Het laatste wat hij ziet is dat hij door een woud loopt, en zijn verleden ziet. En uiteindelijk, ziet hij het licht waar hij zich zijn hele leven naar heeft gericht.
Hoop.