Lezersrecensie
Beste dystopische roman sinds Orwell's 1984!
Toen ik "Het bewind van de gelukkigen" van Nelleke Noordervliet opensloeg, voelde ik al na enkele pagina’s een beklemmend, haast afstandelijk gevoel bezit van me nemen. Het deed me onwillekeurig denken aan Orwell's 1984. Niet zozeer door de stijl zelf, maar door de manier waarop het hoofdpersonage vertelt over haarzelf & haar nieuwe omgeving.
Het dystopische Europa dat Nelleke Noordervliet schetst – een continent zonder persvrijheid, waar een Commissariaat het voor het zeggen heeft – is ronduit overtuigend. Het opgelegde geluk wordt treffend uitgebeeld: deels als collectieve illusie, deels als keiharde repressie. De bevolking weet dat er iets niet klopt, maar angst houdt iedereen in zijn greep. Dat maakt dit boek akelig herkenbaar, zeker in een tijd waarin persvrijheid wereldwijd opnieuw onder druk staat.
Sophie Varkenvisser zelf is een intrigerend personage. Aanvankelijk is ze voor iedereen in haar directe, nieuwe omgeving een compleet raadsel. We weten weinig over haar & haar beweegredenen. Naarmate het verhaal vordert, ontvouwt zich stukje bij beetje haar achtergrond als voormalig journalist & wat blijkt? Niets is wat het lijkt. Haar naam & identiteit – Varkenvisser? Of Roth? – vormen maar een deel van het masker waarachter ze zich verschuilt. Dit maakt het de lezer moeilijk haar te doorgronden, maar geeft haar tegelijkertijd net dat fascinerend kantje waar we van houden.
Haar innerlijke strijd tussen de oproep tot verzet & de drang tot afzijdigheid vormt een van de krachtigste verhaallijnen. Ze wil opnieuw beginnen: zonder man, zonder kinderen & dit alles in een nieuwe omgeving waar ze niemand kent. Toch blijkt ze tussen twee vuren te zitten: afstand houden of het verlangen naar menselijk contact. De achterdocht van haar omgeving maakt het nog een tikje erger: in een dorp waar iedereen elkaar kent, is het moeilijk om als buitenstaander toegelaten te worden.
De thema’s macht, verzet, conformisme & vrijgevochten individualiteit vloeien vlot in elkaar over. Samen zorgen ze voor een optimale sfeer van benauwdheid die je als lezer bijna fysiek ervaart. De titel "Het bewind van de gelukkigen" wordt in die zin ook al spottend aangehaald: want de zogenaamd “gelukkigen” blijken allesbehalve gelukkig. Het is ironisch & scherp tegelijk, een kritiek op autoritarisme dat voorgesteld wordt als zorg & voorspoed.
Wat dit boek bijzonder maakt, is dat het zich kan meten met de grootheden van het genre. Voor mij is dit de meest overtuigende dystopische roman sinds Orwell's 1984. Dat dit verhaal van Nederlandse bodem komt, maakt het natuurlijk extra speciaal. Er zijn weliswaar enkele momenten waarop het tempo wat wegvalt – na het incident met Nina bijvoorbeeld – maar dat voelt eerder als stilte voor de storm. Wanneer de Gedeputeerd Commissaris vervolgens meer naar de voorgrond treedt, inclusief zijn achtergrond & ambities, krikt dat het verhaal juist weer op.
Deze roman is in het bijzonder geschikt voor lezers die houden van politieke fictie met een literaire inslag & voor iedereen die geïnteresseerd is in actuele thema’s als persvrijheid & maatschappelijke oppressie.
Mijn eindoordeel? Meer dan geslaagd! "Het bewind van de gelukkigen" is een prikkelende, controversiële roman die ik zonder twijfel aan iedereen zou aanraden!
Het dystopische Europa dat Nelleke Noordervliet schetst – een continent zonder persvrijheid, waar een Commissariaat het voor het zeggen heeft – is ronduit overtuigend. Het opgelegde geluk wordt treffend uitgebeeld: deels als collectieve illusie, deels als keiharde repressie. De bevolking weet dat er iets niet klopt, maar angst houdt iedereen in zijn greep. Dat maakt dit boek akelig herkenbaar, zeker in een tijd waarin persvrijheid wereldwijd opnieuw onder druk staat.
Sophie Varkenvisser zelf is een intrigerend personage. Aanvankelijk is ze voor iedereen in haar directe, nieuwe omgeving een compleet raadsel. We weten weinig over haar & haar beweegredenen. Naarmate het verhaal vordert, ontvouwt zich stukje bij beetje haar achtergrond als voormalig journalist & wat blijkt? Niets is wat het lijkt. Haar naam & identiteit – Varkenvisser? Of Roth? – vormen maar een deel van het masker waarachter ze zich verschuilt. Dit maakt het de lezer moeilijk haar te doorgronden, maar geeft haar tegelijkertijd net dat fascinerend kantje waar we van houden.
Haar innerlijke strijd tussen de oproep tot verzet & de drang tot afzijdigheid vormt een van de krachtigste verhaallijnen. Ze wil opnieuw beginnen: zonder man, zonder kinderen & dit alles in een nieuwe omgeving waar ze niemand kent. Toch blijkt ze tussen twee vuren te zitten: afstand houden of het verlangen naar menselijk contact. De achterdocht van haar omgeving maakt het nog een tikje erger: in een dorp waar iedereen elkaar kent, is het moeilijk om als buitenstaander toegelaten te worden.
De thema’s macht, verzet, conformisme & vrijgevochten individualiteit vloeien vlot in elkaar over. Samen zorgen ze voor een optimale sfeer van benauwdheid die je als lezer bijna fysiek ervaart. De titel "Het bewind van de gelukkigen" wordt in die zin ook al spottend aangehaald: want de zogenaamd “gelukkigen” blijken allesbehalve gelukkig. Het is ironisch & scherp tegelijk, een kritiek op autoritarisme dat voorgesteld wordt als zorg & voorspoed.
Wat dit boek bijzonder maakt, is dat het zich kan meten met de grootheden van het genre. Voor mij is dit de meest overtuigende dystopische roman sinds Orwell's 1984. Dat dit verhaal van Nederlandse bodem komt, maakt het natuurlijk extra speciaal. Er zijn weliswaar enkele momenten waarop het tempo wat wegvalt – na het incident met Nina bijvoorbeeld – maar dat voelt eerder als stilte voor de storm. Wanneer de Gedeputeerd Commissaris vervolgens meer naar de voorgrond treedt, inclusief zijn achtergrond & ambities, krikt dat het verhaal juist weer op.
Deze roman is in het bijzonder geschikt voor lezers die houden van politieke fictie met een literaire inslag & voor iedereen die geïnteresseerd is in actuele thema’s als persvrijheid & maatschappelijke oppressie.
Mijn eindoordeel? Meer dan geslaagd! "Het bewind van de gelukkigen" is een prikkelende, controversiële roman die ik zonder twijfel aan iedereen zou aanraden!
1
Reageer op deze recensie
