Gewaagd project

In het jaar 1809 besluit schrijfster Jane Austen (1775-1817) een dagboek bij te houden. Haar zielenroerselen zijn alleen voor haar bestemd en het is niet de bedoeling dat ze deze publiceert. Jane leeft teruggetrokken met haar moeder, haar zus Cassandra en vriendin Martha in Chawton, waar ze als belangrijkste doel heeft om een nieuw boek te schrijven. In hun huis vindt ze onder de vloer een stapel brieven van ene juffrouw E. Taylor. Hoewel ze aanvankelijk twijfelt of ze de inhoud zal lezen, wint haar nieuwsgierigheid het van haar geweten: ze opent de enveloppen en voor haar ogen ontspint zich het verhaal van de afzender. Ze krijgt meteen een idee voor een roman en gaat aan de slag, zonder dat ze dit aan anderen laat weten. Tegen de rest van haar familie zegt ze dat ze een eerder geschreven boek redigeert. Een boek dat de lezers in de moderne tijd maar al te goed kennen.

In 1843 kijkt haar zus Cassandra terug op het leven van Jane, dat veel te vroeg moest eindigen. De plaatsen waar ze woonden, de mensen die ze ontmoetten, verloren liefdes, opvallende gebeurtenissen binnen de familie en de kleine en grotere literaire successen van Jane passeren de revue. Cassandra heeft nog één opdracht te volbrengen. Ze moet besluiten wat ze met het dagboek zal doen. Laat ze het voor eeuwig verdwijnen of zal ze het doorgeven aan de lezers die zo van Janes boeken houden? Dat Cassandra’s eigen geschiedenis hierbij een grote rol speelt, weet niemand…

Anke Werker kiest voor een bijzondere opbouw. Afwisselend vertellen Jane en Cassandra hun verhaal. Jane in haar dagboek van het jaar 1809, Cassandra op één dag, namelijk 21 april 1843. De lezer en Cassandra weten al hoe Janes leven is verlopen, terwijl in 1809 alles nog open ligt. Dat zorgt voor een unieke spanningsopbouw. Met veel sfeer en in de stijl die goed past bij de tijd van Jane Austen ontspint zich een emotioneel en gevoelig verhaal, dat zorgvuldig is uitgewerkt. We leren Jane kennen als een betrokken, intelligente vrouw met ambities en zien ook de hindernissen van de tijd waarin ze opgroeit. Als vrouwelijke auteur kon je niet nadrukkelijk carrière maken. Het is dan ook haar broer Henry die haar helpt om haar boeken te publiceren. Bovendien zorgt Janes vermogende broer Edward ervoor dat zijn familieleden in een fijn huis kunnen wonen, waar Jane zich met veel toewijding op haar oeuvre kan richten.

In het dagboek van Jane en Cassandra zien we de ontwikkeling van een beginnend auteur naar iemand die langzaam successen boekt. De hele sfeer ademt Jane Austen. Geen snelle plotwendingen of onverwachte ontwikkelingen, maar een fraai geconstrueerd verhaal met daarin allerlei facetten uit de boeken van Jane Austen: mooie landhuizen, geheimzinnige discussies, ingewikkelde (familie)verhoudingen en natuurlijk ontbreekt de onbereikbare liefde niet, in meerdere opzichten. Ook Cassandra heeft een eigen verhaal, dat weleens heel dicht bij dat van de mysterieuze briefschrijfster kan komen.
De humoristische passage van de droom waarin Jane haar eigen toekomst ziet, is een knipoog naar wat de lezers van haar werk al weten. 'Helaas is er weinig bekend over de schrijver van Sense and Sensibility. Ze heeft zelf waarschijnlijk nooit vermoed dat haar boeken zo geliefd zouden worden onder generaties lezers.'

‘Jane Austen, onder vier ogen’ is een aangrijpend en interessant verhaal over een van de meest bekende auteurs uit Engeland. Een gewaagd project om dat wat er over haar bekend is te vermengen met fictieve gebeurtenissen. Anke Werker is daar absoluut in geslaagd. Het lukt haar om de lezer direct te betrekken bij de levens van Jane en Cassandra Austen, door haar vlotte schrijfstijl en bijzondere invalshoeken. Een musthave voor de liefhebbers van Jane Austens werk, en een mooie kennismaking voor mensen die meer over haar willen weten. De combinatie van feit en fictie biedt meer dan zomaar een roman. Het maakt Jane menselijk en geeft haar een gezicht.