'Een meisje is als een kruik, wie haar breekt moet haar houden'

Oranjebloesem is het tweede boek van Viola Ardone. Viola Ardone (1974) studeerde Literatuurwetenschap en werkte jarenlang in het uitgeversvak. Ze geeft Latijn en Italiaans op een middelbare school in Napels. Ze brak internationaal door met De kindertrein, dat in meer dan twintig landen werd uitgebracht.
De oorspronkelijke Italiaanse titel van het boek is Oliva Denaro, een anagram van de naam van de auteur. Het boek werd in 2021 uitgegeven door Einaudi en in 2022 door Xander uitgevers in het Nederlands vertaald door Astrid Molenberg met als titel ‘Oranjebloesem’.
De Nederlandstalige titel ‘Oranjebloesem’ verwijst naar het huwelijk – het enige doel van het bestaan van de vrouw in die tijd.
Het boek is opgedragen aan Carolina en Enzo – de ouders van de auteur. De auteur vertelt in een interview dat ze voor het schrijven van dit boek geinspireerd is door Viola Franca, een Siciliaanse vrouw die een herstelhuwelijk weigerde, wat destijds zelfs in de wet verankerd was. Ook vertelt de auteur dat er autobiografische elementen in het boek zijn verwerkt.
De eerste zin van het boek luidt: ‘een meisje is als een kruik; wie haar breekt moet haar houden, dat zegt mijn moeder’. Oliva Denaro groeit op in een klein dorpje in Sicilie op het platteland in de jaren 60. Ze heeft een oudere zus Fortunata en een tweelingbroer Cosimino. Oliva is 15 jaar en houdt van ravotten, met haar vader op pad gaan om kikkers en slakken te vangen. Ze is een intelligent meisje en voert een tweestrijd tussen enerzijds gehoorzaam zijn aan haar strenge moeder en de regels en normen waar meisjes en vrouwen aan moeten voldoen en anderzijds de wil om zelf invulling te geven aan haar leven en zelf keuzes te kunnen maken. Vooral dat laatste wordt gevoed door haar vriendschap met Liliana, dochter van een communist, maar ook door het van dichtbij meemaken van eerwraak en huiselijk geweld. Door een dramatische gebeurtenis wordt het leven van Oliva volledig overhoop gehaald en komt ze voor een zeer ingrijpende keuze te staan. Haar keuze heeft vergaande gevolgen voor Oliva en haar familie en zijn bepalend voor het verdere verloop van hun leven.
Het boek bestaat uit vier delen: de eerste drie delen spelen in 1961 en het vierde deel maakt een grote sprong in de tijd en speelt in 1981. Het boek bestaat uit korte hoofdstukken en leest vlot weg. De auteur hanteert korte beeldende zinnen en gebruikt mooie vergelijkingen en regelmatig one liners die je flink raken en aan het denken zetten. De geest van de jaren 60 in het zuiden van Europa wordt prachtig neergezet en zal in de huidige tijd verbazing oproepen en tegelijkertijd keihard duidelijk maken dat een aantal zaken voor vrouwen nog steeds niet gelijkwaardig zijn.
'een meisje is als een kruik, wie haar breekt moet haar houden' - een wetmatigheid die absoluut doorbroken moet worden!