Lezersrecensie
Magistraal verhaal over de wijsheid van het bijgeloof en de onvoorspelbaarheid van het heden
Eerst zien dan geloven of beter het aloude en eeuwenlang beproefde andersom? Het tegelijkertijd zien én geloven om de situatie te doorzien en promp en adequaat erop te anticiperen.
“Dat was nu juist de kunst, vroeger, om tekens te kunnen duiden. Alle soorten tekens.”
In het weefsel van ons verleden ligt het (ver)gezicht van het heden en de toekomst verborgen. Dat moeten de gezusters en Siamese tweeling Gunhild en Halfrid Hekne geweten hebben toen ze hun Zustertapijt als zwanenzang weefden in de jaren van 1611 tot 1613. Hun liefde voor het welzijn van de lokale bevolking reikte verder dan de dood. De Zusterklokken luidden tezamen bij onverhoeds gevaar in de Staafkerk van voor 1880, en in het Zustertapijt hadden ze een waarschuwing besloten van levensbelang voor de Butangers van 1920, het moment dat de electriciteit, de Verlichting - het van de traditie, de Duisternis overneemt.
Na het hoofdstuk van Het vergeten verhaal start Lars Mytting met het Eerste verhaal getiteld: De kinderen van de Zilverwinter. Het is 1903 en we volgen de jonge Jehans Hekne, rendierjager in de oude traditie. Al vroeg enig overgebleven zoon uit een tweeling van Astrid Hekne, die als laatste voormoeder van het geslacht Hekne bij de geboorte aan hen haar leven gaf. Deel een van deze trilogie, De Zusterklokken, verhaalt ook over hoe de Zusterklokken van elkaar gescheiden raakten. De Zusterklok ter herinnering aan Gunhild ligt diep verzonken en vastgezogen in de modder van het aangrenzende meer Løsnesvatn. De andere Zusterklok, ter herinnering aan Halfrid, laat een melancholisch geluid horen in de herbouwde staafkerk van Duits Dresden. Er wordt gezegd dat alleen rijgebroers tezamen de klok uit het Løsnesvatn kunnen vissen zodat Gunhild in ere hersteld kan worden in de klokkentoren van Butangen. Aldus luidt de legende, worden de gezusters Hekne weer verenigd. De zusterklokken hebben het vermogen om zowel een crisis als een nieuwe tijd in te luiden. Het bijgeloof draagt de wijsheid in zich van het geloof in toekomst. Of wij het negeren of niet, in haar gezicht kunnen wij de realiteit voorspellen en duiden. Het Tweede verhaal in het Zustertapijt heeft de mysterieuze titel meegekregen van: De barst in de spiegel. Het Derde verhaal: Haar naam in brons. Je wilt verder en doorlezen, maar het boek is vuistdik en een ware slowread, dus gestaagheid in lezen is gepast.
De Zusterklokken-trilogie steekt tot nu toe zeker (!) heel mooi in elkaar. De Noorse schrijver Lars Mytting zit als geen ander goed in deze materie, die ik in plaats van het magisch realisme de magie van de realiteit zou willen noemen. Hij is hier zo goed in dat ik verdenk dat Mytting als pseudoniem bedoeld is. Mytting als in mythisch. De serie is een saga in de oude Noorse traditie, maar verteld in de denktrant van de fictieve betrokkenen in de tijd van de eeuwwisseling tot aan de uitbraak van Spaanse griep toe. Bizar als je het parallel doortrekt naar de COVID pandemie van honderd jaar later in 2020. Tijdstip dat dit tweede deel in Noorwegen uitgegeven werd. Er zijn overeenkomsten te trekken (en tekens te duiden) uit Lars Mytting’s versie van het Zustertapijt voor deze tijd. Een magnifieke saga dus. Er zijn veel meer parallellen te trekken als je oplettend leest. Tot de tijd dat deel drie uitkomt, kan je deze delen daarom net zolang gewoon herlezen totdat je er zo wijs er van geworden bent als dominee Kai Schweigaard in de trilogie. De beheerder van het erfgoed en de wijsheid van de gezusters Hekne en de religieuze hoeder van Butangen rond 1900:
“Het was alsof het geloof een risico nam als het zoiets aparts beweerde, ja, dan waagde het zich werkelijk tot op het randje, als het verlangde dat de verbazing niet uit de religie gehaald moest worden. Alsof de Heer hem als het ware uitnodigde voor een mannengesprek over rationaliteit en geloof. Hij was de afgelopen tijd geïnteresseerd geraakt in Augustinus’ verdediging van wonderen, namelijk dat het onverklaarbare niet in strijd is met de natuurwetten - het was alleen in strijd met de natuurwetten die tot nu toe bekend waren.”
Als deze recensie je nog niet overgehaald heeft om dit interessante, inspirerende en zeer prettig leesbare, prozaïsch verbeelde verhaal van Lars Mytting te lezen, zou ik je aanraden om naar de plaatselijke boekhandel te gaan en de paperback versie ter hand te nemen. Aanraken is geraakt worden. Vooral dankzij het intrigerende omslagontwerp van Loudmouth en omslagbeeld van Elena Schweitzer. De cover is fabelachtig en geeft de toon aan van het in mythisch licht gebrachte verhaal. Een rendier kijkt je recht in de ogen onder het goudkleurige licht van een open plek in een oerbos. Het maakt je wakker en maant je aan het oude bijgeloof, wat in het donker van je ziel huist, weer te omarmen en in het spotlicht te zetten.
De pandemie van de Spaanse griep is het einde van dit deel, en de Zusterklokken luiden samen een nieuw begin in.
“Dat was nu juist de kunst, vroeger, om tekens te kunnen duiden. Alle soorten tekens.”
In het weefsel van ons verleden ligt het (ver)gezicht van het heden en de toekomst verborgen. Dat moeten de gezusters en Siamese tweeling Gunhild en Halfrid Hekne geweten hebben toen ze hun Zustertapijt als zwanenzang weefden in de jaren van 1611 tot 1613. Hun liefde voor het welzijn van de lokale bevolking reikte verder dan de dood. De Zusterklokken luidden tezamen bij onverhoeds gevaar in de Staafkerk van voor 1880, en in het Zustertapijt hadden ze een waarschuwing besloten van levensbelang voor de Butangers van 1920, het moment dat de electriciteit, de Verlichting - het van de traditie, de Duisternis overneemt.
Na het hoofdstuk van Het vergeten verhaal start Lars Mytting met het Eerste verhaal getiteld: De kinderen van de Zilverwinter. Het is 1903 en we volgen de jonge Jehans Hekne, rendierjager in de oude traditie. Al vroeg enig overgebleven zoon uit een tweeling van Astrid Hekne, die als laatste voormoeder van het geslacht Hekne bij de geboorte aan hen haar leven gaf. Deel een van deze trilogie, De Zusterklokken, verhaalt ook over hoe de Zusterklokken van elkaar gescheiden raakten. De Zusterklok ter herinnering aan Gunhild ligt diep verzonken en vastgezogen in de modder van het aangrenzende meer Løsnesvatn. De andere Zusterklok, ter herinnering aan Halfrid, laat een melancholisch geluid horen in de herbouwde staafkerk van Duits Dresden. Er wordt gezegd dat alleen rijgebroers tezamen de klok uit het Løsnesvatn kunnen vissen zodat Gunhild in ere hersteld kan worden in de klokkentoren van Butangen. Aldus luidt de legende, worden de gezusters Hekne weer verenigd. De zusterklokken hebben het vermogen om zowel een crisis als een nieuwe tijd in te luiden. Het bijgeloof draagt de wijsheid in zich van het geloof in toekomst. Of wij het negeren of niet, in haar gezicht kunnen wij de realiteit voorspellen en duiden. Het Tweede verhaal in het Zustertapijt heeft de mysterieuze titel meegekregen van: De barst in de spiegel. Het Derde verhaal: Haar naam in brons. Je wilt verder en doorlezen, maar het boek is vuistdik en een ware slowread, dus gestaagheid in lezen is gepast.
De Zusterklokken-trilogie steekt tot nu toe zeker (!) heel mooi in elkaar. De Noorse schrijver Lars Mytting zit als geen ander goed in deze materie, die ik in plaats van het magisch realisme de magie van de realiteit zou willen noemen. Hij is hier zo goed in dat ik verdenk dat Mytting als pseudoniem bedoeld is. Mytting als in mythisch. De serie is een saga in de oude Noorse traditie, maar verteld in de denktrant van de fictieve betrokkenen in de tijd van de eeuwwisseling tot aan de uitbraak van Spaanse griep toe. Bizar als je het parallel doortrekt naar de COVID pandemie van honderd jaar later in 2020. Tijdstip dat dit tweede deel in Noorwegen uitgegeven werd. Er zijn overeenkomsten te trekken (en tekens te duiden) uit Lars Mytting’s versie van het Zustertapijt voor deze tijd. Een magnifieke saga dus. Er zijn veel meer parallellen te trekken als je oplettend leest. Tot de tijd dat deel drie uitkomt, kan je deze delen daarom net zolang gewoon herlezen totdat je er zo wijs er van geworden bent als dominee Kai Schweigaard in de trilogie. De beheerder van het erfgoed en de wijsheid van de gezusters Hekne en de religieuze hoeder van Butangen rond 1900:
“Het was alsof het geloof een risico nam als het zoiets aparts beweerde, ja, dan waagde het zich werkelijk tot op het randje, als het verlangde dat de verbazing niet uit de religie gehaald moest worden. Alsof de Heer hem als het ware uitnodigde voor een mannengesprek over rationaliteit en geloof. Hij was de afgelopen tijd geïnteresseerd geraakt in Augustinus’ verdediging van wonderen, namelijk dat het onverklaarbare niet in strijd is met de natuurwetten - het was alleen in strijd met de natuurwetten die tot nu toe bekend waren.”
Als deze recensie je nog niet overgehaald heeft om dit interessante, inspirerende en zeer prettig leesbare, prozaïsch verbeelde verhaal van Lars Mytting te lezen, zou ik je aanraden om naar de plaatselijke boekhandel te gaan en de paperback versie ter hand te nemen. Aanraken is geraakt worden. Vooral dankzij het intrigerende omslagontwerp van Loudmouth en omslagbeeld van Elena Schweitzer. De cover is fabelachtig en geeft de toon aan van het in mythisch licht gebrachte verhaal. Een rendier kijkt je recht in de ogen onder het goudkleurige licht van een open plek in een oerbos. Het maakt je wakker en maant je aan het oude bijgeloof, wat in het donker van je ziel huist, weer te omarmen en in het spotlicht te zetten.
De pandemie van de Spaanse griep is het einde van dit deel, en de Zusterklokken luiden samen een nieuw begin in.
2
2
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Mieke Scheveningen
Gesponsord
Een Nederlander en een Française, twee talen, twee culturen. Twee werelden. Een arts en een studente kunstgeschiedenis. Louter tegenstellingen, maar één grote liefde. Groot genoeg?
