En de reuzenschaar knipt diep in de nevel van de tijd...

…Ik woon in een flatgebouw aan de rand van Reykjavik. Schuin tegenover de flat staat een groot gebouw met winkels en boven een ervan hangt een verlichte reuzenschaar. De schaar knipt zonder geluid, dag in, dag uit… Zo begint het boek haast als een sprookje: De reuzenschaar knipt diep in de nevel van de tijd, knipt alle personen uit het boek: vader met zijn troffel, de ik-figuur met zijn tinnen soldaatjes, opa, oma die een Noorse was, overgrootmoeder die 17 jaar is als ze overgrootvader ontmoet en een zeeman met rood haar.
Maar het leven is geen sprookje. Het boek bevat 150 jaar familiegeschiedenis, fragmenten uit verhalen van voorbije levens, waarbij de rouw om de overleden moeder wel heel schrijnend is.

De hoofdpersoon van dit boek is een volwassen man die terugblikt op zijn leven als 7-jarig jongetje. Hij heeft zijn moeder verloren en woont samen met zijn vader. Zijn tinnen soldaatjes zijn een houvast; hij voert hele gesprekken met ze en probeert zo een beetje grip te krijgen op de wereld om hem heen.
Ook overgrootvader speelt een grote rol in het boek. Hij is een flamboyante, bruisende persoonlijkheid met een zwak voor drank en vrouwen. Maar overgrootmoeder houdt onvoorwaardelijk van hem en zijn beste vriend Gísli is trots op hun vriendschap. Hij zegt hierover: ‘Hij is een waarachtig mens, een mens die zichzelf volgt en niemand anders. Zich niet laat muilkorven door onze gewoontes. Wij zijn gevormd door de tijd, hij is tijdloos, onafhankelijk’. Misschien zijn het zijn tekortkomingen die hem groot maken.

Het boek heeft een prachtige cover. Maar ook de inhoud is indrukwekkend. Voor deelname aan een leesclub is het vaak handig mooie zinnen of quotes te noteren. Dat is niet te doen, het zijn er zoveel! De schrijfstijl van Jón Kalman Stefánsson is beeldend en poëtisch. Complimenten ook voor Marcel Otten die dit boek op uiterst vakkundige wijze heeft vertaald!
Het verhaal is geschreven vanuit verschillende perspectieven; er is een wisseling in tijd en personages. Zelfs voorwerpen komen aan het woord. Dat was even wennen, maar het geeft je als lezer wel veel invalshoeken.
Kortom: een boek dat zeer de moeite waard is! Om te lezen en te herlezen en steeds weer iets nieuws te ontdekken.