Het ochtendritueel

De man van Marie raakt verstoord als hij vaststelt dat zijn vrouw in haar slaap is overleden. Zijn ochtendritueel dat een zekere vastheid verleende aan zijn leven, gewoontes. Het zetten van koffie , de ochtendgymnastiek, ‘Het lukt de man van Marie de ene dag beter dan de andere zich vast te grijpen aan het leven.

Het verval loopt als een rode draad door het boek. In afgemeten bewoordingen, met de nodige aandacht voor detail schetst Hermans de manier waarop de man uiteindelijk de confrontatie aangaat met zichzelf nu hij beseft dat hij er verder alleen voor komt te staan. Wat hij aan ‘werk’ te doen heeft – het splijten van hout, het afleggen van het lijk van Marie - moet hem het nodige uitstel verlenen om toch maar niet te hoeven ingaan op wat hem eerder van zijn Marie heeft verwijderd.

In wezen draait alles om een vorm van schuld die hem blijvend heeft bezwaard. Nooit heeft zij haar man zijn nalatigheid kunnen vergeven die heeft geleid tot de dood van hun kind. ‘Stilte is de stem van de twijfel’: zo staat het al te lezen in vooraan in de novelle. Het is een zwijgen dat een dreiging inhoudt en pas naar het slot in zijn volle omvang en betekenis kan worden geïnterpreteerd.

De man van Marie is een subtiel opgezet boek waarin de werelden waarin verlies, schuld en groeiend inzicht in wat het verleden mensen blijvend kan aanrekenen, centraal komen te staan.