Een vergezicht door Jan Brokken.

Had ik dit maar eerder geweten! En gelezen. Bijna twintig jaar heb ik in de gemeente Edam-Volendam gewoond en meestal ging ik met een boogje om Volendam heen, met zijn identieke truttige vitrages en in mijn ogen kleinburgelijkheid en zijn sfeer van “willen hebben wat de buurman heeft” oftewel op zijn Volendams “Mo’k ook hè”. Wel vond ik de mensen er vriendelijker dan in het nog stuggere Edam. De enige plek waar ik (naast in de beste viswinkel van Nederland) regelmatig kwam was Spaander, ik vond het de enige nog een beetje poëtische plek in het commerciële Volendam. De inrichting van het hotel en de sfeer door de vele schilderijen spraken me aan. Ook kocht ik er eens een prachtig schilderij op een veiling. Niet wetende, wat er hier zich allemaal had afgespeeld! Nu ik al jaren gelukkig ben heel ergens anders (heel ver van Edam-Volendam) lees ik door de prachtige kroniek van Jan Brokken, van wie ik eerder al Baltische Zielen, De Gloed van Sint Petersburg en In het Huis van de Dichter las, wat ik allemaal gemist heb en wat ik niet wist over de historie van Volendam en dan met name van hotel Spaander. Wat een rijkdom! En wat fantastisch opgeschreven weer door de onvolprezen Jan Brokken. Ja, het zijn veel namen van veelal onbekende schilders, waarvan ik nog nooit had gehoord, terwijl ik toch bovenmatig geïnteresseerd ben in (schilder)kunst, maar het leest heerlijk weg en je stapt eigenlijk zo in een schilderij van een helaas voorbije tijd en een voorbije wereld. Al lezende dacht ik: had ik er toen maar gewoond, dan had ik me vast meer thuis gevoeld, zo tussen alle schilders in Volendam. Ik kreeg bijna voor het eerst een beetje heimwee, niet alleen naar het water, waar ik altijd al van hield, maar naar de prachtige tijd toen Volendam een veilige haven was voor kunstenaars van over de hele wereld.