De troost van de natuur

Sylvain Tesson is iemand die graag een experiment met zichzelf aangaat om zijn grenzen te verleggen. Hij beklimt kathedralen, zoals de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal in Antwerpen, maar meestal maakt hij lange reizen, bijvoorbeeld een voettocht van 5000 kilometer door de Himalaya.

In ‘Zes maanden in de Siberische wouden’ gaat Tesson weer een nieuwe uitdaging aan. Voor zijn 40ste wil hij een leven als kluizenaar ervaren en trekt zich terug in een blokhut aan het Bajkalmeer. Het gaat steeds om de combinatie van een fysieke en een mentale beproeving. In dit geval gaat het hem om de extreme winterkou door te komen en zich te bezinnen op een ander leven. Hij heeft genoeg van de gesprekken met mensen en zoekt de troost van de natuur.

Tesson vliegt naar Irkoetsk, waar hij proviand inslaat om daarna per truck naar de blokhut te vertrekken. De hut van houtblokken is vrij klein en heeft als enige comfort een kachel. Hij heeft een kist met boeken mee om te lezen, vooral filosofie, want ‘Als je bang bent dat je innerlijk leven weinig voorstelt moet je goede boeken meenemen dan kan je tenminste nog je eigen leegte opvullen’.

Als gezelschap heeft hij een paar honden. Soms komen er mensen langs, hij ontmoet vissers en gaat met een jachtopziener mee. Communicatiemiddelen heeft hij niet: ‘Zonder computer ben ik op mijn gedachten aangewezen’. Zo neemt Tesson afstand van zijn drukke, hectische bestaan in Parijs en leeft maanden alleen. Wat doe je dan?

Het praktische leven vraagt veel tijd. ’s Morgens gaat hij hout hakken om de kachel aan de praat te krijgen. ’s Middags gaat hij vissen. Hij vangt omoelen die alleen in het Bajkalmeer voorkomen, maar echt lekker vindt hij ze niet. Tesson maakt lange wandelingen in de omgeving, hij klimt omhoog en ziet het meer onder zich liggen. ’s Avonds bakt hij de vissen en kookt rijst uit zijn proviand. Na het eten trakteert hij zichzelf op wodka en een sigaar. Tijd om te slapen.

De winter maakt dit praktische leven stukken moeilijker. De kou en de sneeuw dwingen je binnen te blijven en iedere inspanning buiten is zwaarder. Toch gaat Tesson ook dan op pad. Het Bajkalmeer is bevroren en heeft patronen in het ijs die zijn aandacht trekken. Op een dag komen over het ijs een stel luidruchtige Russen met jeeps aangereden en ze zijn blij met elkaars gezelschap, het wordt een vrolijke boel met drank en eten.

Tesson doorstaat zijn zelf opgelegde beproeving. Zijn vriendin wilde niet mee en verbreekt na een paar maanden hun relatie. Er is niets wat hij mist, maar hij keert toch terug van de natuur naar de wereldstad. De meeste mensen zouden niet zo lang alleen kunnen zijn in de rust en stilte om hen heen. Ze zouden er niet toe komen zo’n experiment met zichzelf aan te gaan.

Tesson geeft zijn ervaringen en gedachten weer in de vorm van een dagboek: ‘Wat heeft het leven voor zin als je je doen en laten niet stelselmatig op schrift stelt’. Hij schrijft beknopt en helder, weet je aandacht gevangen te houden. Toch is het boek méér dan een reisverslag, het is ook een filosofische zoektocht naar een manier van leven. Tesson laat je nadenken over het leven als kluizenaar in de natuur, hij stelt zijn eigen leven in vraag, met als effect dat je als lezer hetzelfde doet. Wie wil je zijn en hoe wil je leven? ‘Zes maanden in de Siberische wouden’ is een voorbeeldige mengeling van geografie en filosofie, van denken en doen.