Er is verandering op komst, of het jullie nu bevalt of niet

In oktober 2019 verscheen 'Niemand is te klein om het verschil te maken' door Uitgeverij De Bezige Bij. Dit boekje (78 pagina's) is deels een vertaling van het in mei in Engeland uitgegeven 'No one is too small to make a difference'. In beide boeken staat een selectie speeches, die Thunberg vanaf september 2018 gehouden heeft.

Wie is Greta Thunberg?

Greta Thunberg was acht jaren jong toen zij een documentaire over de klimaatcrisis zag en niet kon begrijpen dat volwassenen en politici überhaupt nog over iets anders zouden kunnen praten. Zij raakte langdurig depressief en werd uiteindelijk gediagnosticeerd met Asperger, een syndroom dat gekenmerkt wordt door beperkingen in sociale interacties en een beperkt aantal interesses en activiteiten. Greta Thunberg ging zich obsessief verdiepen in het klimaatvraagstuk (Over deze periode vertelt zij uitgebreid in de tweede speech, 'Alles is zwart-wit', die opgenomen is in 'Niemand is te klein om het verschil te maken', die Thunberg op 31 oktober 2018 uitsprak op Parliament Square in Londen). Onder invloed van hun dochter besluit het gezin onder meer vegetarisch te gaan eten en een elektrische auto aan te schaffen.
Nadat Greta Thunberg in mei 2018 een schrijfwedstrijd van 'Svenska Dagbladet' won, suggereerde Bo Thorén van de milieugroep 'Fossil Free Dalsland' een schoolstaking als actiemiddel te gebruiken. Greta kreeg aanvankelijk weinig steun van andere milieuactivisten en besloot daarop de staking alleen te houden op 20 augustus 2018.
Zij werd op social media gelanceerd door het Zweedse 'We don't have time', een stichting die zich inzet om via social media vecht voor ingrijpende klimaatinvesteringen. Greta Thunberg maakte overigens slechts korte tijd deel uit van 'We don't have time' en ging al snel haar eigen weg, Zij werd op talloze klimaatbijeenkomsten in binnen- en buitenland uitgenodigd om te spreken over de klimaatcrisis.
In de loop van 2019 werden haar talloze internationale prijzen uitgereikt. De Nobelprijs voor de Vrede 2019 liep zij echter net mis.
Eerder (in juni 2019) publiceerde Uitgeverij De Bezige Bij 'Ons Huis Staat in Brand', de vertaling van 'Scener ur Hjärtat', dat in 2018 in Zweden verscheen. 'Ons Huis Staat in Brand' bestaat uit ruim honderd hoofdstukken over de jeugd van de inmiddels wereldberoemde klimaatactivist Greta Thunberg, die vooral geschreven zijn door haar ouders Malena Ernman en Svante Thunberg, ondanks dat er in het boek het perspectief van de ik-persoon (Greta) wordt gebruikt.

Maak het verschil

De titels van de speeches in 'Niemand is te klein om het verschil te maken' laten weinig te raden over wat het onderwerp is en tot wie ze gericht zijn. Tijdens de klimaatmars, die op 8 september 2018 in Stockholm gehouden werd, was de titel van haar speech: 'Ons leven ligt in jullie handen'. In de speech wordt gewaarschuwd voor het feit dat de doelstellingen van het akkoord van Parijs (2015), waarbij de bovengrens van twee graden opwarming van de aarde ten opzichte van het pre-industriële tijdperk voor het eerst in een juridisch instrument werd vastgelegd (waarbij bovendien het streven werd vastgelegd om de opwarming beperkt te houden tot anderhalve graad) niet gehaald zullen worden als er geen radicaler beleid door de deelnemende landen gevoerd wordt. Het feit dat het akkoord wel bindend is, maar sancties nauwelijks kunnen worden opgelegd maakt het akkoord tot een nepakkoord. Het door de Amerikaanse president Trump op 1 juni 2017 aangekondigde vertrek van de VS uit het akkoord, dat pas per 4 november 2020 formeel toegestaan is, geeft de wereldburger weinig moed.

Thunberg geeft wereldleiders er flink van langs

Tijdens de Klimaattop van de Verenigde Naties, die op 15 december 2018 in Katowice, Polen gehouden werd kregen de wereldleiders er flink van langs: "Jullie zijn niet volwassen genoeg om te zeggen waar het op staat. Zelfs met die last zadelen jullie je kinderen op. Maar het kan mij niet schelen of ik populair ben of niet: ik geef om klimaatrechtvaardigheid en om het leven op aarde."
Greta Thunberg op het World Economic Forum, dat op 22 januari 2019 in Davos, Zwitserland gehouden werd: "Ik geloof ook maar geen seconde dat jullie de uitdaging aan zullen gaan. Maar ik vraag het jullie toch. Ik vraag jullie mij te bewijzen dat ik ongelijk heb. In het belang van jullie kinderen, in het belang van jullie kleinkinderen. In het belang van het leven en van die prachtige planeet vol leven. Ik vraag jullie om aan de goede kant van de geschiedenis te gaan staan."
Greta Thunberg laat geen gelegenheid voorbijgaan om de wereldleiders op hun verantwoordelijkheid te wijzen de wereldwijde klimaatcrisis serieus te nemen en rigoureus aan te pakken. In toegankelijke en vaak ontroerende bewoordingen blijft zij hameren op het feit dat de wereld niet meer te redden is, als er niet heel snel actie wordt ondernomen.
Bewustwording gaat vooraf aan gedragsverandering. Thunberg beëindigt de laatste speech die in de bundel opgenomen. 'Hoe durven jullie?' (uitgesproken tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York, 23 september 2019) met de dreigende en toch hoopgevende woorden: "We laten jullie hier niet mee wegkomen. Hier, op dit moment, trekken we de grens. De wereld ontwaakt. Er is verandering op komst, of het jullie nu bevalt of niet."
'Niemand is te klein om het verschil te maken' is in al zijn beknoptheid een boek dat een groot lezerspubliek verdient.