Knappe roman over een onbekend stukje geschiedenis

Ze zijn eerst met z’n vijven, de familie Van Geul. Vanuit hun appartement in hartje Parijs helpen de gezinsleden van het half-Nederlandse gezin de ‘resistance’, het Franse verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zo komen ze in aanraking met piloten die vanuit bezet gebied de oversteek naar bevrijd gebied proberen te maken. En met andere mensen die om wat voor reden dan ook hun leven niet zeker zijn. Eigenlijk vormen ze maar een kleine schakel in een groot Europees netwerk. Wie alle andere mensen zijn, weten ze niet. Soms hebben Jean en Michel, de twee broers Van Geul, een vermoeden. Andere keren weten ze het zeker. Maar hoe minder ze weten, hoe beter het is.
Dat dat belangrijk is, bewijst Megan Koreman in ‘Donkere wolken boven Parijs’ meer dan eens. Want alle voorzichtigheid ten spijt, dreigt er opeens tóch gevaar. Geholpen door Franse collaborateurs pakt de Duitse bezetter steeds weer nieuwe, schakeltjes in het enorme netwerk op. Als ook de Van Geuls aan de beurt zijn, blijkt hoe goed het is om onwetend te zijn. En passant leren ze gelijk wie ze wel kunnen vertrouwen en wie niet.

Ondanks alle voorzichtigheid is de prijs die de familie ¬betaalt hoog. Gevangenschap en oorlogsgeweld eisen hun tol, maar Jean en Michel blijven dapper weerstand bieden. Geholpen door vrienden en bekenden (en zelfs door een groepje senioren) maken ze van hun ouderlijk huis een toevluchtsoord voor iedereen die zich tegen de vijand verzet. Overleven wordt een noodzaak én een steeds grotere uitdaging. Maar Jeans moed en Michels vindingrijkheid bieden uitkomst. Daardoor is er, te midden van de steeds nijpender omstandigheden, ruimte voor vrienden en zelfs voor een piloot.

Megan Koreman schreef met ‘Donkere wolken boven Parijs’ een fraaie young adult-roman over een onbekend stukje geschiedenis: de ‘pilotenlijn’ waarlangs piloten en leden van het verzet vanuit Noordwest-Europa naar Zuid-Europa vluchtten. Dat het verhaal draait om een Nederlands gezin in Frankrijk is niet toevallig: de auteur schreef er al eerder over in ‘Gewone helden. De Dutch-Paris ontsnappingslijn 1942-1945’ (Boom, 2016). In ‘Donkere wolken boven Parijs’ koos ze voor een fictieve insteek; de hoofdpersonen zijn allemaal gebaseerd op personen die in werkelijkheid hebben bestaan, maar werden losjes ‘ingekleurd’ door de auteur.
Dat laatste doet ze knap. Ze beschrijft de karakters van Jean en Michel en hun zusje Suzette op een realistische manier. Uit de verantwoording achter in het boek blijkt dat de karakteristering van bijpersonen zoals ‘oom Moen’ ook niet uit de lucht kwam vallen.

Ik las ‘Donkere wolken boven Parijs’ in enkele avonden uit. Het boek nodigt uit om te blijven lezen en biedt een realistisch inkijkje in een grauwe situatie van een gezin dat door de oorlog uit elkaar valt. De wetenschap dat het verhaal op waarheid is gebaseerd, benadrukt nog eens extra welke heldenrol de jonge hoofdpersonen speelden. Was het geen oorlog geweest, dan was de situatie misschien ver boven hun hoofd gegroeid. Maar ongewone situaties vragen soms om ongewone keuzes. Koreman heeft die in haar nieuwste jongerenroman mooi in beeld gebracht.

(Deze recensie kwam tot stand in samenwerking met Hebban.)