Verhalen over verhalen

"Jacob zegt het met een gloed van tevredenheid, maar zijn logica stemt me droevig: er zijn geen fouten gemaakt, toch is de liefde verdwenen, zo gesteld klinkt het als een onvermijdelijk proces." Deze gedachte van Victor, een personage dat zich door Philadelphia laat rondleiden en daarbij valt voor de facade van geluk die zijn vriend heeft opgeworpen, is een van de dingen die de verhalen in Passagiers/achterblijvers met elkaar verbinden. Want hoewel de personages zoekende zijn en graag opgaan in hun gedachtes over verleden en heden, is er ook steeds het besef dat dingen nou eenmaal gaan zoals ze gaan, dat niet overal iets achter moet worden gezocht, maar ook dat onze beweegredenen soms gewoonweg reconstructies zijn.

Het sterkst wordt dat idee verwoord in Ik kan alles uitleggen. In dit verhaal houdt Thomas Heerma van Voss tot het laatst spannend wat de verteller nou precies heeft gedaan, waarbij hij tegelijk een interessant spel speelt met de (on)betrouwbaarheid van de verteller en hoe (social) media aan de haal gaan met de achtergrond van nieuws: "En steeds weer werden aan de hand van gebrekkige gegevens en halve informatie hele verhalen gevormd. Wie weet kunnen mensen uiteindelijk moeilijk anders. [...] Maar valt er van iedereen niet net zo eenvoudig een heel ander verhaal te componeren?"

Verhalen componeren is wat Thomas Heerma van Voss overtuigend doet, en waar een deel van de verhalen in Passagiers/achterblijvers ook mede over gaat - zoals De belofte over een regisseuse die haar eigen persvertoning bezoekt - zonder dat die laag ten koste gaat van een spannend verhaal. Daarom lenen de verhalen in deze bundel zich ook goed voor herlezing; de verhalen op zich zijn interessant om wat de personages meemaken en wat er in ze omgaat, maar daarnaast vertellen ze ook nog iets over het vormen en vertellen van verhalen zelf.