Intrigerende Chinese vrouwen

Voordat Bettine Vriesekoop in 1996 debuteerde als schrijfster met het boek Heimwee naar Peking was ze een succesvol tafeltennisster. Na het beëindigen van haar sportcarrière volgde ze een studie Chinees. Na haar debuut volgden meer titels. Bettine Vriesekoop was van 2006 tot 2009 correspondent voor NRC Handelsblad in Peking. Een onbekende in China is Bettine Vriesekoop dus niet. Voor de Leonardoleerstoel 2013 deed ze met een groep masterstudenten aan de Universiteit van Tilburg onderzoek naar de emancipatie van de Chinese vrouw. Tijdens haar reizen naar China raakte ze gefascineerd door de rol van de Chinese vrouw door de eeuwen heen.
Het is een boek geworden van gedegen literatuuronderzoek, interviews afnemen en veel schrijfwerk. Maar wat vormde de aanzet voor dit uitgebreide onderzoek naar vrouwen en hun seksualiteit in China? In het begin van het boek vertelt Vriesekoop over maar liefs vijf onderwerpen die haar prikkelden voor het onderzoek. In een folder in een hotel leest ze een verhaal over Qiu Jin, misschien de eerste feministe van China en één van de beroemdste vrouwen uit de Chinese geschiedenis. De legende van Hua Mulan spreekt ook tot de verbeelding, bij ons bekend als een Disneyverhaal, het meisje die de wapens van haar zieke vader oppakt. Vriesekoop is ook geïnteresseerd in de actrices die in films als krijger schitteren. Ze is ook zeer geraakt door de boeken van Pearl S Buck die 30 jaar sociale geschiedenis van China in haar romans verwerkt. En daar is de Leonardo-leerstoel 2013. Het idee voor een boek is geboren.
Door het werken en leven gedurende 30 jaar kent Bettine Vriesekoop China toch vrij goed en ondanks de gesloten gemeenschap heeft ze een dertigtal interviews kunnen afnemen over vrij intieme zaken. Ze schetst een beeld van de seksuele ontwikkeling van de vrouw door de eeuwen heen en wat de invloed is van het confucianisme, het taoïsme en de politieke ontwikkelingen in China.
Er zijn ook maatschappelijke ontwikkelingen die invloed hebben op de seksuele ontwikkeling van de Chinese vrouw, de eenkindpolitiek, gearrangeerde huwelijken en het mannenoverschot. De familierelaties zijn ingewikkeld, er heerst veel wantrouwen en een goede opleiding is belangrijker dan liefde.
Een bijzonder hoofdstuk vond ik het verhaal van de oma van haar gids. In die tijd werden de voeten van meisjes nog afgebonden, een vreselijk pijnlijke methode om de vrouwen aan huis gekluisterd te houden. De vrouwen waren verminkt voor het leven want ze konden niet meer normaal lopen. Hoe kleiner de voetjes, hoe meer aanzien een vrouw genoot.
Deze mix van feiten, persoonlijke verhalen en geschiedenis maakt dit boek tot een prachtig document. Indrukwekkend en gedegen geschreven. Vooraf was ik bijzonder geïnteresseerd in dit boek omdat ik voor mijn werk te maken heb met vrouwen uit China. Ik ben heel erg benieuwd naar hun versie van het verhaal. De vrouwen hebben nog een lange weg te gaan omdat veel ideeën diep geworteld zijn in de maatschappij. Het boek heb ik snel uitgelezen, de schrijfstijl van Bettine Vriesekoop is verfrissend en hier en daar een vleugje humor. Een aanrader als je meer wilt weten over dit intrigerende land met zeer moedige vrouwen.