Dreunt lang na

Vanwege de vele lovende recensies was ik heel benieuwd naar dit boek. Voornamelijk omdat ik had begrepen dat de hoofdpersoon het hele boek haar jas niet uit zou doen. Ik was wel benieuwd naar wat dit zou betekenen...

Al lezend moest ik af en toe stoppen om de zinnen op me in te laten werken. De vergelijkingen die Rijneveld maakt lijken op het eerste gezicht heel krom maar herlezend kloppen ze als een bus. Zo'n vergelijking beschrijft de vele ingewikkelde emoties van de hoofdpersoon subliem. Bijvoorbeeld bij het volgende voorbeeld: "...al vind ik het doodeng om met mensen aan te kijken, alsof andermans oogballen twee prachtige knikkers zijn die je steeds kunt winnen er verliezen. Zo is rouw een lege knikkerzak."

Deze prachtige taalvondsten komen veel terug in het boek. De jas die niet meer uitgaat gaat steeds mee in de belevenissen van de hoofdpersoon die de jas wórdt.

Het gezin dat in rouw gedompeld is valt stukje bij beetje uit elkaar. Ieder lid ontwikkelt, los van elkaar, een manier om met de rouw om te gaan. Door ontkenning, fobieën of dagdromen. Daarnaast worden de relaties binnen het gezin vaak op de proef gesteld en worden ze steeds schever en daarmee ook ziekelijker.

Omdat het boek vanuit de hoofdpersoon geschreven is en de omschrijvingen zo fantasierijk zijn maar tegelijk levensecht, lijkt het of je zelf het meisje wordt, in ieder geval haar intiemste gedachten met je deelt. Je gaat begríjpen wat ze doet, om wat ze denkt.

In de ontwikkeling binnen dit gezin speelt het geloof ook een rol. Het lijkt vooral een morele rol te vervullen en steeds meer aan inhoud in te boeten. Het lijkt meer buitenkant. Samengaand met veel verdriet en onmacht constateert de schrijver de volgende ware en rake zin "...al twijfel ik nog steeds of ik God wel lief genoeg vind om met Hem af te spreken. Zo ben ik erachter gekomen dat je op twee manieren het geloof kwijt kunt raken: sommige mensen verliezen God als ze zichzelf vinden, sommige mensen verliezen God als ze zichzelf verliezen."

De kracht van haar fantasie houdt de hoofdpersoon lang op de been; het lijkt alsof dit een uitweg is uit de verwarrende realiteit. Toch wordt de scheidslijn tussen realiteit en fantasie flinterdun en begeef je je als lezer tussen hoop en vrees. Wat moet er van dit meisje terecht gaan komen? Wanneer wordt waan werkelijkheid? Wat is psychische ziekte en wat is te relativeren?

Het boek is niet alleen zwaar. Sommige dialogen tussen de kinderen lieten me grinniken. Over de pot Duo Penotti of over het stiekem lezen van de Hitkrant.

Ik zou bijna geen op- of aanmerkingen over dit boek durven maken* omdat het zo rauw kwetsbaar is dat de tranen je soms zo over de wangen rollen.

Het is waar wat op Tzum over dit boek stond: "De roman komt met een mokerslag binnen en dreunt nog lang na."

(De enige tip die ik de schrijfster zou willen geven is dat er soms wat kleine foutjes instaan over de christelijke cultuur. Zo wijst de vader zijn kinderen erop dat zij "de zuivere herziene Statenvertaling" moeten lezen, en wordt het zingen van psalmen met het zingen uit een liedboek door elkaar gehaald.)