Hebban recensie
Een onsje psychopathie alstublieft
04 maart 2015
Hoeveel psychopaten heb jij in je omgeving? Denk er even over na, schrijf het antwoord op en lees dan verder. Na het lezen van De lessen van de psychopaat (2012, De Bezige Bij) kom je ongetwijfeld op een ander aantal uit. Als er één ding duidelijk wordt in dit boek dan is het wel dat psychopathie overal om ons heen aanwezig is, in meerdere en mindere mate.
Dr. Kevin Dutton (1967) is gerenommeerd psycholoog en professor Psychologie aan de St Edmund’s College in Cambridge. Hij doet onderzoek naar onder andere psychopathie en is veelgevraagd spreker op dat gebied. Als onderzoeker is hij verbonden aan het Department of Experimental Psychology aan de University of Oxford. Bij uitgeverij De Bezige Bij verscheen eerder van hem het boek Flipnosis, doortastend optreden in extreme situaties (2010). Bij dezelfde uitgeverij verscheen in 2012 De lessen van de psychopaat, levenslessen van heiligen, spionnen en seriemoordenaars, twee jaar later opgevolgd door De goede psychopaat, handboek voor succes (2014, Lev.) dat hij met Andy McNab schreef.
In De lessen van de psychopaat neemt dr. Kevin Dutton de lezer mee op een zoektocht naar de positieve kanten van psychopathie. Welke levenslessen kunnen we halen uit een gedegen observatie van psychopaten? Dutton weet meteen de aandacht te grijpen met een openbaring over zijn vader: ‘Mijn ouwe was een psychopaat.’ (p. 9) Daarmee lijkt verklaard waar zijn fascinatie voor psychopaten vandaan komt. Hier begint een even persoonlijk als wetenschappelijk avontuur waarbij Dutton wetenschappelijk onderzoek combineert met verhalende beschrijvingen van ontmoetingen met onderzoekers en psychopaten.
Psychopaten bevinden zich overal in de wereld, in elke laag van de bevolking en oefenen verschillende soorten beroepen uit. Denk aan chirurgen, directeuren, spionnen, seriemoordenaars. Aan het woord ‘psychopaat’ hangt een negatieve connotatie, maar is dit wel terecht? Het lijdt geen twijfel dat seriemoordenaars geen aanwinst zijn voor de samenleving, maar in feite zijn spionnen niet anders. Het verschil is dat zij een vrijbrief hebben te moorden. De overeenkomst is dat beide waarschijnlijk hoog scoren op de Psychopathy Checklist-Revised (PCL-R), de officiële psychopathietest ontwikkeld door dr. Robert Hare.
‘Psychopathie is als zonneschijn. Overdadige blootstelling kan iemands dood door kanker aanzienlijk versnellen. Maar een gereguleerde blootstelling in een beheerste en optimale mate kan een sterke positieve invloed op iemands welzijn en kwaliteit van het leven uitoefenen.’ (p. 15)
Een van de bijzondere linken die worden gelegd is die tussen de ‘westerse psychopathische mentaliteit en de oosterse transcendente instelling’ (p. 220). Even fascinerend als openbarend is hoe wordt gesteld dat het Theravadaboeddhisme (de oorspronkelijke leer van de boeddhisten) streeft naar het eigen maken van bepaalde psychopathische eigenschappen, te weten kalmte, onthechting en bevrijding. Zowel een Theravadaboeddhist als een westerse psychopaat leeft in het moment en laat zich niet zo snel van de wijs brengen. Psychopathie is per definitie niet slecht, hoe ze tot uiting komt bij een persoon bepaalt welke stempel we erop drukken.
Hoewel Dutton in het boek regelmatig termen verduidelijkt – zoals de amygdala, het emotiecentrum van de hersenen – is enige voorkennis vereist om de tekst volledig te begrijpen. Toch is de strekking veelal duidelijk en is het niet noodzakelijk dat de lezer volledig op de hoogte is van alle hersendelen en bijbehorende functies. Hij haalt experimenten aan die voor sommigen wellicht bekend in de oren klinken en voor anderen nieuw zijn. Dit kan voor herkenning of voor verkenning zorgen en in beide gevallen dragen ze bij aan de ontwikkeling van het verhaal. Door met een persoonlijke note te beginnen, is de motivatie van de auteur voelbaar en de verhalende passages over zijn ontmoetingen met experts en psychopaten dragen bij aan de persoonlijke ontwikkeling van de auteur. Hij trekt daarmee de lezer even uit de zware stof om met hem verder op ontdekkingstocht te gaan op zoek naar de hemel op aarde.
‘We nippen aan onze latte’s en staren naar de Hudson. Boven het grijsblauwe water vormen langzaam en meedogenloos voortdrijvende wolkenmassa’s een lage, gesculptuurde hemel.’ (p. 145)
Dr. Kevin Dutton (1967) is gerenommeerd psycholoog en professor Psychologie aan de St Edmund’s College in Cambridge. Hij doet onderzoek naar onder andere psychopathie en is veelgevraagd spreker op dat gebied. Als onderzoeker is hij verbonden aan het Department of Experimental Psychology aan de University of Oxford. Bij uitgeverij De Bezige Bij verscheen eerder van hem het boek Flipnosis, doortastend optreden in extreme situaties (2010). Bij dezelfde uitgeverij verscheen in 2012 De lessen van de psychopaat, levenslessen van heiligen, spionnen en seriemoordenaars, twee jaar later opgevolgd door De goede psychopaat, handboek voor succes (2014, Lev.) dat hij met Andy McNab schreef.
In De lessen van de psychopaat neemt dr. Kevin Dutton de lezer mee op een zoektocht naar de positieve kanten van psychopathie. Welke levenslessen kunnen we halen uit een gedegen observatie van psychopaten? Dutton weet meteen de aandacht te grijpen met een openbaring over zijn vader: ‘Mijn ouwe was een psychopaat.’ (p. 9) Daarmee lijkt verklaard waar zijn fascinatie voor psychopaten vandaan komt. Hier begint een even persoonlijk als wetenschappelijk avontuur waarbij Dutton wetenschappelijk onderzoek combineert met verhalende beschrijvingen van ontmoetingen met onderzoekers en psychopaten.
Psychopaten bevinden zich overal in de wereld, in elke laag van de bevolking en oefenen verschillende soorten beroepen uit. Denk aan chirurgen, directeuren, spionnen, seriemoordenaars. Aan het woord ‘psychopaat’ hangt een negatieve connotatie, maar is dit wel terecht? Het lijdt geen twijfel dat seriemoordenaars geen aanwinst zijn voor de samenleving, maar in feite zijn spionnen niet anders. Het verschil is dat zij een vrijbrief hebben te moorden. De overeenkomst is dat beide waarschijnlijk hoog scoren op de Psychopathy Checklist-Revised (PCL-R), de officiële psychopathietest ontwikkeld door dr. Robert Hare.
‘Psychopathie is als zonneschijn. Overdadige blootstelling kan iemands dood door kanker aanzienlijk versnellen. Maar een gereguleerde blootstelling in een beheerste en optimale mate kan een sterke positieve invloed op iemands welzijn en kwaliteit van het leven uitoefenen.’ (p. 15)
Een van de bijzondere linken die worden gelegd is die tussen de ‘westerse psychopathische mentaliteit en de oosterse transcendente instelling’ (p. 220). Even fascinerend als openbarend is hoe wordt gesteld dat het Theravadaboeddhisme (de oorspronkelijke leer van de boeddhisten) streeft naar het eigen maken van bepaalde psychopathische eigenschappen, te weten kalmte, onthechting en bevrijding. Zowel een Theravadaboeddhist als een westerse psychopaat leeft in het moment en laat zich niet zo snel van de wijs brengen. Psychopathie is per definitie niet slecht, hoe ze tot uiting komt bij een persoon bepaalt welke stempel we erop drukken.
Hoewel Dutton in het boek regelmatig termen verduidelijkt – zoals de amygdala, het emotiecentrum van de hersenen – is enige voorkennis vereist om de tekst volledig te begrijpen. Toch is de strekking veelal duidelijk en is het niet noodzakelijk dat de lezer volledig op de hoogte is van alle hersendelen en bijbehorende functies. Hij haalt experimenten aan die voor sommigen wellicht bekend in de oren klinken en voor anderen nieuw zijn. Dit kan voor herkenning of voor verkenning zorgen en in beide gevallen dragen ze bij aan de ontwikkeling van het verhaal. Door met een persoonlijke note te beginnen, is de motivatie van de auteur voelbaar en de verhalende passages over zijn ontmoetingen met experts en psychopaten dragen bij aan de persoonlijke ontwikkeling van de auteur. Hij trekt daarmee de lezer even uit de zware stof om met hem verder op ontdekkingstocht te gaan op zoek naar de hemel op aarde.
‘We nippen aan onze latte’s en staren naar de Hudson. Boven het grijsblauwe water vormen langzaam en meedogenloos voortdrijvende wolkenmassa’s een lage, gesculptuurde hemel.’ (p. 145)
1
Reageer op deze recensie
Meer recensies van
Gesponsord
Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.
