Gonzo in de Lage landen. ‘Yeah, we’re on the road again.’

Met J. Kessels: The Novel heeft P.F. Thomése het onmogelijke in de Nederlandse literatuur vorm gegeven: een road novel die aan alle normen van het genre voldoet en tegelijkertijd net zo Hollands is als een road novel Amerikaans. Want laten we eerlijk zijn, onze lage landje leent zich niet zo voor een stoere roman die het hebben moet van tot aan de horizon reikende snelwegen. Onze snackbars missen de sfeer die een dinner in een film noir oproept. En toch is het Thomése gelukt. Zijn belangrijkste wapen daarbij is de humor. Hij schreef een roman die je doet schateren. Al is het regelmatig met het schaamrood op de kaken.

Het verhaal begint met een telefoontje aan een van de personages die P.F. Thomése heet. Het is iemand uit zijn jeugd, Bertje de Braaij, de broer van Birgit de Braaij, de natte jeugddroom van Thomése uit de Cafetaria Van Vroeger. Bertje noemt zich inmiddels Berend, belt hem namens De Braaij en Partners en is op zoek naar ene Perry Boone die ergens in Hamburg rondhangt. J. Kessels, vriend en wellicht alter-ego van Thomése, is kenner van het Duitse voetbal en samen met Berend reizen ze af naar Hamburg ten einde Perry terug te vinden. Thoméses werkelijke drijfveer is B.B, Birgit de Braaij, de belichaming van alles wat hem opwindt, met name haar billen. Via haar broer hoopt hij zijn levenslange fantasieën nieuw leven in te blazen en haar wellicht zelfs weer te ontmoeten. Maar alles loopt net even anders dan de auteur het voor ogen had.

Zoals eerder gezegd is deze roman een road novel. Daar windt Thomése geen doekjes om. De titel is overduidelijk. Ook draagt hij het boek op aan Hank Chinaski (Charles Bukowski), Dean Moriarty (Kerouacs reisgenoot in On the Road) en Hunter S. Thompson (de grondlegger van de Gonzo journalistiek: razend reporterschap dat slechts door drank en drugsgebruik verkregen wordt). Later noemt hij ook Malcolm Lowry en verwijst hij naar het einde van Under the Vulcano, alweer zo’n door drankdoordrenkte roman. J .Kessels: The Novel hoort in dit rijtje thuis. Het is de traditionele Amerikaanse roman waarin gereden, gedronken en geneukt wordt. Lijken in de achterbak, fatale vrouwen, te opwindende jonge meisjes, het staat er allemaal in. Maar dan in een Nederlandse variant die hilarisch op de lezer inwerkt.

Nu zijn de wegen in Nederland zelden lang genoeg voor een roman. De rit van Tilburg naar Hamburg blijkt echter lang genoeg. De Toyota Kamikaze vreet zijn kilometers terwijl Thomése mijmert over zijn verleden en B.B. Het zijn prachtige anekdotes over de Cafetaria van Vroeger, doorspekt met J. Kessels herinneringen aan het Duitse voetbal en de eeuwig doorhuilende countryzangers op de achtergrond. In Hamburg gaat het Duitse een stevige rol in de roman spelen. Alle foute opmerkingen die je over Duitsers en hun voetbal kunt maken passeren de revue. En ook alle clichés rond de Duitse krimi, het slechte Duits dat Nederlanders meestal spreken en de gedachten die we bij nagesynchroniseerde films hebben. Vaak heb je eerder het idee een film te zien of een strip te lezen dan dat je een roman leest. Normale Nederlandse literatuur kent die snelheid, die humor, die ongebreidelde grofheid niet. J. Kessels: The Novel wel.

P.F. Thomése toont aan dat zelfs een road novel Nederlandse literatuur wordt als hij die schrijft. Net als in zijn controversiële roman Vladiwostok! gaat deze auteur niets uit de weg. Hij schrijft domweg de boeken die hij schrijven moet. Dat kan een klassieker als Schaduwkind zijn of het buitengewone erudiete Nergensman, een boek dat eigenlijk onderdeel had moeten zijn van de fameuze Privé-domeinreeks van uitgeverij de Arbeiderspers. J. Kessels: The Novel is het zoveelste project waarin P.F. Thomése zijn schrijftalent bewijst. Het is dan ook te makkelijk om deze roman af te doen als een leuk boek of om te verwijzen naar het oeuvre van Herman Brusselmans. Daar gaat het boek namelijk te diep voor en daarvoor zitten er te veel verwijzingen in. Naar Malcolm Lowry, naar Zonsopgangen boven zee van Jeroen Brouwers, Wagner, Mahler en obscure countryartiesten. J. Kessels: The Novel is het tweede boek van Thomése waarin J. Kessels een rol speelt. Hopelijk komen we hem over een paar jaar weer in een roman tegen, rijden we met hem naar de horizon, op weg naar nieuwe krankzinnige avonturen.

‘Voorlopig zat ik nog gewoon midden in de nacht op de dead man’s seat van de Toyota Kamikaze en reden we ieder in onze eigen eenzaamheid, begeleid door de heilige gezangen op de autoradio, over het versleten asfalt vol kuilen en kapotte plekken het oude, vertrouwde Tilburg tegemoet.’