Toekomstdromen

Pelecanos is de kroniekschrijver van Washington. Zijn hele oeuvre speelt zich af in zijn geboortestad en al zijn verhalen hebben raakpunten zodat hij eigenlijk al jaren schrijft aan één groot verhaal. Een epos waarin mensen -klein, groot, rijk, arm, goed of slecht- de hoofdrol spelen. Met Tuinier van de nacht breit Pelecanos er een prachtig hoofdstuk aan vast dat helemaal gewijd is aan toekomstdromen.

Het boek begint met een kort fragment uit 1985. Twee jonge agenten houden de wacht bij een plaats delict. Er loopt een tienermoordenaar rond en de beruchte inspecteur Cook onderzoekt de zaak. De twee groentjes zijn Gus Ramone en Dan Holiday. Cook is hun grote voorbeeld. Niet dat de man hen een blik waardig keurt, tenzij om hen op de vingers te tikken omdat ze de nieuwsgierigen niet genoeg op afstand houden.

Twintig jaar later komen we Gus Ramone en Dan Holiday opnieuw tegen. Gus’ toekomstdromen kwamen uit. Hij maakte bescheiden carrière bij de politie, trouwde met de vrouw van zijn leven en heeft met haar twee prachtkinderen. Alles ziet er uit als rozengeur en maneschijn, maar dat is niet de realiteit. Gus maakt zich zorgen om zijn tienerzoon Diego. Als kind van een blanke vader en zwarte moeder is hij gekleurd. Ondanks alle goedbedoelde bumperstickers in de rijke buurten van Washington met de boodschap “Culturele verscheidenheid – een groot goed” weet Gus diep in zijn binnenste dat Diego’s huid zijn kansen in de maatschappij beperkt. Wat wil je als ouder meer dan je kind de best denkbare toekomst geven? Daar hoort een goede school bij, maar zelfs dat is in het Washington van 2005 niet evident, om het nog niet te hebben over dreiging van slechte vrienden.
Van Holiday’s toekomstdromen is niet veel uitgekomen. Hij vergooide zijn kansen bij de politie, rijdt nu rond als chauffeur en ergert zich blauw aan zijn klanten. Drank en vrouwen, daar leeft hij voor. Drank om te vergeten dat politieagent zijn het enige was dat hij wilde, en vrouwen voor een kortstondig pleziertje dat absoluut niet de hele nacht moet duren.
Gus Ramone en Dan Holiday hebben alleen dat schimmige verleden op een plaats delict gemeen. Ze komen weer bij elkaar als een tiener vermoord wordt onder omstandigheden die sterk doen denken aan die avond in 1985. Ze zoeken de gepensioneerde inspecteur Cook op en staan er van te kijken dat de eens zo rijzige man intussen last heeft gekregen van ouderdomskwaaltjes.

Pelecanos zet verschillende lijnen uit. Er is de driehoek Cook-Ramone-Holiday, maar er zijn ook zaken die Ramone als politieagent behandelt, en acties die op het eerste gezicht ver van de plot af staan. Alle verhalen gaan over mensen, en in dit boek zijn ze allemaal bezig met hun toekomst of die van hun kinderen. De invoeling in zijn personages is Pelecanos’ grote kracht. Stuk voor stuk, van het wrede boefje dat naam wil maken in de straten van Washington tot Ramones jonge dochtertje dat nog braaf met Barbie speelt, worden ze door zijn meesterlijke pen tot leven gewekt. Die inleving, gecombineerd met zijn universele thema’s, maakt Pelecanos tot een groot schrijver. Een schrijver die er bovendien niet voor terugdeinst zijn engagement kenbaar te maken. ‘Laat niemand je ooit wijsmaken dat drugs je niet vernachelen,’ laat hij Ramone zeggen bij de afwikkeling van een passioneel gezinsdrama. Dan Holiday trekt een boekje open over corrupte flikken. Ramone bergt zijn dienstwapen elke dag veilig op achter slot en grendel en hoopt maar dat de vaders van Diego’s vrienden dat ook doen.

Voor iedereen die vindt dat een thriller niet alleen goede personages moet hebben, maar ook een deugdelijk plot, deze geruststelling: alle lijntjes worden mooi afgewerkt. De ontknoping van de moord is onthutsend en doet diep nadenken, wat waarschijnlijk ook precies de bedoeling was. En voor iedereen die fan is van Pelecanos’ serie rond Derek Strange: met Derek, zijn vrouw, zoon en hond gaat het goed! Naar aloud Pelecanosrecept komen ze even langs in de Tuinier van de nacht. Het is alsof je weer wat hoort van oude vrienden.